از کمبود کتاب درسی تا حقوق‌های معوقه و ناچیز آموزگاران

مشکلات آموزش و پرورش در سال تحصیلی جدید ادامه دارد و با گذشت حدود دو ماه از بازگشایی مدارس همچنان برخی دانش‌آموزان کتاب درسی ندارند. در آنسو بخشی از آموزگاران هنوز امسال حقوق دریافت نکرده‌اند و دانشجو-معلمان نیز با دستمزدهای ناچیز مجبور به تدریس هستند.

خبرگزاری «رکنا» روز چهارشنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۲ به نقل از برخی آموزگاران استان سیستان و بلوچستان گزارش داده که با گذشت دو ماه از آغاز سال تحصیلی جدید بخشی از دانش‌آموزان این استان هنوز کتاب درسی ندارند.

بر اساس این گزارش، دانش‌آموزان ساکن این استان چون در منطقه محروم تحصیل می‌کنند، می‌بایست کتب درسی خود را به صورت رایگان دریافت کنند اما هنوز تعداد زیادی از دانش‌آموزان کتاب ندارند.

این گزارش افزوده که آموزگاران برای اینکه دانش‌آموزان از درس و تحصیل عقب نمانند، سعی می‌کنند با تهیه نسخه‌های پرینت از کتب درسی، از دور ماندن دانش‌آموزان از محتوای کتب درسی جلوگیری کنند.

داوود گلی مسئول روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان اما دانش‌آموزان را مقصر نرسیدن کتاب درسی دانسته و گفته «دانش‌آموزانی که تا کنون کتب درسی خود را دریافت نکرده‌اند، کسانی هستند که به دلایل مختلف، تا زمان شروع سال تحصیلی، در استان حضور نداشته‌اند. برخی از دانش‌آموزان برای امرار معاش به صورت فصلی در استان‌های دیگر کار می‌کنند و به این ترتیب مراحل ثبت درخواست دریافت کتاب در سامانه را انجام نداده‌اند و برای همین تحویل کتب درسی برایشان با تأخیر مواجه شده است.»

کمبود کتاب‌های درسی پیش از این نیز گزارش شده بود و مقامات آموزش و پرورش هم بار دیگر با این ادعا که «کمبود کتاب نداریم» دانش‌آموزان را مقصر عدم دریافت کتاب معرفی کرده بودند. در هفته سوم مهرماه اعلام شده بود که ۴۰ تا ۵۰ هزار دانش‌آموز کتاب درسی دریافت نکرده‌اند.

علی لطیفی رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش در اینباره توضیح داده که «در آموزش و پرورش با توجه به اینکه حجم و تعداد دانش‌آموزان بسیار زیاد است، همیشه درصدهایی را داریم که به دلایل متعدد کتاب‌های درسی را با تأخیر دریافت می‌کنند. ثبت‌نام یک سری از دانش‌آموزان به هر دلیلی انجام نشده است، بنابراین کتاب هم با تأخیر به دست آنها می‌رسد البته وقتی این افراد به ما مراجعه می‌کنند و باید کمک کنیم که ثبت‌نام آنها قطعی شود.»

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش افزوده که «یک سری از دانش‌آموزان هم ثبت‌نام خود را انجام داده‌اند اما ثبت‌ سفارش کتاب را موفق نشدند که انجام دهند بنابراین این‌ افرادی که با تاخیر انجام دادند، کتاب هم با تاخیر بدست آنها می‌رسد.

علی لطیفی همچنین گفته که «بخشی دیگر مدارسی هستند که در ثبت‌ کد مدرسه مشکل دارند، یعنی یا مدرسه تغییر کرده یا کد جدید برای آنها اختصاص داده نشده است. همچنین دسته دیگر دانش‌آموزانی هستند که ثبت‌ سفارش آنها به صورت موقت انجام شده و اکنون برای ثبت سفارش قطعی شاهد تغییر در وضعیت هستند که چیزی حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار دانش‌آموز را شامل می‌شود.»

اینهمه در حالیست که «فقر» به عاملی برای عدم درخواست کتاب درسی و حتی ثبت‌نام نکردن دانش‌آموزان در مدارس تبدیل شده است.

نابسامانی‌ها در آموزش و پرورش امسال بیش از سال‌های گذشته نمایان شده است. از کمبود گسترده کتاب درسی تا کمبود آموزگار. گزارش‌های پیشین حکایت از کمبود آموزگار و هزاران کلاس بی‌معلم، و درخواست برخی مدیران از اولیاء دانش‌آموزان برای اداره کلاس‌های درس را داشتند.

همچنین بخشی از آموزگاران با گذشت چند هفته از سال تحصیلی حقوق دریافت نکرده‌اند. در این رابطه هفته گذشته خبرگزاری «تسنیم» گزارش داده بود که معلمان خرید خدمات وزارت آموزش و پرورش اعلام کردند که «از ابتدای مهر امسال تا به امروز یک ریال حقوق و بیمه نداشته‌‌ایم!»

بر اساس این گزارش، معاون برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش درباره پرداخت نشدن حقوق این آموزگاران گفته که «حقوق ایندسته از معلمان به‌صورت ماهانه نیست و مبتنی بر عملکرد ما است، یعنی ابتدا باید اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه به وزارت آموزش و پرورش اختصاص یابد و پس از آن در اختیار شرکت‌ها و معلمان قرار بگیرد!»

همزمان در ماه‌های گذشته که بحران در وزارت آموزش و پرورش به اوج رسیده، دغدغه وزیر و مدیران ارشد آموزش و پرورش افزایش اقدامات ایدئولوژیک در مدارس بوده است. در یکی از تازه‌ترین تصمیمات این وزارتخانه قرار است محتوای کتاب‌های درسی برای دختران و پسران، تفکیک جنسیتی شود!

رضا مرادصحرایی وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده که بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، محتوای کتاب‌های درسی برای دانش‌آموزان دختر و پسر، تفکیک جنسیتی می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه باید «فرهنگ حیا» را در سراسر جامعه نهادینه کنیم گفته که «در سند تحول بنیادین از آموزش و پرورش خواسته شده است هم مدارس وهم کتب درسی متناسب با جنسیت و نیاز دختران و پسران ایجاد و تدوین شود. این امری تعلیمی و تربیتی و علمی است. امری تربیتی است و ربطی به نگرش و مسائل از این دست ندارد. بالاخره نیازهای اجتماعی دختر و پسر با هم فرق دارد. نیاز مدارس ما زمانی که دخترانه یا پسرانه باشد با هم فرق دارد. حتی در مواردی بحث‌های مربوط به دختران و پسران در کتاب‌های دینی و تربیتی ما فرق دارد.»

پیشتر نیز رضا نقی‌زاده مدیر کل دفتر برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم از آغاز بازنگری ۱۵۰۰ برنامه درسی خبر داده و پیش‌بینی کرده بود که بیش از ۷ هزار عضو هیات علمی در تدوین و بازنگری این دروس در ۲ سال آینده با وزارت علوم همکاری کنند.

تعیین یک «زنگ نماز» در برنامه آموزشی مدارس از دیگر اقدامات اخیر وزارت آموزش و پرورش بوده است. رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش در بخشنامه‌ای که در همین رابطه ابلاغ کرده نوشته که زنگ نماز با هدف «تقویت و توسعه فرهنگ اقامه نماز» در متن برنامه رسمی روزانه مدارس در همه دوره‌ها و پایه‌های تحصیلی قرار گرفته و در نظر گرفتن زمان ۳۰ دقیقه‌ای برای این امر از سوی مدارس الزامی است.

در این بخشنامه آمده که با توجه به «منویات علی خامنه‌ای» در بیانیه گام دوم انقلاب، «تقویت و توسعه فرهنگ اقامه نماز» به عنوان اولویت فعالیت‌های پرورشی مدارس در نظر گرفته می‌شود.

وزیر آموزش و پرورش پیشتر در اردیبهشت امسال بدون اعتنا به کمبود ۳۰۰ هزار آموزگار در این وزارتخانه، ابراز امیدواری کرده بود که با جذب ۲۷ هزار نیروی پرورشی بخشی از کمبود نیروی آموزگار جبران شود!

همچنین وزارت آموزش و پرورش در برنامه‌ای با عنوان «طرح امین» اقدام به استخدام آخوندهای تحصیلکرده در حوزه علمیه در آموزش و پرورش کرده است. بر اساس طرح «امین» که از حدود ۶ سال قبل آغاز شده روحانیون باید حدود ۳۰ ساعت در هفته در مدارس به تبلیغات مذهبی بپردازند.

برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱۶ نوامبر ۲۰۲۳