به گزارش رویترز، فرماندهی ارتش سوریه به افسران اطلاع داد که حکومت مستبدانه ۲۴ساله بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور، بدنبال حمله برق‌آسای مخالفان مسلح که همه را غافلگیر کرد، به پایان رسیده است.
مخالفان مسلح سوریه می‌گویند که دمشق «اکنون از دست اسد آزاد شده است».
به گزارش خبرگزاری رویترز، دو افسر ارشد ارتش به این خبرگزاری گفتند که بشار اسد ۸ دسامبر دمشق را با پرواز به مقصدی نامعلوم ترک کرده است.
مخالفان بشار اسد می‌گویند که بدون هیچ نشانه ای از «استقرار ارتش» وارد پایتخت شده‌اند.
شاهدان عینی هم می‌گویند هزاران نفر سوار بر خودرو یا پیاده در میدان اصلی دمشق، پایتخت سوریه گرد هم آمدند و شعار «آزادی» از حکومت طولانی خانواده اسد را سر دادند.
مخالفان مسلح بشار اسد اعلام کردند که «ما با مردم سوریه خبر آزادی زندانیان خود و رهایی آنان از بند زنجیر را اعلام و پایان دوران بی‌عدالتی را در زندان ‘صدنایا’ را جشن می گیریم.»
صدنایا یک زندان نظامی بزرگ در حومه دمشق است که دولت سوریه هزاران نفر را در آن بازداشت کرده بود.
بر اساس داده‌های وب‌سایت Flightradar، یک فروند هواپیمای سوریه در حوالی زمانی که گزارش شد پایتخت به دست شورشیان تصرف شده است، از فرودگاه دمشق اوج گرفت.
این هواپیما ابتدا به سمت منطقه ساحلی سوریه که پایگاه علوی بشار اسد است پرواز کرد، اما سپس یک چرخش ناگهانی انجام داد و برای چند دقیقه در جهت مخالف پرواز کرد و سپس از روی نقشه و رادار ناپدید شد. رویترز نمی‌تواند مشخص کند که چه کسی در هواپیما بوده است.
هادی البحرا، رئیس گروه اصلی مخالفان سوریه در خارج از کشور نیز در ۸ دسامبر اعلام کرد که دمشق اکنون «بدون بشار اسد» است.
همزمان، «محمد غاری الجلالی»، نخست وزیر سوریه گفت که آماده حمایت از تداوم حاکمیت [در سوریه] و آماده همکاری با هر رهبری است که توسط مردم سوریه انتخاب می‌شود.
جنگ داخلی پیچیده سوریه برای سال‌ها خاموش بود تا اینکه اسلام‌گرایانی که زمانی وابسته به القاعده بودند به ناگهان وارد عمل شدند و حکومت بشار اسد را که سال‌ها از جنگ طاقت‌فرسا و انزوای بین‌المللی با کمک روسیه، ایران و حزب‌الله لبنان جان سالم به در برده بود، با بزرگترین چالش روبرو کردند و برانداختند.
ایران، متحد اصلی بشار اسد و نیز روسیه که بر مناقشه با اسرائیل و جنگ اوکراین متمرکز بودند و یا حزب‌الله لبنان که تضعیف شده بود، نتوانستند حکومت اسد را برهانند.
شورشیان تنها چند ساعت قبل از رسیدن به دمشق اعلام کردند که کنترل کامل شهر کلیدی حمص را تنها پس از یک روز نبرد به دست گرفته‌اند.
هزاران نفر از ساکنان شهر حمص پس از عقب‌نشینی ارتش سوریه از این شهر مرکزی به خیابان‌ها ریختند و رقصیدند و شعارهای «اسد رفت، حمص آزاد شد» و «زنده باد سوریه و مرگ بر بشار اسد» را سر دادند.
مخالفان بشار اسد بدنبال عدم مقاومت ارتش سوریه، با شادی شلیک هوایی پیروزی خود را جشن گرفتند و جوانان پوسترهای رئیس جمهوری سوریه را که حکومتش به یک باره کنترل ارضی را در یک عقب‌نشینی بزرگ و سرگیجه استراتژیک از دست داد، پاره کردند.
با سقوط شهر حمص، شورشیان کنترل قلب استراتژیک سوریه را بدست گرفتند که بواسطه آن به منطقه ساحلی که پایگاه فرقه علوی اسد و نیز پایگاه دریایی و پایگاه هوایی روسیه است، دست می‌یابند.
ابومحمد جولانی، رهبر هیات تحریر الشام و رهبر اصلی شورشیان، تصرف حمص را لحظه‌ای تاریخی خواند و از جنگجویان خود خواست تا به «کسانی که اسلحه خود را زمین می‌گذارند»، آسیبی نرسانند.
رهبر هیات تحریر الشام اعلام کرده که تمامی نهادهای دولتی همچنان تحت نظارت نخست‌وزیر بشار اسد باقی خواهند ماند تا زمانی که به طور رسمی تحویل داده شوند.
او بار دیگر از مبارزان تحت امرش خواست تا با مردم متواضع و مهربان باشند. الجولانی خطاب به آنها گفت: «از نهادها و اموال عمومی محافظت و نگهبانی کنید. این‌ها متعلق به ملت سوریه هستند و شما حافظان آنها هستید.»
شورشیان بدنبال سقوط حمص، هزاران زندانی را از زندان این شهر آزاد کردند و نیروهای امنیتی اسد پس از سوزاندن اسناد با عجله آنجا را ترک کردند.
حسن عبدالغنی، یکی از فرماندهان مخالفان مسلح، بامداد یکشنبه در بیانیه‌ای گفت که عملیات برای «آزادسازی کامل» حومه‌های دمشق ادامه دارد و نیروهای شورشی به پایتخت چشم دوخته‌اند.
سرعت وقایع و تحولات سریع در سوریه کشورهای عربی را بهت‌زده کرد و بر ترس از موج جدیدی از بی‌ثباتی در منطقه خاورمیانه دامن زد.
قطر، عربستان سعودی، اردن، مصر، عراق، ایران، ترکیه و روسیه با صدور بیانیه‌ای مشترک و با اعلام این که بحران در سوریه یک تحول خطرناک است، خواستار راه حلی سیاسی شدند.
هیئت تحریر الشام، قوی‌ترین گروه شورشی و شاخه سابق القاعده در سوریه که اکنون دست برتر در سوریه را دارد از سوی آمریکا و دیگر کشورها به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود. بسیاری از سوری‌ها بیم این را دارند که اسلام گرایان هیئت تحریر الشام قوانین سختگیرانه‌‌ای را به جامعه سوریه تحمیل کنند.
جولانی تلاش دارد به اقلیت‌ها اطمینان خاطر دهد که در زندگی آنها مداخله نخواهد کرد و همچنین می‌خواهد این پیام را به جامعه بین‌الملل بدهد که اسلام گرایان تحت فرمانش در خارج از سوریه دست به حمله نخواهند زد.
در شهر حلب که این شورشیان یک هفته پیش آن را تصرف کردند، گزارشی مبنی بر انتقام‌جویی منتشر نشده است.
بشار اسد در حکومت طولانی خود برای سرکوب شورشیان به متحدان خود متکی بود. هواپیماهای جنگی روسیه بمباران می‌کردند و ایران نیروهای متحد خود از جمله حزب‌الله و شبه‌نظامیان عراقی را برای تقویت ارتش سوریه و یورش به پایگاه‌های شورشیان می‌فرستاد.
اما روسیه از سال ۲۰۲۲ میلادی بر جنگ با اوکراین متمرکز شد و حزب‌الله در جنگ طاقت فرسای خود با اسرائیل متحمل خسارات زیادی شد که به طور قابل توجهی توانایی متحدان را برای تقویت اسد محدود کرد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا نیز می‌گوید که ایالات متحده نباید در این مناقشه دخالت کند و باید «اجازه دهد که این بازی خود را بکند.»
برگرفته ای از سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۸ دسامبر ۲۰۲۴