غسالخانه گورستان تاریخی عمو زین‌الدین تبریز تخریب شد

منابع خبری در استان آذربایجان شرقی از تخریب کامل غسالخانه گورستان تاریخی عمو زین‌الدین تبریز پس از چند سال بی‌اعتنایی خبر دادند. مالک این بنای تاریخی سازمان اوقاف استان آذربایجان شرقی بود.

این غسالخانه قاجاری سال ۱۳۸۴ به‌عنوان یکی از آثار تاریخی شهر تبریز در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده بود؛ با این حال، حتی ثبت ملی نیز نتوانست این اثر تاریخی را از تخریب کامل نجات دهد.

مدیرکل سازمان اوقاف استان آذربایجان شرقی پیش‌تر ضمن دفاع از تخریب غسالخانه تاریخی عمو زین‌الدین گفته بود میراث فرهنگی هنگام ثبت ملی این اثر از اوقاف استعلام نگرفته بود. مسئولان سازمان اوقاف اکنون نیز درباره تخریب کامل این اثر تاریخی توضیحی نداده‌اند.

بر مبنای ماده ۵۶۰ قانون مجازات اسلامی، تخریب و تغییر کاربری آثار و بناهای تاریخی بدون اخذ مجوز از میراث فرهنگی جرم‌ و مجازات آن حبس و جریمه نقدی است.

به‌رغم این ماده قانونی، از تخریب کامل بناها و آثار تاریخی در نقاط مختلف ایران به‌تناوب گزارش‌هایی منتشر می‌شود. میراث فرهنگی نیز در توجیه این اقدام‌ها گاه ارزش تاریخی آثار را انکار و گاه نبود بودجه و اختیارات قانونی را بهانه می‌کند.

پیش‌تر خبرگزاری ایسنا در گزارشی، اعلام کرده بود که بخش‌های زیادی از غسالخانه عمو زین‌الدین تبریز در گذر سال‌ها تخریب شده است و دورنمای محوطه آن شباهتی به گورستان ندارد و بیشتر به قطعه زمینی متروک و بزرگ می‌ماند.

این گورستان در نبود یگان محافظت میراث فرهنگی و ماموران سازمان اوقاف از مدت‌ها قبل به پاتوق معتادان تبدیل شده بود. حال‌آنکه مردم محلی بارها از دولت خواسته بودند این غسالخانه تاریخی را مرمت و محافظت کند.

به‌ گفته آنان کتیبه‌ای در این غسالخانه وجود داشته که از حدود دو دهه قبل به یک‌باره ناپدید شده و کتیبه بالای سر در ورودی نیز به همین ترتیب به سرقت رفته است. با این حال زنگ خطر تخریب و تاراج این غسالخانه به صدا در نیامد و میراث فرهنگی برای ساماندهی و مرمت آن اقدامی انجام نداد.

تنها کاری که انجام شد، این بود که ورودی غسالخانه را با سیمان مهروموم کردند و معماری داخلی آن را که به گفته محلی‌ها منحصربه‌فرد و جذاب است، پوشاندند. در حال حاضر تنها عکس موجود از داخل غسالخانه عمو زین‌الدین تصویری‌ است که سال‌ها پیش عکاسی به نام آیدین تبریزی گرفت.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۳۰ جولای ۲۰۲۴