روزنامه «هشت صبح» افغانستان صبح یک‌شنبه سوم فروردین از نصب دستگاه «تب سنج دیجیتالی» در نوار مرزی با ایران خبر داد و گزارش کرد: روزانه ۱۰ هزار تا ۱۵ هزار افغانستانی «از شهرهای مختلف ایران به هرات بر می‌گردند تا با عبور از این شهر، به ولایت‌های خود بروند».
۲۶ اسفند امسال خبرگزاری‌های بین‌المللی به نقل از آژانس بین‌المللی مهاجرت گزارش کردند: حدود ۷۰ هزار افغان در ۲۰ روز گذشته از ایران بازگشته اند.
برخی از آنها، همانند محمد صفری پس از آنکه با برخوردهای دوگانه روبرو شدند، «خودانگیخته» به افغانستان بازگشتند. محمد به «هشت صبح» گفته: «وقتی به داروخانه‌ها و درمانگاه‌ها برای خرید مواد ضد عفونی، دستکش و ماسک مراجعه می‌کردیم، به ما نمی‌فروختند».
از همان نخستین روزهای اعلام مشاهده دو نمونه مثبت کرونا در ایران، ماسک و مواد ضدعفونی کننده کمیاب و بعد هم نایاب شد. مقام‌های دولتی و نظامی بارها از برخورد با متخلفان و محتکران و همینطور تامین لوازم مورد نیاز سخن گفتند، اما با گذشت نزدیک به یک ماه از این وعده‌ها، همچنان این لوازم در دسترس همگان نیست.
قدرت‌الله هم تجربه‌ای مشابه محمد داشت. او که با ویزای کار در ایران اقامت داشت، گفته: «ما نمی‌توانستیم از داروخانه‌ها و درمانگاه‌ها به آسانی مواد ضد عفونی‌کننده، ماسک و دستکش تهیه کنیم.».
علاوه بر این افزایش قیمت مواد غذایی هم در تصمیم قدرت‌الله برای بازگشت تاثیرگذار بود: ««قیمت برخی مواد غذایی نسبت به گذشته دو چند شده بود».
خلاف محمد و قدرت‌الله و بسیاری دیگر که داوطلبانه و به میل خود به افغانستان بازگشتند، پناهجویان و آن دسته از افغانستانی که اقامت نداشتند به اجبار به کشورشان بازگردانده شدند.
خبرگزاری فرانسه ۲۶ اسفند در یک گزارش از بازگرداندن اجباری مهاجران افغانستانی از ایران پرده برداشت. نظیر احمد، ۶۵ ساله، یکی از افرای که از ایران «رد مرز» شده، گفته: او و چند افغانستانی دیگر در تهران کار و در یک آپارتمان زندگی می کردند. اما پلیس آنها را از اتاق‌هایشان بیرون کشیده و به مرز افغانستان برده است.
احمد احمدی هم که همراه پسر ۹ ساله‌اش دستگیر و رد مرز شده، گفته است: «آنها کسانی را که به نظر می رسد علائم این بیماری را دارند به افغانستان اخراج می کنند، اما کسانی که ویروس کرونا دارند و حالت شان وخیم است را دستگیر می کنند و تحت قرنطینه قرار می دهند».
مقام‌های دولتی افغانستان هم در روزهای گذشته موج بازگشت مهاجران از ایران را تایید و نسبت به احتمال گسترش کرونا در هرات، نیم‌روز و فراه ابراز نگرانی کرده‌اند.
ایران بازگرداندن اجباری مهاجران را رد کرده و تنها گفته که کودکان کار را با همکاری سفارت افغانستان به خانواده‌هایشان باز می‌گرداند.
وزارت صحت عامه افغانستان شمار افرادی که نتیجه آزمایش کرونا آنها مثبت بوده را ۲۴ مورد اعلام کرده است. به گفته مقام‌های این وزارت‌خانه تمامی این افراد از ایران بازگشته‌اند.
منبع: سایت رادیو زمانه (مستقر در هلند)، ۴ فروردین ۱۳۹۹