کشف نقاشی‌های ‌هزار و ۷۰۰ ساله در شهر باستانی گور

باستان‌شناسان در محوطه آرامگاهی شهر گور فیروزآباد در استان فارس نقاشی‌هایی کشف کردند که قدمت آن‌ها به حدود یک هزار و ۷۰۰ سال پیش باز می‌گردد. شهر گور فیروزآباد یادگاری به‌جامانده از دوران ساسانیان و ایران قبل از اسلام است.

بر اساس گزارش اداره کل میراث فرهنگی فارس، نقاشی‌های نویافته روی بدنه تابوت ساسانی در حین عملیات ساماندهی ترانشه آرامگاهی شهر گور مشاهده شده‌اند.

به گفته محمد ثابت اقلیدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس، باستان‌شناسان در فصل نخست کاوش باستان‌شناسی شهر گور، علاوه بر آثار معماری و شواهدی از دو تابوت ساسانی، آثار منحصربه‌فردی از دیوارنگاره و کف‌نگاره نیز در این منطقه کشف کردند.

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، نقاشی‌های کشف‌شده که کارشناسان قدمت آن‌ها را بیش از یک هزار و ۷۰۰ سال براورد کرده‌اند، تصویری از چهره‌هایی به صورت نیم‌رخ و سه‌‌رخ است.

مدیرکل میراث فرهنگی فارس در ادامه افزود که این نقاشی‌ها با استفاده از رنگ‌دانه‌های معدنی روی بستر گچی اجرا شده‌اند.

شهر گور که با نام‌های «اردشیر خوره» یا «فیروزآباد قدیم» نیز شهرت دارد، محوطه‌ای باستانی در شهرستان فیروزآباد استان فارس است که اوایل قرن سوم میلادی به دستور اردشیر بابکان، پادشاه ساسانی، تاسیس شد.

در بخش شمال غربی منار این شهر، اتاقکی با دیوارهای خاکی وجود دارد که از داخل گچ‌اندود است. در دیواره شرقی این اتاقک نیز یک نقاشی دیواری با ابعاد ۶۰ در ۹۰ سانتی‌متر به چشم می‌خورد. سبک و رنگ این نقاشی و مورد مشابه آن در کاخ اردشیر بابکان، روایتگر سبک زندگی خانواده‌های اشراف و شاهزادگان ساسانی است.

در نقاشی‌های کف محوطه شهر گور نیز نقوش هندسی مثلثی شکلی دیده می‌شود که با استفاده از رنگ‌های قرمز، سبز و نارنجی و به صورت کاملا متقارن با نقش‌های مثلثی در چهار طرف و مربع در مرکز رنگ‌آمیزی شده است. نقاط سیاه‌رنگی هم روی زمینه صورتی‌رنگ مربع‌ها وجود دارند که خطوط محیطی اشکال هندسی را بارنگ مشکی از هم جدا کرده‌اند.

به گفته مدیر کل میراث فرهنگی فارس، قرار است اقدام‌های حفاظتی از نویافته‌ها با ایجاد یک سایت‌موزه انجام شود.

شهر باستانی گور شهریور ۱۳۱۰ در فهرست میراث ملی ایران ثبت شد و اکنون نیز یکی از مهم‌ترین مکان‌های گردشگری استان فارس است و به تصاویر هوایی حیرت‌انگیز آن شهرت دارد. شهر باستانی گور در دایره‌ای به قطر دو کیلومتر ساخته شده و در وسط آن مناری وجود دارد که مرکز دایره را مشخص کرده است.

در این شهر باستانی، بقایایی از ۲۰ دیوار کشف شده که همگی معماری شعاعی دارند یعنی در شعاع دایره قرار گرفته‌اند و مرکز آن‌ها یکسان است. همچنین در شهر گور سه دیوار منحنی وجود دارد که در گذشته‌های دور شهر را به ۶۱ منطقه تقسیم می‌کردند.

این شهر ساسانی در دو بخش کاملا مجزا طراحی شده بود، بناهای اصلی در بخش مرکزی شهر به درباریان و شاهزادگان تعلق داشت و در بخش‌های دورتر نیز مردم عادی سکونت داشتند.

در بخش شرقی این شهر نیز گودال‌های نامنظم با دیوارهای محافظ وجود دارد که به باور برخی کارشناسان از آن‌ها به عنوان استخر استفاده می‌شده است.

منار مربعی‌شکل میلو با ارتفاع حدود ۸۰ متر یکی از مهم‌ترین سازه‌های شهر باستانی گور است که حالا دیگر با گذشت زمان بخش‌های زیادی از آن تخریب شده است.

عمارت تخت‌نشین، رصدخانه خشت‌وگلی شهر گور، تصویرگری شاهزادگان ساسانی، دروازه‌های شهر، قلعه دختر و کاخ اردشیر بابکان از دیگر آثار موجود در این شهر باستانی‌اند.

این شهر تاریخی، فرازونشیب‌های بسیاری در دوران‌های مختلف داشته است، پس از حمله اسکندر مقدونی به ایران تا حدود زیادی تخریب شد اما اردشیر بابکان، پس از تاسیس سلسله ساسانی دستور بازسازی آن را صادر کرد و به این ترتیب رونق دوباره به شهر گور بازگشت. این شهر پس از حمله اعراب به ایران نیز بار دیگر شکوهش را از دست داد اما با شکل‌گیری حکومت آل‌ بویه در فارس دوباره رونق پیدا کرد.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴