ناشران کتاب‌های فارسی در خارج از مرزهای ایران از رسانه‌ها خواستند به آن‌ها برای برگزاری نمایشگاه کتاب بدون سانسور کمک کنند. بیانیه ناشران در تبعید هم‌زمان با سی‌وسومین دوره نمایشگاه کتاب در تهران، منتشر شد؛ رویدادی که با نظارت مستقیم وزارت ارشاد جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود و فقط کتاب‌هایی در آن عرضه می‌شوند که از فیلتر حکومت ایران رد شده باشند.
ناشران کتاب‌های فارسی‌زبان در خارج از ایران «سانسور»، «نبود سیستم عادلانه حمایت دولتی» و «گسترش فقر» را در کاهش سرانه مطالعه، افزایش قیمت کتاب و کم شدن تیراژ کتاب‌ها موثر دانستند و اعلام کردند: «نشر کتاب فارسی در جامعه فارسی‌زبان، طی سال‌های اخیر در يكی از بحرانی‌ترين دوران خود به سر می‌برد.»
ناشران کتاب‌های فارسی در ادامه بیانیه خود، به وضعیت نشر کتاب در افغانستان پیش از تسلط گروه طالبان اشاره کردند و افزودند: «در یکی دو دهه اخیر، حدود ۹۰ درصد از كتاب‌های منتشرشده در افغانستان و به‌ویژه در شهرهای کابل، هرات و مزار شریف به زبان فارسی بود و گهگاه حتی آثار نویسندگان ایرانی هم در افغانستان منتشر می‌شد؛ آثاری که به دلیل سانسور در ایران امکان انتشار نداشتند. اينك پس از قدرت‌گیری طالبان، صنعت نشر اين كشور با كاهش بیش از ۷۰ درصدی تولید کتاب و از آن میان كتاب فارسی، روبه‌رو شده است. بدین ترتیب افغانستان تحت رهبری طالبان در همان شرایطی قرار گرفته که حکومت اسلامی ایران، بیش از ۴۰ سال است بر جامعه ايران تحمیل می‌كند.»
ناشران کتاب‌های فارسی در خارج از مرزهای ایران می‌گویند در شرایط فعلی که امکان انتشار کتاب بدون سانسور در ایران و افغانستان وجود ندارد، آن‌ها با «حداقل امکانات» به فعالیت خود ادامه می‌دهند اما از نهادهای فرهنگی و رسانه‌های فارسی‌زبان نیز انتظار دارند به آن‌ها و نویسندگانی که به سانسور و محدودیت تن نمی‌دهند، یاری برسانند.
نشر باران و نشر ارزان در سوئد، نشر آفتاب در نروژ، نشر دنا، نشر روناک و نشر ایران آکادمیا در هلند، نشر کتاب در آمریکا، نشر آیدا در آلمان، نشر نقطه در فرانسه، نشر مرکز آموزشی ایران در گوتنبرگ و نشر چراغ در اتریش ۱۱ ناشری‌اند که بیانیه ناشران بدون سانسور را امضا کرده‌اند.
در داخل ایران نیز برخی ناشران و نویسندگان اعلام کرده‌اند که در اعتراض به سیاست‌های وزارت ارشاد، سی‌وسومین نمایشگاه کتاب تهران را تحریم می‌کنند. نشر مرکز و انتشارات نیلوفر از جمله ناشرانی‌اند که اعلام کردند در نمایشگاه کتاب شرکت نمی‌کنند. گزارش‌ها از غیبت برخی دیگر از ناشران معروف در نمایشگاه کتاب حکایت دارد.
در طول چهار دهه گذشته، سانسور در جمهوری اسلامی ایران برای نویسندگان و ناشران محدودیت‌های زیادی ایجاد کرد. گستره این محدودیت‌ها آن‌قدر زیاد است که برخی آن را دستمایه طنز قرار داده‌اند و وزارت ارشاد را «وزارت سانسور» نامیده‌اند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۲ می ۲۰۲۲