در روزهایی که گرمای آتش بار و سوزان، ادارات و مراکز دولتی کشور را به تعطیلی کشانده، مردم سیستان هم گرما و خشکسالی را تحمل می‌کنند و هم میزبان مهمان ناخوانده ای به نام «گرد و خاک» هستند.
به گزارش ایلنا، وزش باد و گرد و غبار آنقدر شدید است که با هر بار نفس کشیدن، مشتی از خاک وارد ریه های ساکنین سیستان می شود.«زابل آلوده ترین شهر جهان است» بارها و بارها این جمله را از زبان مردم و مسئولان شنیده ایم و برای چندمین سال متوالی تیتر یک رسانه های داخلی و خارجی شده است، حال آنکه این آلودگی تنها مربوط به شهر زابل نبوده و پنج شهر شمالی استان یعنی زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون را در برمی‌گیرد.
سالهاست که موضوعاتی نظیر حق آبه، خشکسالی، افزایش ریزگردها و غلظت بیش از حد مجاز ذرات گرد و غبار و گرفتاری مردم در گرد و خاک نقل محفل و مجلس مسئولان شده و هر از چند گاهی هوای قابل تنفس برای مردم ب ه مطالبه مسئولان تبدیل شده و گاهی ادارات و نهادهای دولتی منطقه سیستان را به تعطیلی ۲ روزه به علت آلودگی بیش از حد می کشاند.خشکسالی، بی آبی، تلف شدن دام‌ها و بیکاری صیادان و کشاورزان از یک سو، هجوم ریزگردها به سبب خشکسالی تالاب هامون و حرکت شن‌های روان از سوی دیگر عرصه را برای تنفس و زندگی مردم در منطقه سیستان تنگ کرده است.
صدای مردم سیستان شنیده نمی‌شود
یونس دهمرده یکی از شهروندان سیستانی می‌گوید: «واقعیت این است که کسی صدای این مردم را نمی شنود و توجهی هم نمی‌کند.وی می گوید: کافی است دوربین به دست وارد ریزگردهای سیستان شوید آنوقت است که متوجه می شوید حجم بدبختی ها و اوضاع زندگی مردم سیستان از تصاویری که در رسانه ها مشاهده می کنید هم وخیم تر است. واقعیت از آنچه در عکس‌ها و فیلم ها می‌بینیم خیلی وخیم تر است و مرزنشینان به معنای واقعی در زیر خاک مدفون شده اند.»
مسئولان برایمان هیچ کاری نکرده‌اند
دهمرده در ادامه می گوید: «تنها کاری که برایمان انجام می‌شود پخش تصاویر و فیلم های کوتاه چند دقیقه ای از خفه شدن‌مان است که در نهایت هیچ نتیجه مثبتی برای مردم نداشته و حتی یک نهال گز و یا یک متر مالچ پاشی و تثبیت شن را هم برای دلخوشی مردم انجام نداده اند .»وی افزود: « شرایط سیستان نسبت به سال های گذشته هیچ تغییری نکرده و اندک آبی هم که وارد هیرمند شده، تنها تاثیر کمی در تامین آب شرب مورد نیاز مردم سیستان داشته است».
مشکلات تنفسی، ریوی، عوارض و مشکلات پوستی، اختلالات بینایی و بیماری هایی از این دست دستاوردی است که بی آبی تالاب هامون و بی نتیجه ماندن مذاکرات دولت ایران و افغانستان برای تامین حقابه هامون، برای مردم سیستان به ارمغان آورده است.ربودن گردو غبار از پنجره ها، کار همیشگی مردم سیستان است و دیدن تصویر شفاف زندگی و تنفس هوای پاک، به آرزویی دیرینه برای این مردم تبدیل شده است.
دوای دردمان پس گرفتن حقابه است
شیبک، به خودروی پوشیده شده از خاک خود اشاره می‌کند و می گوید:« وضعیت را می‌بینید؟ این خودرو از صبح تا الان به این روز افتاده، حال شما ببینید ماسک زدن دردی از ما دوا می کند؟ دوای درد ما آب است، باید سهم آب تالاب هامون را پس بگیریم و از این زندگی که گرد و غبار هر روزش را برایمان جهنم کرده خلاص شویم.»
در خاک دفن می‌شویم و صدایمان شنیده نمی‌شود
یکی دیگر از شهروندان سیستانی که ساکن شهرستان زابل است، می‌گوید:«همه تلاش می‌کنند صدای مردم سیستان به گوش مسئولان کشور رسیده شود اما مسئولانی که وظیفه دارند کاری برای مردم سیستان انجام دهند، کوتاهی می‌کنند. می‌ترسم آنقدر مسئولان دست روی دست بگذارند تا اینکه آخرش زیر تلی از خاک مدفون شویم. »
وی می گوید:« این درد دل ها مربوط به امروز و دیروز نیست و سالهاست مردم سیستان نفس کشیدن را رویایی دیرینه می دانند، زندگی اکثر مردم سیستان مختل شده، همه مجبور به خانه نشینی شدند، این چند روز حتی با ماسک هم نمی توانستیم از خانه خارج شویم، نفس کشیدن برای افراد مسن و کسانی که بیماری تنفسی دارند واقعا سخت و مشکل شده است.»
مراجعه ۱۳۶۳ نفر به مراکز درمانی
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان هم در گفت و گو با ایلنا اظهار داشت : از هشتم تا دوازدهم مرداد ماه، با توجه به صدور هشدار نارنجی، شاهد وزش باد و گرد و غبار در منطقه سیستان بودیم.
مجید محبی افزود: در پی وقوع طوفان و وزش باد و گرد و غبار، یک‌هزار و ۳۶۲ نفر بر اثر مشکلات تنفسی، قلبی، چشمی و حوادث ترافیکی بر اثر طوفان، به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مراجعه کردند و از این تعداد ۱۱۱ نفر هنوز بستری هستند و هزار و ۲۵۱ نفر هم مرخص شده اند.وی خاطر نشان کرد: به دلیل صدور هشدار نارنجی و بمنظور کاهش خطرات احتمالی برای بیماران تنفسی، ساعت کاری ادارات سیستان در این ایام تغییر کرده بود.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان افزود: مشکل تنفسی، قلبی و چشمی از عمده مشکلات مردم در این مدت بوده که در این بین تنها ۶۱۶ بیمار به علت مشکلات تنفسی در این بازه زمانی به مراکز درمانی مراجعه کردند.
تعویق در آغاز وزش بادهای ۱۲۰ روزه سیستان با ورود آب هیرمند
مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان گفت: ورود آب به رودخانه هیرمند، سبب شد باد های ۱۲۰ روزه نسبت به سال های گذشته دیرتر آغاز شود و تاثیر مثبتی در شرایط آب و هوایی سیستان داشته است.
گزارش: فائقه راغی
برگفته ای از سایت ایران امروز، ۵ اگوست ۲۰۲۴