آمار نزاع خیابانی و درگیری در ایران که از افزایش میزان خشم مهارنشده خبر می‌دهد، به سالانه شش میلیون مورد رسیده است.
مجید موسوی راد، مدیرکل مددکاری اجتماعی و مشاوره فراجا، با اشاره به این آمار از افزایش دوبرابری مراجعه به پزشکی قانونی در اثر نزاع شبانه خبر داد و بر اساس آمارهای موجود اعلام کرد تعداد پرونده‌های نزاع خیابانی از پرونده‌های درگیری خانوادگی بیشتر شده است.
سرعت بدل شدن تنش‌های کلامی به نزاع فیزیکی و انتشار تصاویر و اخبار درگیری‌های خیابانی حاکی از آن است که جامعه ایران با معضل روانی کاهش آستانه تحمل و خشم کنترل‌نشده مواجه است که در پی آن، ساده‌ترین مسائل هم به درگیری فیزیکی و گاه ضرب‌وجرح منتهی می‌شود.
در همین حال، عباس کرمی‌راد، رئیس پلیس مترو تهران، نیز با ارائه آمار درگیری‌ها در خطوط مختلف مترو اعلام کرد آمار درگیری‌های رخ‌داده در خطوط مختلف مترو حاکی از افزایش ۲۶درصدی آن نسبت به سال ۱۴۰۱ است. بر اساس این آمار، خط ۴ مترو تهران با ۱۳۹ مورد دستگیری به دلیل نزاع و خط ۲ با ۱۳۵ مورد دستگیری به این دلیل، صحنه بیشترین درگیری‌ها بوده‌اند و پس از این دو، خط ۱ و خط ۳ به ترتیب با ۸۴ و ۷۹ مورد درگیری، رتبه‌های بعدی را در اختیار دارند. خط ۶ مترو تهران نیز با ۱۵ مورد دستگیری به دلیل نزاع، کمترین آمار را در زمینه داشته است.
بر اساس ساعات اوج ثبت موارد درگیری که بین ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر اعلام شده است، می‌توان نتیجه گرفت که احتمالا تراکم جمعیت، شلوغی واگن‌ها، استرس و خستگی عامل اصلی درگیری‌ها بوده‌اند.
علاوه بر تهران، شیب رشد موارد نزاع خیابانی در شهرهای دیگر ایران نیز صعودی است و طی ماه‌های اخیر، تصاویر متعددی از درگیری با سلاح سرد در شهرهای مختلف ایران منتشر شده است. در این تصاویر دیده می‌شود که نه‌تنها مردان، بلکه دختران جوان هم در جریان نزاع از قمه و چاقو استفاده می‌کنند.
تیر ۱۴۰۰ زمانی که تصاویر درگیری تعدادی دختر نوجوان در شهر اصفهان و تهدید آن‌ها به استفاده از قمه در نزاع منتشر شد، نگرانی مردم ایران را به همراه داشت اما طی دو سال گذشته به دلیل تکرار مواردی از این دست، دیگر جامعه به دیدن این صحنه‌ها عادت کرده است. سارا احمدی، روانشناس، در مورد این وضع معتقد است «عصبانیت‌های مهارنشده» در افراد به بروز «رفتارهای پرخاشگرانه در محیط خانواده و جامعه» منجر می‌شود.
اگرچه استفاده از تکنیک‌های کنترل خشم، مراجعه به متخصص و دریافت مشاوره برای کنترل خشم توصیه همیشگی روانشناسان است، با در نظر گرفتن این موضوع که به گفته متخصصان «گرانی، بیکاری، تورم و فقر از متهمان اصلی بروز خشونت در جامعه ایران‌اند» این سوال مطرح می‌شود که با توجه به هزینه بالای جلسات مشاوره، افرادی که به دلیل مشکلات معیشتی به آستانه انفجار از خشم رسیده‌اند، چگونه می‌توانند هزینه این جلسات را هم به سبد مخارج خانواده اضافه کنند.
دکتر محمدرضا محمدی، رئیس مرکز تحقیقات روانپزشکی بیمارستان روزبه تهران، نزاع خیابانی را یکی از ۱۰ جرم شایع در جامعه ایران می‌داند و بر این باور است که الگوی اغلب درگیری‌ها نشان می‌دهد هیجان کنترل‌نشده به‌سرعت به خشم بدل شده است؛ این موضوع را می‌توان در روند تبدیل خشم کلامی به نزاع فیزیکی در صحنه‌های تصادف در ایران در زمان انتظار برای رسیدن پلیس مشاهده کرد.
مسئله دیگری که در افزایش آمار نزاع خیابانی قابل تامل است، تشدید خشونت در این درگیری‌ها به نسبت گذشته است که نشان می‌دهد روند تبدیل درگیری به جرایم خشن به دلیل دسترسی آسان به انواع سلاح سرد افزایش پیدا کرده است.
محمدرضا علی‌زاده، فرمانده انتظامی شهرستان اسلامشهر، سی‌ام دی‌ماه از دستگیری ۱۳۱ نفر حاملان سلاح سرد در این شهر خبر داد و اعلام کرد ماموران انتظامی در مناطق مختلف اسلامشهر مانند چهاردانگه، شهرک واوان، احمدآباد مستوفی، شهرک مطهری و پارک‌ها تنها در ۲۴ ساعت ۱۳۱ نفر از دارندگان و حاملان سلاح سرد غیرمجاز را دستگیر کرده‌اند.
ضمن مرور بخش فارسی‌زبانان در رسانه‌های اجتماعی هم با صفحات متعددی مواجه می‌شویم که فروش انواع سلاح سرد و حتی گاه سلاح گرم را تبلیغ می‌کنند.
افزایش موارد خفت‌گیری، سرقت و زورگیری موجب شده است افراد مختلف در جامعه برای حفظ امنیتشان سلاح سرد با خود داشته باشند که این موضوع در زمان بروز یک نزاع خیابانی یا درگیری سر موضوع‌هایی به‌ظاهر ساده، می‌تواند یک تنش کلامی را به نزاعی خونین تبدیل می‌کند.
جامعه ایران که سرکوب‌های اجتماعی، فشار اقتصادی و احساس نابرابری و نبود امنیت میزان خشم را در آن افزایش و تاب‌آوری و تحمل افراد هنگام بروز خشم را کاهش داده است، با افزایش موارد جرایمی مواجه شده که یک درگیری ساده در آن گاه تا آستانه قتل پیش می‌رود و خانواده‌ها را قربانی خشم آنی افرادی می‌کند که قبلا سابقه کوچک‌ترین درگیری یا اعمال خشونت‌آمیز را نداشته‌اند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۹ ژانویه ۲۰۲۴