تابلوهای ناپدیده شده موزه امام علی شهرداری تهران از یک حراجی آثار هنری در دبی سر درآوردهاند و تعدادی از آنها که آثار هنرمندان مطرحاند، در این رویداد فروخته شدهاند.
ماجرای تابلوهای مفقودی موزه امام علی متعلق به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، پس از آن در کانون توجه عمومی قرار گرفت که ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، روز یکشنبه بیستوپنجم شهریور طی تذکری در صحن علنی شورا، گفت که ۳۰ تابلو هنری ارزشمند به منظور برگزاری نمایشگاهی از موزه امام علی خارج شدهاند اما این نمایشگاه برگزار نشد و تابلوها نیز به موزه بازگردانده نشدند.
این عضو شورای شهر در ادامه افشا کرد که تنها یکی از تابلوها حدود ۳۰ میلیارد تومان ارزش دارد و ارزش مادی و معنوی دیگر آثار نیز بسیار است. امانی همچنین گفت که سازمان فناوری شهرداری تهران به نامه پیگیری این تابلوها پاسخی نداده است.
در پی انتشار این خبر، مجید باقری، معاون برنامهریزی و امور شورای شهرداری تهران، ادعای بازگشت تابلوها به موزه را مطرح کرد اما خبرگزاری ایلنا به نقل از یکی از مسئولان موزه نوشت که تابلوها بازنگشتهاند.
آثاری که از موزه امام علی خارج شدند، پنج تابلو نقاشی اثر عنایتالله نظرینوری و چهار اثر از علیاکبر صادقیاند که هر دو از چهرههای مطرح نقاشی ایران به شمار میروند. باقی تابلوها نیز دو اثر از هانیبال الخاص، دو اثر از رضا هدایت و دو اثر از رضوان صادقزاده بودهاند. تابلوهایی از آیدین آغداشلو، محمود جوادیپور، حسین محجوبی، صادق تبریزی، احمد خلیلیفرد، خسرو خسروی، آنه محمدتاتاری، حبیب توحیدی، مهدی حسینی، احمد وکیلی، علی ذاکری، طاهر شیخالحکما، علی شیرازی، نعمت لالهای و بابک خدابنده نیز از موزه امام علی خارج شدند و دیگر بازگردانده نشدند.
ناپدید شدن تابلوهای ارزشمند موزه امام علی سرقتهای سریالی از موزههای ایران را در اذهان عمومی تداعی کرده است و برخی کاربران رسانههای اجتماعی با یادآوری سرقت فرشهای نفیس کاخ سعدآباد، اشاره کردهاند که دستبرد زدن به اموال موزهها و سرمایههای ملی به رویهای تکراری در جمهوری اسلامی تبدیل شده است.
در نهایت روزنامه سازندگی روز چهارشنبه در گزارشی با عنوان «اختلاس هنری»، خبر داد که ۱۴ اثر از ۳۰ تابلو ناپدیدشده موزه امام علی در رویداد هنر جهانی دبی (World art Dubai) فروخته شدهاند و از ۱۶ اثر دیگر هم خبری نیست.
روزنامه سازندگی درباره سرنوشت ۱۶ اثر باقیمانده احتمالهای مختلفی را مطرح کرد؛ از جمله اینکه ممکن است در رویداد دیگری فروخته شده باشند یا هنوز به فروش نرفته باشند و شانس بازگرداندن آنها به ایران وجود داشته باشد؛ با این حال، حدود شش ماه از مفقود شدن ناگهانی این تابلوها میگذرد و کسی نمیداند این آثار کجا و در دست چه کسانیاند.
بر مبنای این گزارش، اوایل امسال یکی از مدیران شهرداری مجوز خروج ۳۰ اثر هنری برجسته از موزه امام علی را امضا کرد و دیگر پیگیر بازگشت آنها نشد.
گزارش روزنامه سازندگی حاکی از آن است که یک موسسه فرهنگی و هنری به نام «ماهستان» آثار موزه امام علی را به امانت گرفته و به خارج ایران منتقل کرده است. اطلاعات موجود در سایت هنر جهانی دبی نیز نشان میدهد که ماهستان در این حراجی ۳۹ اثر فروخته که حالا مشخص شده است ۱۴ اثر آن متعلق به موزه امام علی بودهاند.
نگاهی به نام افرادی که آثارشان از موزه امام علی خارج شده است، ارزش مادی و معنوی این آثار را اثبات میکند. مدیر روابط عمومی موزه امام علی نیز در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا «ارزش معنوی و مادی» آثار را تایید کرد. با این حال، بیشتر این آثار در حراجی دبی پایینتر از قیمت واقعی فروخته شدهاند. مثلا تابلوهای علیاکبر صادقی با قیمت حدودی ۱۰ تا ۲۰ هزار درهم برای فروش گذاشته شدهاند و قیمت یکی از تابلوهای معروف هانیبال الخاص نیز پنج هزار درهم بوده است.
درباره موسسه فرهنگی و هنری ماهستان اطلاعات زیادی در اینترنت وجود ندارد و مشخص نیست این موسسه ناشناخته با چراغ سبز چه کسانی موفق شده است آثار ارزشمند موزه را امانت بگیرد و به خارج از ایران ببرد.
موزه امام علی گنجینهای با ارزش میلیون دلاری از آثار پرویز تناولی دارد و چند اثر از سهراب سپهری و دهها نقاشی قهوهخانهای بیبدیل و آثار ارزشمند دیگر هم که در هنر ایران تکرار نشدنیاند، در این موزه نگهداری میشوند. اکنون این نگرانی وجود دارد که دیگر آثار موجود در این موزه نیز به یغما بروند.
اوایل سال ۱۴۰۲ در موردی مشابه، سرقت فرشهای نفیس موزه سعدآباد افشا شد. پس از اینکه خبر رسید شماری از فرشهای کاخ سعدآباد با وانت خارج شده و هرگز بازنگشتهاند، مقامهای دولت سیزدهم و دولتهای پیش از آن انگشت اتهام را به سوی یکدیگر گرفتند و برخی نیز ارزش هنری فرشها را انکار کردند. در نهایت خبر رسید که متهم اصلی سرقت فرشهای سعدآباد در دادگاه ویژه روحانیت محاکمه میشود.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۴