طرح صیانت از فضای مجازی، تهدید علیه کسب‌وکارهای اینستاگرامی

خبرگزاری آسوشیتدپرس در مطلبی به قلم مهدی فتاحی و ایزابل دبری، خبرنگارانش در تهران و دبی، می‌نویسد که تخمین زده می‌شود یک میلیون ایرانی با استفاده از شبکه اجتماعی اینستاگرام به کسب‌وکار مشغول‌اند و مشتری‌یابی می‌کنند و این تجارت‌ها اکنون با طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی که برای اینستاگرام و دیگر اپلیکیشن‌ها محدودیت اعمال می‌کند، در خطر قرار گرفته‌اند.

طرح موسوم به صیانت هنوز در مجلس تایید نشده اما موجی از نگرانی را در میان ایرانیان از جمله کاربران رسانه‌های اجتماعی، صاحبان کسب‌وکارهای آنلاین و کارآفرینان اینترنتی برانگیخته است.

به نوشته آسوشیتدپرس، در ایران ۸۰ میلیون نفری حدود ۹۴ میلیون دستگاه اتصال به اینترنت وجود دارد و حدود ۷۰ درصد از جمعیت ایران از تلفن هوشمند استفاده می‌کنند.

بیش از ۹۰۰ هزار ایرانی با امضای طوماری به طرح صیانت اعتراض کرده‌اند و با سوگند ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی، رئیس سابق و تندروی قوه قضاییه جمهوری اسلامی و از نزدیکان به علی خامنه‌ای، روزنامه‌نگاران، فعالان جامعه مدنی و منتقدان حکومت درباره افزایش سرکوب اجتماعی پس از تصویب طرح صیانت هشدار داده‌اند.

طرح صیانت را اولین بار نمایندگان محافظه‌کار مجلس پیشنهاد دادند. این طرح ادامه فعالیت شرکت‌های بزرگ فناوری را به ثبت فعالیتشان در دولت جمهوری اسلامی ایران و قرار گرفتن تحت نظارت و مقررات مالکیت داده در ایران مشروط می‌کند.

شرکت‌های میزبان اپلیکیشن‌های اجتماعی ثبت‌نشده در ایران در خطر جریمه قرار دارند و دستگاه‌های مسئول دسترسی به خدمات شرکت‌ها را کند کرده‌اند تا آن‌ها را به اطاعت از مقررات وادار کنند.

این قانون همچنین فروش و توزیع شبکه‌ها و پراکسی‌های خصوصی را جرم‌ می‌شمارد و مقام‌های دولتی را از داشتن حساب‌های کاربری در رسانه‌های اجتماعی چون توییتر منع می‌کند؛ هرچند دفتر رهبر جمهوری اسلامی نیز حساب توییتری با بیش از ۸۹۰ هزار دنبال‌کننده دارد.

در نهایت، این قانون کنترل اینترنت را از اختیار دولت غیرنظامی خارج می‌کند و آن را در کنترل نیروهای مسلح قرار می‌دهد.

حامیان این طرح می‌گویند که طرح یاد شده گامی درجهت استقلال اینترنت ایرانی است. آنان معتقدند خطری در کمین کسب‌وکارهای اینترنتی نیست و حتی گسترش فعالیت‌های تجاری را هم وعده داده‌اند اما مدافعان اینترنت نگران‌اند که مقررات جدید کشور را به سوی فضایی بسته‌تر مانند مدل چین پیش ببرد؛ جایی که اینترنت در کنترل دولت، دسترسی به هزاران وب‌سایت خارجی را مسدود و سایت‌های دیگر را کند کرده است.

به نوشته آسوشیتدپرس، با گسترش همه‌گیری کووید-۱۹ شمار روزافزونی از مردم برای کسب درآمد به اینستاگرام روی‌ آوردند و از آن به عنوان راهی برای آموزش و فروش کالاهای دست‌ساز خود استفاده کردند. در  سال گذشته، بیش از ۱۹۰ هزار کسب‌وکار به این شبکه اجتماعی راه یافته‌اند.

با آنکه طرح صیانت ابهامات زیادی دارد، با این حال به گفته کارشناسان، کسب‌وکارهای اینستاگرامی را به شدت نگران کرده است.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۷ اگوست ۲۰۲۱