همزمان با جلسه دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران با نمایندگان سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه در ژنو، رئیس سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا، برنامه هسته‌ای ایران را «تهدیدی جدی برای امنیت جهانی» خواند.
یک مقام ارشد ایرانی نیز در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرد که تهران انتظار دارد گفت‌وگوهای ژنو «سخت و جدی» باشد. او توضیح داد که جمهوری اسلامی پس از پایان این دور از مذاکرات و طی هفته آینده ۲ کشور روسیه و چین را در جریان جزییات و نتایج این جلسه قرار خواهد داد.
پیش از آغاز جلسه روز جمعه مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌آبادی با معاونان وزرای خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا، ریچادر مور، رئيس ام‌ای-۶ تاکید کرد «با وجود ضرباتی که به حماس و حزب‌الله به‌عنوان نیروهای نیابتی ایران وارد شد»، اما همچنان اهداف هسته‌ای رژیم ایران «تهدیدی برای همگی ما محسوب می‌شود.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه هفتم آذر در لیسبون، برای اولین‌بار به‌عنوان یک مقام ارشد در نظام جمهوری اسلامی طی سخنانی تهدیدآمیز گفته بود در صورت ادامه تهدیدهای غرب برای اعمال تحریم‌ها، احتمال تولید سلاح اتمی در ایران وجود دارد.
رئیس سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا در بخش دیگری از سخنانش افزود: «رژیم ایران به تلاش‌های خود برای حذف مخالفان در داخل و خارج از کشور ادامه می‌دهد.»
گفت‌وگوهای روز جمعه ایران در ژنو با ۳ قدرت اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان در شرایطی صورت می‌گیرد که تنش‌های شدیدی در خاورمیانه میان ایران و متحدانش با اسرائیل در جریان است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل روز پنجشنبه در پاسخ به تهدید عباس عراقچی اعلام کرد که اسرائیل برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای «هر کاری» انجام خواهد داد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل متحد هم تایید کرد که ایران قصد دارد حدود ۶ هزار سانتریفیوژ جدید را برای غنی‌سازی اورانیوم نصب کند. نشست ژنو، نخستین دور گفتگوها پس از انتخابات آمریکا و صدور قطعنامه شورای حکام علیه نبود شفافیت در برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی است.
به گزارش رویترز ترامپ که پس از خروج از توافق هسته‌ای برجام در دولت اول خود، سیاست فشار حداکثری را برای تخریب اقتصاد جمهوری اسلامی ایران دنبال کرد، اکنون در حال تشکیل کابینه‌ای است که اعضای آن به مواضع سخت‌گیرانه علیه نظام ایران شناخته می‌شوند.
مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران هم پنجشنبه‌شب با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا دیدار کرد. بازگشت ترامپ به قدرت همچنان بسیاری از سوالات را در این حوزه بی‌پاسخ گذاشته، اما چهار دیپلمات اروپایی به رویترز گفته‌اند که۳ قدرت اروپایی معتقدند ضروری است تا همین حالا برای مذاکرات بیشتر وارد عمل شوند، «زیرا زمان در حال از دست رفتن است.»
انریکه مورا نیز اظهار کرد که گفتگوهای شب گذشته «صریح» بود و بر حمایت نظامی ایران از روسیه، وضعیت خاورمیانه و پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی متمرکز بوده است. یک مقام ارشد ایرانی هم در گفت‌وگو با رویترز تاکید که این سه موضوع به یکدیگر مرتبط هستند.
در این گزارش همچنین آمده است که سطح بی‌اعتمادی میان طرفین، زمانی برجسته شد که کشورهای اروپایی امضاکننده برجام، در تاریخ ۲۱ نوامبر امسال، یعنی ۷ روز قبل پرونده قطعنامه جدیدی را علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کلید زدند.
یک مقام ایرانی که نامش فاش نشده به رویترز می‌گوید: «اگر ما با فرانسه، بریتانیا و آلمان یک نقشه راه را برای حل اختلافات هسته‌ای نهایی کنیم، آن‌وقت توپ در زمین آمریکا خواهد بود که توافق ۲۰۱۵ را احیا کند یا تصمیم به نابودی آن بگیرد.»
از طرف دیگر یک مقام اروپایی به رویترز گفت که هدف اصلی، تلاش برای توافق بر سر یک چارچوب زمانی و رویکردی برای آغاز گفتگوهای واقعی است تا ایرانی‌ها پیش از ورود ترامپ، به تعهدی شفاف برای مذاکره دست یابند.
کلسی دونپورت، مدیر سیاست منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در انجمن کنترل تسلیحات با اشاره به نقش کلیدی آمریکا در حل دو دهه بحران هسته‌ای ایران گفت: «تا زمانی که ترامپ روی کار نیاید، هیچ توافقی حاصل نمی‌شود یا هیچ گفت‌وگوی جدی درباره جزییات یک توافق جدید به ثمر نمی‌نشیند.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه در پایتخت پرتغال گفته بود: «بعد از این مذاکرات باید دید که آیا راهی برای خروج از وضعیت فعلی وجود دارد یا خیر، اما نسبت به این دیدار خوش‌بین نیستم، چرا که مطمئن نیستم با طرف درست صحبت می‌کنیم.»
عراقچی روز جمعه و همزمان با برگزاری مذاکرات ژنو به قم رفت و با مراجع تقلید دیدار کرد. آنطور که رسانه‌های ایران گزارش می‌دهند، وزیر امور خارجه دولت پزشکیان در دیدار با ۴ تن از مراجع تقلید شیعیان و نزدیک به علی خامنه‌ای در قم، مدعی شد که «مقابله با جنگ‌افروزی‌های رژیم صهیونیستی و حمایت از مردم مظلوم فلسطین و لبنان در برابر نسل‌کشی و تجاوزهای رژیم اشغالگر» جزو دست‌آوردهای وزارت خارجه دولت پزشکیان در ۱۰۰ روز اخیر بوده است.
قدرت‌های اروپایی امیدوارند ایران تصمیم بگیرد در اولین گام محدودیت‌های جدیدی بر فعالیت‌های هسته‌ای خود اعمال کند. این امر، زمان کافی را برای اعمال محدودیت‌های بعدی بر برنامه هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها پیش از پایان توافق برجام در اکتبر ۲۰۲۵ فراهم می‌کند. اما اگر توافق جدیدی حاصل نشود، بریتانیان، آلمان و فرانسه ممکن است مکانیسم ماشه را فعال کنند؛ فرآیندی که بر اساس توافق ۲۰۱۵ موضوع پرونده را به شورای امنیت سازمان ملل ارسال می‌کند تا دوباره تمامی تحریم‌های گسترده اروپایی و بین‌المللی علیه ایران اعمال شوند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۳۰ نوامبر ۲۰۲۴