پیش از ۱۲ سال نخست‌وزیری ممتد بنیامین نتانیاهو در اسرائیل به نظر در آستانه پایان است.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، دو رقیب اصلی آقای نتانیاهو، نفتالی بنتِ راست‌گرا و یائیر لاپیدِ میانه‌گرا برای تشکیل «دولت تغییر» به توافق رسیدند.
به گزارش شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل، طبق این توافق آقای بنت تا سپتامبر ۲۰۲۳ نخست‌وزیر اسرائيل خواهد بود و سپس این سمت را به آقای لاپید تحویل می‌دهد که تا نوامبر ۲۰۲۵ سر کار خواهد بود. انتظار می‌رود مراسم تحلیف نخست‌وزیر جدید ظرف ۱۰ روز آینده برقرار شود. اعلامیه دولت جدید شنبه شب یا یکشنبه برگزار خواهد شد.
طبق برآوردهای اولیه، تشکیل این «دولت تغییر» به نظر تنها با اتکا بر نمایندگان حداقل یکی از احزابی که شهروندان فلسطینی‌تبار اسرائیلی هستند ممکن است.
این گزارش ساعت ۱۱ شب جمعه به وقت اسرائیل و در روز تعطیل «سبت» که در آن یهودیان مومن و بسیاری نهادهای اسرائیل تعطیل می‌شوند رسیده است. حالا در این «سبت» طولانی سرنوشت نتانیاهو تعیین خواهد شد.
روز جمعه آقای نتانیاهو که در ویلای خود در شهر ساحلی قیساریا در استان حیفا به سر می‌برد، فیلمی از خودش منتشر کرد که در آن به شدت به آقای بنت حمله می‌کند. او می‌گوید این سیاستمدار راست‌گرا حالا می‌خواهد نخست‌وزیر «دولت چپ» شود.
در این فیلم سه دقیقه‌ای که وسیعا در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد نتانیاهو گفت که مذاکره‌کنندگان حزب او، حزب حاکم لیکود، با همتایان خود در حزب آقای بنت، «یامینا»، به توافق رسیده‌اند، اما بنت حاضر به امضای این توافق نشده است. به ادعای نخست‌وزیر، این توافق از حمایت ۵۹ نماینده مجلس برخودار بوده که دو نماینده کمتر از میزان لازم برای تشکیل دولت اکثریت است. آقای بنت اما حاضر به تشکیل دولت اقلیت نبوده و از نتانیاهو خواسته دو نماینده دیگر پیدا کند.
نتانیاهو در این فیلم گفت: «نفتالی بنت به سوی چپ در حرکت است. این حرکتی علیه تمام اصول و وعده‌های آن‌ها و تمام آن چیزی است که برای تضمین آینده دولت ما لازم است.»
نخست‌وزیر اسرائیل یادآوری کرد که در طی حملات اخیر اسرائیل به غزه، بنت و نفر دوم حزب، خانم آیلت شاکد (وزیر دادگستری سابق در دولت نتانیاهو) گفتند از طرح «دولت تغییر» بیرون آمده‌اند. نتانیاهو بنت و شاکد را متهم کرد که کشور و ارتش را به خطر انداخته‌اند و افزود: «یا آن حرف‌ها نمایشی بود و یا این‌ها اصلا اصولی ندارند.»
نتانیاهو به بنت گفت هنوز فرصت دارد پیشنهاد لاپید را کنار بزند.
چند ساعت پیش از انتشار این فیلم، آقای لاپید گفته بود علیرغم دیدار روز پنجشنبه خود با بنت هنوز نمی‌داند که موفق به تشکیل دولت می‌شود یا نه. در حال حاضر آقای لاپید از سوی رئیس‌جمهور، روون ریولین، مسئول تشکیل دولت است اما مهلت او برای این کار شب چهارشنبه به پایان می‌رسد.
لاپید پس از دیدار پر سر و صدای خود با بنت که امیدها را به پایان نتانیاهو بالا برده بود در متنی در صفحه فیس‌بوکش نوشت: «نمی‌دانم موفق به تشکیل دولت می‌شویم یا نه. هر چه در توان داریم می‌کنیم اما همه چیز بسته به ما نیست.»
این سیاستمدار میانه‌گرا تاکید کرد که حتی اگر حزبش، «یش آتید» بیش از ۱۷ کرسی کنونی را داشت، تلاش می‌کرد دولت فراگیر وحدت ملی با شرکت جناح‌های راست، چپ و میانه تشکیل دهد تا این پیغام را به جامعه بفرستد که بخش‌های مختلف جامعه باید با یکدیگر همکاری کنند.
لاپید نوشت: «اگر “یش آتید” ۴۰ کرسی هم داشت، اگر نتانیاهویی هم در کار نبود، ما همچنان به چنین دولتی نیاز می‌داشتیم. این دولتی است که مردم اسرائيل و دولت اسرائیل مثل هوایی که تنفس می‌کنیم لازم دارند.»
او گفت در دولت اسرائیل بنتِ راست‌گرا باید کنار نیتزان هوروویتز، رهبر حزب چپ‌گرای «مرتز» بنشنید تا نظام خدمات درمانی کشور را بهبود بخشند؛ گیدئون صعر، رهبر حزب «امید نو» که تازه از لیکود جدا شده کنار میراو میخائیلی، رهبر چپ‌گرا و فمینیست «حزب کارگر» بنشیند تا شکاف‌های اجتماعی کاهش یابند؛ و آویدور لیبرمن، رهبر حزب «اسرائیل خانه ما» که نماینده اقلیت روس‌زبان کشور است و گرایش سکولاریسم شدید دارد با چیلی تروپر، وزیر حزب میانه‌گرای «آبی و سفید» که گرایش مذهبی دارد در این زمینه همکاری کند که دولت اسرائیل، دولتی یهودی باشد که در آن اصل عدم اجبار در دین رعایت می‌شود.
لاپید گفت می‌خواهد دولتی تشکیل دهد که در آن «مذهبی و سکولار و چپ و راست، بلوک میانه‌گرای وسیع لیبرال و ملی تشکیل دهند که در آن یهودی‌ها و عرب‌هایی کنار همدیگر می‌نشینند که با صدای بلند فکر می‌کنند و می‌گویند که به همزیستی و حکومت قانون باور دارند.»
این رهبر میانه‌گرا خطاب به طرفداران نتانیاهو نوشت که در دموکراسی طبیعی است که رهبران هر از چند گاهی عوض می‌شوند. او نوشت: «سازش کلمه‌ای کثیف نیست؛ بنیان موجودیت مشترک ما است. آن‌ها که متفاوت از ما فکر می‌کنند دشمن نیستند و نمی‌خواهند به ما لطمه بزنند (و آن‌ها اول از همه در مقابل دشمنان واقعی ما یعنی حماس و حزب‌الله و ایران کنارمان می‌ایستند.) اگر ما این دولت را تشکیل دهیم تا شش ماه دیگر خیلی‌ها در کمال غافلگیری می‌بینند که اسرائیل نه کمتر یهودی شده نه کمتر صهیونیست. فقط سطح خشونت و خشم پایین آمده و رشد و رفاه بالا رفته.»
پیشتر، یش آتید،روز جمعه اعلام کرده بود که به توافق نهایی با حزب کارگر برای تشکیل دولت ائتلافی رسیده است.
انتظار می‌رود خانم میخائیلی وزیر ترابری شود و آقای عمر بار لو به وزارت امنیت عمومی برسد، سمتی که روزگاری به پدرش، حئیم بار لِو، تعلق داشت.
سومین پست کابینه که به حزب کارگر می‌رسد وزارت مسائل دیاسپورا است که آقای لاپید در ابتدا می‌خواست در وزارت خارجه ادغام کند. احتمالا خود او وزیر خارجه دولت جدید خواهد بود. قرار است اداره جدیدی برای تکثر مذهبی در وزارت مسائل دیاسپورا تشکیل شود. غلبه شاخه ارتدوکس یهودیت بر نهادهای رسمی مذهبی در این کشور مورد اعتراض یهودیان شاخه اصلاح‌طلب است که به خصوص در میان یهودیان آمریکا پرشمارند.
از جمله موارد توافق «دولت تغییر» تلاش برای تقویت نیروی پلیس، پایان به جرایم در بخش کشاورزی و برخورد با جرایم راهنمایی و رانندگی است.
از دیگر نکات مهم توافق، ورود خانم میخائیلی به کمیته انتخاب قضات است. در چهار سال آینده شش قاضی جدید برای عضویت در دیوان عالی اسرائیل انتخاب خواهند شد.
نتانیاهو سال‌ها است نشان داده که شگردهای زیادی در چنته دارد و کنار رفتن او هنوز قطعی نیست. اما از سال ۲۰۰۹ تا کنون احتمال پایین کشیدن «شاه بیبی» از قدرت هرگز به قدرت این آخرین «سبت» ماه مه نبوده است.
توضیح عکس: یائیر لاپیدِ (چپ) میانه‌گرا و نفتالی بنتِ راست‌گرا
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۹ مه ۲۰۲۱