خبرگزاری بلومبرگ نوشت که با توجه به ابهام موجود درباره بازگشت نفت خام ایران به بازار، در صورت احیای برجام، تولید نفت ایران به سرعت افزایش خواهد یافت و سرعت افزایش صادرات نفت ایران حتی زودتر از آن است.
این خبرگزاری آمریکایی نوشت، آمریکا در حال بررسی پاسخ ایران به متن نهایی پیشنهادی اروپا است و به این ترتیب پایان مذاکرات طولانی بر سر احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نزدیک است. با این حال تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشود، توافقی در میان نیست و برای خوش‌بینی و بدبینی به توافق به یک میزان دلیل وجود دارد.
برای خریداران نفت، بازگشت نفت خام ایران به بازاری که به علت کاهش نفت روسیه در آستانه مواجهه با کاهش عرضه شدید است، سریع نخواهد بود. کشورهای اتحادیه اروپا هنوز روزانه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام روسیه را از طریق دریا وارد می‌کنند؛ این دوسوم میزانی است که قبل از حمله روسیه به اوکراین وارد می‌شد. اما با اجرایی شدن تحریم‌ها علیه روسیه در ماه دسامبر، این جریان محدود خواهد شد و ایران می‌تواند شکاف موجود را پر کند.
در سال ۲۰۱۶ و به دنبال تسهیل تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران، تولید نفت خام سریع‌تر از پیش‌بینی تحلیلگران احیا شد و به گفته بلومبرگ این روند می‌تواند باز هم تکرار شود.
در آغاز سال ۲۰۱۶، تحلیلگران به بلومبرگ گفتند پیش‌بینی می‌کنند تولید نفت ایران ظرف شش ماه به روزانه ۴۰۰ هزار بشکه، و پس از یک سال به روزانه ۶۷۵ هزار بشکه افزایش یابد. در واقعیت، در نیمی از این زمان پیش‌بینی‌شده یک ساله، تولید نفت ایران فراتر رفت و به تقریبا یک میلیون بشکه در روز رسید و ظرف یک سال به سه میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه افزایش یافت.
افزایش صادرات از این هم سریع‌تر بود و حجم عظیمی از نفت خام ذخیره شده در مخازن و نفتکش‌ها در سواحل ایران آماده بودند تا به محض بازگشت خریداران، ارسال شوند. بلومبرگ می‌گوید ایران اکنون در وضعیت مشابهی است و تخمین زده می‌شود که ۱۰۰ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی ذخیره‌شده در انبارها می‌تواند تقریبا بلافاصله وارد بازار شود.
آژانس بین‌المللی انرژی در ماه مارس هشدار داد که «تخلیه کامل نفت ماه‌ها طول می‌کشد» زیرا نفتکش‌های ایرانی «نیاز به تایید مجدد و بیمه دارند»، اما نویسنده مطلب تحلیلی بلومبرگ معتقد است که این الزاما درست نیست.
چین در طول دوره اخیر تحریم‌ها نفتکش‌های ایرانی را – چه با گواهینامه و چه بدون آن- در بنادر خود پذیرفت و این روند احتمالا تغییر نخواهد کرد. هند، دیگر خریدار بزرگ نفت ایران در گذشته، نشان داده که مایل است واردات جدید نفت خام روسیه را با تایید سریع نفتکش‌های روس که از بازارهای دیگر دور شده‌اند، تسهیل کند. نویسنده این مقاله بلومبرگ نوشته است اگر حکومت ایران مایل به رقابت با روسیه برای بازار هند باشد، بدون شک دهلی‌نو هرآنچه لازم باشد انجام خواهد داد تا محموله‌های نفتی ایران به هند برسند.
حتی اگر قرار نباشد که نفت خام ایران به این زودی‌ها به آمریکا برسد، باز هم خریداران آسیایی مانند کره جنوبی و ژاپن و همچنین در اروپا، موجودند. در دوره زمانی ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ که برجام اجرا می‌شد، تقریبا ارسال هیچ‌یک از محموله‌های نفت خام ایران به اروپا یا ژاپن، با نفتکش ایرانی انجام نشد. بنابراین به نظر می‌رسد که مجددا نفت خام ایران سریع‌تر از آنچه اکثر تحلیلگران انتظار دارند به بازار بازگردد.
اگر چنین شود، تسکینی خواهد بود برای پالایشگاه‌های مدیترانه که دفعه قبل حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز نفت خام ایران را دریافت می‌کردند. آنها با اجرایی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه ممکن است حجم برابری از نفت آن کشور را از دست بدهند و بیشتر نفت خام ایران جایگزینی منطقی برای صادرات نفت روسیه است.
بازگشت سریع بشکه‌های نفت ایران به دنبال افزایش سریع تولید، می‌تواند در حفره ناشی از فقدان نفت روسیه در مدیترانه توازن ایجاد کند، و در حال حاضر به امضای توافق نیاز است.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی،۲۲ اگوست ۲۰۲۲