با وجود گذشت ۹ روز از وقوع زمینلرزه شدید در خوی، بسیاری از مردم آسیبدیده در سرمای زیر صفر بدون سرپناه مانده‌اند. از ارسال کانکس‌های اسکان موقت به این شهرستان خبری نیست و مردم برای گرم کردن چادرهای فاقدامنیت به سوزاندن زغال و استفاده از گاز پیک‌نیکی روی آورده‌اند و این باعث شده است ده‌ها تن به دلیل مسمومیت ناشی از استنشاق گاز منوکسید کربن راهی بیمارستان شوند که دو تن از آن‌ها جان باخته‌اند. دو چادر هم آتش گرفته است.
در حالی که در غیاب امکانات کافی، جان و سلامتی صدها تن همچنان در خطر است، ابراهیم رئیسی در جمع مردم خوی، مشکلات پس از زلزله را «یک مقدار» توصیف کرد و از مردم خواست «صبور» باشند.
حمید محبوبی، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان آذربایجان غربی، روز یکشنبه ۱۶ بهمن از آتش گرفتن دو چادر اسکان موقت در کمپ شهرک ولی‌عصر شهرستان خوی خبر داد و گفت که این حادثه به دلیل واژگون شدن گاز پیک‌نیکی در چادر رخ داده است. ویدیوهایی که از این آتش‌سوزی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، شدت آن را نشان می‌دهد. به گفته مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان آذربایجان غربی، آتش به چادرهای مجاور هم سرایت کرد و در عملیات مهار آن دست‌کم چهار امدادگر دچار سوختگی شدند.
در خبری دیگر، فرزین رضازاده، مدیر حوادث و فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان آذربایجان غربی، از مسمومیت بیش از ۱۰۰ نفر با گاز منوکسیدکربن در چادرهای اسکان موقت خبر داد و گفت: «این گاز گرفتگی به علت استفاده افراد از زغال برای گرم کردن چادرها است.» به گفته او این افراد در مراکز درمانی تحت مراقبت قرار گرفته‌اند.
خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر، شمار افرادی را که با علائم مسمومیت گاز منوکسید کربن راهی بیمارستان شدند، بیش از ۱۴۰ تن اعلام کرد.
فرزین رضازاده خبر فوت یک مادر و پسر به دلیل مسمومیت گازی را تایید کرد و گفت که یک زن ۸۰ ساله و پسر ۵۵ ساله او که اهل روستای فیرورق خوی بودند، به علت گاز گرفتگی ناشی از سوزاندن زغال در چادر جان خود را از دست دادند.
طی روزهای اخیر ویدیوها و تصاویر متعددی از وضعیت نگران‌کننده مردم در مناطق زلزله‌زده استان آذربایجان غربی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است. زلزله‌زدگان می‌گویند به سرپناه و وسایل گرمایشی مناسب دسترسی ندارند و توزیع امکانات به‌خصوص در روستاها به‌صورت قطره‌چکانی و به‌کندی انجام می‌شود. همه این‌ها در حالی است که سرمای شدید جان و سلامت مردم و به‌خصوص کودکان را به خطر انداخته است.
هرانا با استناد به گزارش‌های میدانی نوشت که وضعیت امدادرسانی در روستاهای شهرستان خوی در حال تبدیل شدن به بحران انسانی است. زندگی در چادرها در شرایط فعلی امکان‌پذیر نیست و تقاضای کانکس از اصلی‌ترین مطالبات مردم مناطق آسیبدیده است.
در حالی که گزارش‌های محلی و تایید مردم شرایط ناگوار منطقه را اثبات می‌کند، رسانه‌های داخلی به ارائه گزارش‌های آماری از توزیع امکانات در خوی ادامه می‌دهند. ابراهیم رئیسی هم روز یکشنبه به خوی رفت اما به‌جای پاسخگویی درباره نامناسب بودن خدمات‌رسانی، به مردم توصیه کرد صبور باشند تا مشکلات حل شود. او با ادعای «کم‌مقدار» بودن مشکلات، گفت که روند امدادرسانی و اسکان اضطراری زلزله‌زدگان از طریق جمعیت هلال‌احمر، سپاه، بسیج و نیروهای مسلح «بسیار خوب» بوده است.
رئیس دولت سیزدهم این ادعا را در حالی مطرح کرد که در زلزله خوی بیش از ۹ هزار واحد مسکونی آسیب دیده و هزاران نفر از مردم این شهر بی‌خانمان شده‌اند. گزارش‌های میدانی نیز نارضایتی مردم از وضعیت امدادرسانی را اثبات می‌کند.
در روزهای نخست پس از زلزله، نیروهای انتظامی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران اعتراض‌های مردم زلزله‌زده را با برخوردهای خشونت‌آمیز و ماشین‌های آب‌پاش پاسخ دادند و کسانی را که برای دریافت امکانات تجمع کرده بودند، متفرق کردند.
به تازگی شماری از زندانیان سیاسی زندان اوین در بیانیه‌ای، خواستار راه‌اندازی کارزاری برای کمک به مردم خوی شدند و تاکید کردند: «مردم از یک سو گرفتار زلزله‌های متعدد، سرمای طاقت‌فرسا و کمبود نان و غذا و چادر و از سوی دیگر گرفتار حکمرانی ناکارامدی‌اند که با سنگ‌اندازی مانع کمک‌های بشردوستانه داخلی و بین‌المللی می‌شود و آن‌ها را از حداقل‌های اسکان همچون کانکس محروم می‌دارد.»
به گزارش کانون مدافعان حقوق بشر، این بیانیه را جعفر ابراهیمی، محمد حبیبی، امیرسالار داوودی، محمد شریفی‌مقدم، رضا شهابی و مصطفی عبدی امضا کرده‌اند.
چنانچه در این بیانیه نیز آمده است، جمهوری اسلامی ایران از یک سو از ارائه امکانات مناسب به مردم آسیبدیده امتناع می‌کند و از سوی دیگر راه کمک‌های مردمی و بین‌المللی به آسیب‌دیدگان را نیز می‌بندد. هفته گذشته کریم باقری، عضو سابق تیم ملی ایران برای کمک به زلزله‌زدگان شماره حساب شخصی خود را اعلام کرد اما حساب او چند ساعت بعد مسدود شد. رسانه‌های ترکیه و جمهوری آذربایجان نیز افشا کردند که دولت ایران درخواست جمعیت هلال‌احمر این کشورها برای کمک به مردم آسیبدیده را رد کرده است.
ممانعت از ارسال کمک‌های مردمی و بین‌المللی در حالی است که افرادی مانند حسین یکتا، فرمانده قرارگاه عمار، و لباس‌شخصی‌ها با ادعای امدادرسانی به مردم آسیبدیده شماره حساب شخصی اعلام کرده و در حال جمع‌آوری کمک‌اند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۹ فوریه ۲۰۲۳