ادامه تبعیض های حکومت علیه افراد دارای معلولیت

چرا صدای معلولان در رسانه‌های جمهوری اسلامی دیده نمی‌شود؟ این بخشی از واکنش‌ها به یک خبر صداوسیمای ایران بود که در آن، مجری از وضعیت «یک معلول ذهنی در فرانسه» خبر می‌دهد. کمپین معلولان با انتشار این گزارش در شبکه‌ اجتماعی ایکس (توییتر سابق) گفت: طبق ماده ۲۱ قانون معلولان، صدا و سیما مکلف است هر هفته ۵ ساعت از برنامه‌های خود را به مسائل معلولان اختصاص دهد اما دریغ!

کمپین معلولان همچنین در این مورد نوشت: دانش آموزان مدارس استثنایی تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ حدود ۷-۶ ماه سرویس نداشتند و خانه‌نشین شده بودند و خانواده‌ها جلوی شورا تجمع می‌کردند. این مشکل تا همین خرداد و تعطیلی مدارس ادامه داشت اما دریغ از یک خبر و گزارش در صداوسیما.

جامعه افراد دارای معلولیت همچنین به مقام‌های ارشد نظام جمهوری اسلامی از جمله ابراهیم رئيسی، رئیس‌جمهوری (عضو هیئت مرگ در کشتار ۶۷) اعتراض دارد که چرا صدای آن‌ها را نمی‌شنوند و قانون مملکت را در مورد آن‌ها اجرا نمی‌کنند.

یکشنبه‌های اعتراض: پیام برای رئیس‌جمهوری
کمپین معلولان دو ویدیوی تازه از تجمع ۵ شهریور مقابل ساختمان نهاد ریاست‌جمهوری در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) منتشر کرد. در یکی از آن‌ها، یک زن نشسته بر روی ویلچر در معرفی خودش می‌گوید دو خواهر دارد و پدرش رفتگر شهرداری بوده است: «با مشقت درس خوانده‌ام که با عزت زندگی کنم». او اما می‌گوید پس از دریافت مدرک تحصیلی، همچنان بی‌کار مانده است: «دچار افسردگی شدم، چون از خودم راضی نیستم».

این حق منِ معلول است که به‌عنوان یک شهروند، به‌عنوان یک معلول تحصیل‌کرده وارد کار بشوم، حق و حقوق داشته باشم، با عزت زندگی کنم. ولی اینکه کارشناسی دارم، حقوق ندارم، کمک معیشتی ندارم، به‌سختی زندگی می‌کنم، حق پرستاری ندارم. واقعا به داد ما برسید، مخصوصا به اون‌هایی که به‌سختی درس خواندند، لطفا به صدای ما جواب بدهید.

در یک ویدیوی دیگر، یک فرد معلول خطاب به رئیس جمهوری اسلامی گفت: آقای رئیسی، من یک ساله ازدواج کردم، نه کار دارم،‌ نه حقوق آنچنانی دارم. حقوق معلولان را زیاد کن. به معیشت معلول برس. من مثل یک آدم سالم حق زندگی دارم. چرا باید حق من معلول داده نشود؟ چرا ماده ۲۷ نباید اجرا شود؟

جامعه معلولان ایران چندین ماه است که تقریبا هر هفته، روزهای یکشنبه در اعتراض‌های مردمی یک تا چندین نفره، به عدم اجرای قوانین موجود جمهوری اسلامی در موضوع معلولان اعتراض دارند و خواستار اجرای قانون اند.

ابراهیم رئیسی که در گذر هفته گذشته به شهر بیرجند در استان خراسان جنوبی سفر کرده بود، یک کودک معلول را به‌شکلی تبلیغاتی بوسید. او در موضوع «خزانه خالی» گفت:‌ «با اتکا به خدا و اعتماد به نفس و سرمایه عظیم ملی بر همه مشکلات فایق می‌شویم» و درباره معلولان هم تنها دوباره به جنگ در افغانستان اشاره کرد و گفت:

۲۰ سال حضور آمریکا در افغانستان جز جنگ و غارت و خونریزی چیزی بر جای نگذاشت، ۳۵ هزار بچه معلول روی دست مردم افغانستان مانده است.

دادخواهی از سازمان برنامه و بودجه
کمپین معلولان بیستم شهریور با ارسال سه نامه جداگانه به سازمان برنامه و بودجه، خواستار بازگرداندن ردیف بودجه قانون حمایت از حقوق معلولان به لایحه بودجه سنواتی، پیش‌بینی بودجه اجرای ماده ۲۷ قانون حمایت از حقوق معلولان در لایحه بودجه ۱۴۰۳ و همچنین پرداخت معوقات شش‌ماهه معلولان شد.

در شبکه‌های اجتماعی کمپین پیگیری حقوق افراد دارای معلولیت معوقات معلولان را در ۱۴۰۲ چنین ذکر کرده‌اند:

مابه‌التفاوت افزایش ۲۰ درصدی مستمری با مصوبه افزایش ۴۰ درصدی مستمری مجلس، از ابتدای سال جاری تاکنون
مابه‌التفاوت افزایش ۴۰ درصدی حق پرستاری فروردین و اردیبهشت
مابه‌التفاوت افزایش دو برابری کمک هزینه لوازم بهداشتی ۴ ماهه ابتدایی سال
عدم پرداخت کمک هزینه معیشتی ماده ۲۷ خردادماه
و سایر معوقات پرداخت نشده اجرای مواد قانون حمایت از معلولان مندرج در ردیف سازمان بهزیستی کشور در قانون بودجه سال
بودجه کافی برای مراسم‌های مذهبی
محمد ملکی، مسئول پویش «زائر اولی‌ها»، به خبرگزاری مهر گفت «تا پایان سال قصدمان این است که حدود ۲۰ هزار نفر» از «جامعه هدف بهزیستی» را به کربلا و مشهد ببرند:

سازمان بهزیستی صرفاً معلولین نیستند، سازمان بهزیستی حدود سه میلیون کد فعال با خانواده‌شان را شامل می‌شود. حدوداً ده میلیون نفر که ۱۳ درصد جمعیت کشور را به خودشان اختصاص می‌دهند، به خاطر وضعیت اقتصادی، جسمانی نیز خیلی از آنها زائر اولی و جزئی از جامعه هدف این پویش قرار می‌گیرند. به همین دلیل امسال ما پویش را کنار سازمان بهزیستی راه‌اندازی کردیم و تا پایان سال قصدمان این است که حدود ۲۰ هزار نفر از این جامعه را به عتبات و مشهد مقدس ببریم.

ایرنا هم خبر داد «ویلچرهای تولیدی دانش‌بنیان‌ها» به‌شکل مجانی در اختیار «زائران معلول» اربعین قرار گرفته است.

ستاد حقوق بشر: حمایت در فرآیند دادرسی
ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی، در ۱۸ شهریور «دستورالعمل حمایت از حقوق معلولین و سالمندان در فرآیند دادرسی» را منتشر کرد. این دستورالعمل از قوه‌قضاییه و دادگاه‌های ایران خواسته مواردی را اجرا کنند، از جمله:

گسترش چتر حمایت
تفسیر موسعِ دسترس‌پذیری
احترام به زبان مادری فرد توان‌خواه
حاکمیت اصل برابری و اصل منع تبعیض
این ستاد همچنین در ۱۳ شهریور، ۲۲مین بولتن «برخی اقدامات قابل توجه در جمهوری اسلامی ایران در حوزه حقوق بشری و شهروندی» را منتشر کرد. عنوان‌های زیر از جمله مواردی‌ست که در موضوع جامعه افراد معلول در این بولتن آمده است:

صاحب خانه شدن خانواده‌های دارای ۳ معلول به بالا طی ۲ سال
بهره‌مندی ۱۲ هزار سالمند و معلول از خدمات استاندارد مراکز توانبخشی بهزیستی،
معافیت سربازی برای خانواده‌های دارای فرزند معلول،
صفر شدن صف انتظار کاشت حلزون شنوایی
قرمز شدن پل طبیعت و برج میلاد برای دوشن
همزمان با هفت سپتامبر، روز جهانی دوشن (یک نوع از بیماری‌های ژنتیکی دیتسروفی عضلانی) در تهران، پل طبیعت و برج میلاد به رنگ قرمز درآمدند. خانواده معلول مبتلا به دوشن بارها در تجمع‌های اعتراضی گفته اند داروهای مرتبط به این بیماری یا به کل یافت نمی‌شوند یا بشدت نایاب اند.

دغدغه دانش‌آموزان معلول در آستانه سال تحصیلی جدید
خبرگزاری میزان در گزارشی با تیتر «دغدغه دانش‌آموزان معلول در آستانه سال تحصیلی جدید؛ از رایگان نبودن آموزش تا مشکلات رفت‌وآمد و کمبود معلم‌یار» در مصاحبه‌ای با علی همت محمودنژاد، مدیر انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران، «نبود امکان تحصیل در مدارس عادی، عدم توسعه وسایل ایاب و ذهاب مناسب، کمبود معلم‌یار و فاصله طولانی محل تحصیل تا محل زندگی دانش‌آموزان معلول» را از مهمترین دغدغه‌های معلولان معرفی کرد.

محمودنژاد در این مصاحبه که ۱۳ شهریور منتشر شد همچنین گفت برابر «ماده ۸ قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت»، تحصیل از پیش‌دبستان تا سطوح عالی برای افراد معلول بایستی رایگان باشد: متاسفانه آموزش رایگان تنها در دانشگاه آزاد اسلامی و برخی دانشگاه‌های دیگر انجام می‌شود و لازم است برای ارتقاء کیفیت آموزش در افراد معلول مدارس غیر انتفاعی هم برای معلولان رایگان باشد و شهریه آن توسط سازمان بهزیستی و دولت پرداخت شود.

آغاز ثبت‌نام استخدام مربی امور آموزش معلولین
ثبت‌نام آزمون استخدامی شغل مربی امور آموزش معلولیت در وزارت آموزش و پرورش شروع شده است و تا ۳۱ شهریور ادامه خواهد داشت. این آزمون متمرکز جذب یک‌هزار نفر «گفتاردرمان و کادر درمان» است. آزمون مربوطه در ۲۰ یا ۲۱ مهر ماه برگزار خواهد شد.

رونمایی از کتاب «روایتی از زن، معلولیت و استقلال»
انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان، یکشنبه ۱۲ شهریور از کتاب «زن، معلولیت و استقلال» رونمایی کرد و این اثر را اعظم نقوی، علی عباسی، سمیرا سادات بدخشیان نوشته‌اند. این کتاب متمرکز بر «زنانی است که نه‌تنها با موانع و محدودیت‌های پیش روی اکثر زنان مواجه بوده‌اند اما ضمن تلاش‌ برای عبور از موانع جسمیِ پیش روی خود، سرنوشت بهتری برای خود و دیگران رقم زدند».

اعظم نقوی، از نویسندگان کتاب در این جلسه گفت: اصطلاحی با عنوان «جوامع ناتوان ساز» وجود دارد که «دیوید پایفر» متخصص در زمینۀ مطالعات معلولیت آن را بیان کرده و می‌گوید که «معلولیت خودش به‌خودی‌خود باعث نمی‌شود که فردی از جامعه عقب بماند یا اینکه محدودیتی برای او ایجاد شود و به‌جایی نرسد؛ آنچه باعث می‌شود فرد دارای معلولیت نتواند استعدادهای خود را شکوفا کرده و آن چیزی که واقعاً هست را به جامعه نشان دهد درواقع محدودیت‌هایی است که جامعه برای ان فرد می‌سازد.

شش کتاب کودک و نوجوان در حوزه تفاوت‌ها
صفحه اینستاگرام «به توان یک» که برای آگاهی‌سازی در موضوع افراد جامعه معلولان تلاش می‌کند، این هفته شش کتاب در حوزه کودک و نوجوان معرفی کرد که متمرکز «حوزه تفاوت‌ها» هستند و به زبان فارسی در ایران فروخته می‌شوند.

برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۳