رئیس سازمان ملی بهره‌وری ایران می‌گوید کشور از لحاظ شدت مصرف انرژی در سال ۲۰۲۲، بدترین رتبه را در کل جهان کسب کرده است.
میرسامان پیشوایی روز شنبه ۷ بهمن‌ماه در ادامه، «اتلاف انرژی و راندمان پایین» را علت اصلی سقوط ایران به قعر جدول شاخص مصرف انرژی در جهان معرفی کرده است.
آمارهای بانک جهانی و آژانس محیط زیست اتحادیه اروپا نیز نشان می‌دهد ایران از لحاظ شدت مصرف انرژی در قعر جدول جهانی قرار دارد.
شدت مصرف انرژی عبارت است از نسبت میان واحدی از انرژی مصرفی و به واحد تولید ناخالص داخلی یک کشور.
در مقام مقایسه، در حالی که تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۲۲ حدود یک دهم آلمان بود، اما به اندازه آلمان مصرف انرژی داشت.
ترکیه نیز با اقتصادی ۲.۲ برابر ایران، به اندازه نصف ایران و عربستان با اقتصادی سه برابر ایران، کمتر از ایران مصرف انرژی دارد.
آمارهای بانک جهانی نشان می‌دهد شدت مصرف انرژی ایران از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ نزدیک ۲۹ درصد جهش کرده؛ در حالی که این شاخص در آلمان و ترکیه حدود ۱۴ درصد کاهش یافته و در مجموع، شدت مصرف انرژی در جهان طی یک دهه گذشته ۱۱ درصد افت کرده است.
شدت مصرف انرژی ایران در سال ۲۰۲۲ بیش از دو برابر متوسط جهانی است.
هنوز آمارهای سال ۲۰۲۳ منتشر نشده است؛ اما بر اساس برآورد روز جمعه، ششم بهمن‌ماه آژانس بین‌المللی انرژی، مصرف گاز ایران در سال گذشته میلادی ۳ درصد رشد داشته است.
اظهارات مقامات ایران نیز نشان می‌دهد مصرف محصولات نفتی ایران، خصوصاً بنزین رشد چشمگیری داشته است.
با توجه به نبود رشد اقتصادی چشمگیر، انتظار می‌رود شدت مصرف انرژی ایران در سال ۲۰۲۳ بدتر نیز شده باشد.
گاز سهمی ۶۸ درصدی در کل مصرف انرژی ایران دارد، بیش از ۳۰ درصد انرژی کشور نیز وابسته به محصولات نفتی است و سهم انرژی آبی، خورشیدی، بادی و اتمی در مصرف انرژی کشور روی‌هم رفته به ۲ درصد هم نمی‌رسد.
بخشی از معضل شدت مصرف انرژی بالای ایران، مربوط به تلفات شدید انرژی است؛ بطوری که بر اساس برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس، یک چهارم انرژی تولیدی کشور بدون اینکه به دست هیچ مصرف‌کننده‌ای برسد، در پروسه تولید، انتقال یا تبدیل به برق تلف می‌شود.
رئیس سازمان ملی بهره‌وری ایران نیز در اظهارات خود به این موضوع اشاره کرده است.
بخش دیگر نیز مربوط به راندمان بسیار پایین نیروگاه‌های برقی، صنایع، خودروها و دیگر بخش‌های عمده مصرف‌کننده انرژی در ایران است.
بخش دیگر مربوط به سقوط تولید ناخالص داخلی ایران است؛ بطوری که بنابر ارزیابی بانک جهانی، ارزش تولید ناخالص داخلی ایران از بالای ۶۴۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲ به ۴۱۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ سقوط کرده است.
هرچه ارزش تولید ناخالص داخلی روند نزولی یا مصرف انرژی روند صعودی داشته باشد، شدت مصرف انرژی افزایش می‌یابد. در مورد ایران هر دو اتفاق منفی با هم افتاده است
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۲۸ ژانویه ۲۰۲۴