روزنامه اسرائیلی هاآرتص روز ۱۴ ژوئن (۲۴ خرداد) در تحلیلی به جایگاه ترکیه در درگیریهای ایران و اسرائیل پرداخت.
به گزارش این روزنامه، پس از هشدار شدید اسرائیل به شهروندانش درباره سفر به ترکیه، آنکارا در واکنش به این بیانیه اظهار تعجب و ناخرسندی کرد.
یک مقام ارشد وزارت خارجه ترکیه در گفتوگو با هاآرتص، در این زمینه گفت: «وقتی با این تهدیدها میتوان در پشت صحنه مبارزه کرد، چرا باید چنین هشداری آشکارا و علنی مطرح شود؟ ما پیش از این نیز این کار را با همکاری سرویسهای اطلاعاتی خود انجام دادهایم و اکنون نیز به همکاری اطلاعاتی ادامه میدهیم.»
در شرایطی که برخی در آنکارا، هشدار سفر را به تمایل اسرائیل برای آسیب رساندن به گردشگری ترکیه نسبت میدهند که باعث بدتر شدن بحران اقتصادی در این کشور میشود، وزارت خارجه اسراییل و ترکیه مذاکرات متعددی برای روشن شدن موضوع انجام دادهاند. در همین حال، موساد و همتای ترکش به ریاست هاکان فیدان در این زمینه مذاکره کردند، آنها حتی در دورهای که این کشورها روابط خود را قطع کرده بودند، روابط کاریشان را ادامه میدادند.
بر اساس گزارش رسانهها، اطلاعاتی که موساد به ترکیه ارسال کرد به دستگیری گروهی منجر شد که قصد انجام حملات تروریستی و قتل اسرائیلیها در ترکیه را داشتند. این ترورها قرار بود بهعنوان انتقام از ترور دانشمندان و اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شود که به اسرائیل نسبت داده میشود.
این اولین بار نیست که چنین همکاری مشترکی میان سازمانهای اطلاعاتی دو کشور سبب پیشگیری از انجام عملیات تروریستی ایران در خاک ترکیه میشود. در ماه فوریه نیز توطئه قتل یائیر گلر، تاجر اسرائیلیـترک خنثی شد و اندکی پس از آن، ترکیه گروهی از ماموران ایرانی و شهروندان ترکیه را بازداشت کرد که قصد انجام ترورهای دیگری را داشتند.
فعالیت عوامل ایرانی در ترکیه به اهداف اسرائیلی محدود نمیشود. سال گذشته، مقامهای ترکیه رئیس یک باند ایرانی قاچاق مواد مخدر را دستگیر کردند. ۱۱ نفر دیگر نیز همراه او بازداشت شدند که برخی از آنها با سازمان اطلاعات ایران در ارتباطند و این ظن وجود دارد که آنها در حال جمعآوری اطلاعات و برنامهریزی برای قتل مخالفان جمهوری اسلامی مقیم ترکیه بودند.
سازمانهای امنیتی ترکیه با شیوه فعالیت گروههای جنایتکار ایرانیـترکیهای آشنایی دارند. ردیابی این گروهها در سال گذشته به بازداشت یک تبعه ایرانی به نام محمد رضازاده منجر شد. او به دست داشتن و برنامهریزی در قتل مسعود مولوی، یکی از رهبران مخالفان ایران، در سال ۲۰۱۹ مظنون بود. حدود سه ماه بعد نیز ترکیه هشت نفر از جمله دو مامور ایرانی را بازداشت کرد. اتهام آنها تلاش برای ربودن یک مامور سابق ایرانی که به ترکیه گریخته بود اعلام شد.
در شرایطی که جمهوری اسلامی هرگونه ارتباط با این باندها را انکار میکند، ترکیه میتواند دستکم این موارد را بهعنوان رویدادهای جنایی «معمولی» علنی کند، موردی که به اقدامهای دیپلماتیک سختگیرانه علیه ایران نیز نیازی ندارد.
تا زمانی که اقدامهای ایران در ترکیه «فقط» شهروندان ایرانی مخالف با این رژیم را شامل میشد، آنکارا ارتباط خود با تهران را از طریق کانالهای اطلاعاتی و دیپلماتیک مخفیانه حفظ میکرد، اما با در نظر گرفتن ترکیه بهعنوان میدانی برای حمله ایران به اسرائیل، لازم است که این کشور موضعی علنی و قاطع درباره چنین مواردی اتخاذ کند.
اقدام ایران به انجام چنین عملیاتی نه تنها حاکمیت ترکیه را به خطر میاندازد و به تنشهای بین ترکیه و ایران دامن میزند، بلکه برنامههای آنکارا برای تجدید و احیای روابطش با اسرائیل را به خطر میاندازد.
تنشهای بین تهران و آنکارا اخیرا در حالی به اوج رسیده است که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، قصد دارد یک عملیات نظامی دیگر ــ چهارمین عملیات نظامی تا به امروزــ را در خاک سوریه آغاز کند تا هدفش برای ایجاد یک «منطقه امنیتی» محقق شود.
ایران نگران است که ترکیه به مناطق نزدیک حلب حمله کند و شبهنظامیان شیعه طرفدار جمهوری اسلامی را که کنترل اطراف شهر، بهویژه روستاهای شیعهنشین الزهرا و نوبل را در دست دارند، بیرون براند. با توجه به این موضوع، ایران بهتازگی شبهنظامیان خود را در این منطقه تقویت کرده است تا به ترکیه هشدار دهد که در صورت نزدیک شدن نیروهایش به منطقه تحت کنترل جمهوری اسلامی، از رویارویی خودداری نخواهد کرد.
در چنین شرایطی، روابط منطقهای ترکیه با اسرائیل از یک سو و روابط رو به وخامتش با ایران از سوی دیگر، ترکیه را به یک عنصر حیاتی در مبارزه اسرائیل علیه تروریسم ایران تبدیل میکند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۶ ژوئن ۲۰۲۲