نتایج یک پژوهش درباره اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱ در ایران، که پس از کشته‌شدن مهسا ژینا امینی در بازداشت گشت ارشاد در اواخر شهریور ماه آغاز شد، نشان می‌دهد که «فراتر از اعتراضات زنانه» بوده و استان‌های تهران و کردستان بیشترین و استانهایی مثل همدان، هرمزگان، ایلام و لرستان کمترین میزان اعتراضات را ثبت کردهاند.
روزنامه هم‌میهن با انتشار گزارش‌های این پژوهش که در «همایش ملی پژوهش‌های اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران» منتشر شده است نوشت: «در جریان اعتراضات سال گذشته ایران در استان‌های تهران و کردستان بیشترین و شدیدترین اعتراض‌ها صورت گرفته، میزان اعتراضات در استان‌های اصفهان، آذربایجان شرقی، کرمانشاه و خوزستان متوسط بوده و استان‌های قم، یزد، همدان، هرمزگان، لرستان و چهارمحال و بختیاری هم کمترین میزان اعتراضات را داشتند.»
به نوشته این روزنامه، محمد رهبری دانش‌آموخته جامعه‌شناسی سیاسی در پژوهش خود، اعتراضات ۱۴۰۱ را یکی از پردامنه‌ترین تظاهرات در چند دهه اخیر معرفی و خاطرنشان کرد: «باتوجه به این که این اعتراضات به‌دنبال فوت مهسا امینی آغاز شد، تصور می‌شد که این اعتراضات زنانه و فمینیستی است، اما گستره جغرافیایی، پیچیدگی، تجمعات خارج از کشور و همچنین بررسی فضای مجازی نشان داد که واژه ایران با بیشترین تکرار، دغدغه اصلی معترضان بوده و زندگی، دختر و آزادی پس از ایران قرار داشتند.»
او همچنین با اشاره به بروز اعتراضات اندک در چهار استان سمنان، کهگیلویه و بویر‌احمد، خراسان شمالی و خراسان جنوبی افزود: «میزان جمعیت می‌تواند روی شدت اعتراضات تاثیر بگذارد، اما الزاماً این شدت وابسته به میزان جمعیت نیست، به‌طوری که استان‌های پرجمعیت اصفهان و آذربایجان شرقی در مقایسه با کردستان و سیستان و بلوچستان شاهد اعتراضات کمتری بوده‌اند.»
این پژوهشگر علوم اجتماعی، مشکلات اقتصادی را یکی دیگر از عوامل بروز اعتراض دانست و گفت: « استان البرز مثال واضحی در این تحقیق است، چرا که ساکنان این استان که در دوره‌ای از سطح اقتصادی متوسطی برخوردار بودند، به‌دلیل شرایط اقتصادی به‌ویژه از سال ۹۷ به‌بعد، به حاشیه رفته و احساس محرومیت دارند، اما درعین حال با احساس دغدغه فرهنگی و میهنی در اعتراضات شرکت فعالی داشته‌اند.»
در پی اعلام خبر کشته شدن مهسا امینی در ۲۵ شهریور ۱۴۰۱، اعتراضات گسترده‌ای سراسر ایران را فرا گرفت. صدها معترض در این اعتراضات به ضرب گلوله نیروهای حکومتی جان خود را از دست دادند، دستکم ۶۰۰ معترض با گلوله‌های ساچمه‌ای نابینا یا کم‌بینا شدند و هزاران تن به بازداشت و زندان‌های طولانی مدت و حتی اعدام محکوم شدند.
برگفته ای از سایت صدای امریکا بخش فارسی، ۲۶ فوریه ۲۰۲۴