یکی از فعالان حوزه نفت و پتروشیمی در ایران خبر داد که براساس پژوهش‌های کمیسیون صنایع و معادن مجلس، صنایع ایران در سال ۱۴۰۳ به دلیل قطعی مداوم برق و گاز دست‌کم ۱۸۰ هزار میلیارد ضرر کرده‌اند.
در شرایطی که روز شنبه ۲۲ مهر نیز به دلیل کمبود شدید برق و گاز ادارت و مدارس در اکثر استان‌های ایران تعطیل شدند، حالا دبیرکل کنفدراسیون صنعت نفت ایران می‌گوید: «از نیمه مهرماه امسال تاکنون با قطع گاز پتروشیمی‌ها، ضرر بسیار زیادی به این صنایع وارد شده که به گفته کمیسیون صنعت این ضرر به کلیه صنایع ایران ۱۸۰ همت (هزار میلیارد تومان) پیش‌بینی می‌شود و البته اگر اعداد ضررهای سال گذشته به خاطر کمبود خوراک گاز را هم مبنا قرار دهیم، این رقم بسیار بیشتر می‌شود.»
روز دوشنبه ۱۷ دی‌ماه نیز مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران اعلام کرد که بررسی‌های آنان نشان می‌دهد با توقف تولید، انتقال و توزیع برق در کشور، هر روز ۱۷ هزار و ۹۷۳ میلیارد تومان به اقتصاد کشور خسارت وارد می‌شود که ۹ هزار و ۲۱۸ میلیارد تومان از آن نیز مربوط به بخش صنعت است. طبق توضیحات کارشناسان اتاق بازرگانی، خسارت روزانه قطع برق به بخش صنعت کشور، براساس اطلاعات حساب ملی سال ۱۴۰۲، به اضافه تورم ۳۵ درصد نقطه‌به‌نقطه در شهریور ۱۴۰۳ برآورد شده است.
به‌رغم تمامی این ضررهای هنگفت و بحرانی‌تر شدن وضعیت اقتصادی و زیرساخت‌ها در ایران، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، و فرماندهان سپاه پاسداران همچنان بر ادامه سیاست‌های جنگ‌طلبانه و پیش‌برد برنامه‌های هسته‌ای، که اصلی‌ترین دلیل تحریم‌های اقتصادی غرب است، اصرار دارند و در هفته‌های گذشته نیز بارها بر لزوم ادامه درگیری‌های نظامی با اسرائیل و حمایت‌های مالی و نظامی از شبه‌نظامیان خارجی تاکید کرده‌اند.
مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم، نیز به‌تازگی در مراسمی با حضور طلاب بسیجی و مسئولان بسیج دانشجویی ادعا کرده بود که مشکلات ایران و حل ناترازی‌های با «روحیه بسیجی» قابل‌حل است.
درحال حاضر ۳۶ درصد برق تولیدی در ایران، در بخش صنعت مصرف می‌شود و بخش خانگی با ۳۱ درصد، کشاورزی با ۱۴ درصد و نهادهای عمومی با ۹ درصد در رتبه‌های بعدی مصرف قرار دارند. همچنین ۸ درصد برق تولیدی ایران به سرفصل سایر مصارف، ۱ درصد به صادرات و ۱ درصد نیز به روشنایی معابر عمومی اختصاص دارد.
عرفان افاضلی، دبیرکل کنفدراسیون صنعت نفت ایران، روز شنبه ۲۲ دی به ایلنا گفت: «ما در بخش تولید برق و گاز در چند سال گذشته سرمایه‌گذاری خاصی انجام ندادیم و به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در میادین گازی برای حفظ تولید گاز و جلوگیری از افت فشار، طبق پیش‌بینی‌های انجام شده از دو سال آینده به اندازه یک فاز پارس جنوبی را از دست می‌دهیم. در حال حاضر بخش عمده گاز طبیعی در فصل زمستان صرف گرمایش منازل و واحدهای تجاری می‌شود و عملا همین باعث می‌شود صنایع با مشکل تامین گاز و برق مواجه شوند. به طوری که در زمستان امسال، علاوه بر ناترازی گاز، ناترازی برق هم داریم.»
این فعال حوزه نفت و پتروشیمی در ادامه تاکید کرد که بهینه‌سازی و جلب سرمایه‌گذارهای داخلی و خارجی تنها راه‌حل جبران ناترازی‌های برق و گاز در سال‌های آتی خواهد بود. مسئله‌ای که تشدید درگیری‌های نظامی ایران با اسرائیل و متحدانش از یک سو و اصرار نظام جمهوری اسلامی بر افزایش غنی‌سازی اورانیوم از سوی دیگر، موجب شده است با توجه به افزایش تحریم‌های اقتصادی غرب، شرکت‌های خارجی تمایل و امکانی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی ایران نداشته باشند و دولت و بخش خصوصی در ایران نیز با کمبود شدید منابع مالی برای حمایت از این صنایع مواجه شوند.
افاضلی گفت: «اگر نتوانیم مشکل ناترازی برق و گاز را حل کنیم، رشد مصرف را سال به سال خواهیم داشت که در میان‌مدت و بلندمدت به بحران جدی کشور از نظر ژئوپلیتکی تبدیل خواهد شد و باعث می‌شود به واردکننده تبدیل شویم. کما اینکه اکنون نیز ناچاریم با وجود ۱۰ پالایشگاه در کشور بنزین وارد کنیم.»
در همین حال رحمت‌الله نوروزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، با اشاره به همزمانی قطع گسترده برق صنایع با افزایش روزافزون قیمت ارزهای خارجی و دلار در ایران، هشدار داد: «کارفرما باید مالیات پرداخت کند و برود مواد اولیه وارد کند، اما تولید، امروزه با این نوسانات دلار هزینه‌های سرسام‌آوری دارد و با این وضعیت متحمل ضرر و زیان می‌شود. کارفرما هنگامی که ببیند برق جواب نمی‌دهد، تعدیل نیرو می‌کند یا اضافه‌کاری‌ها را قطع می‌کند که خب اینجا کارگر است که آسیب می‌بیند. امروز با حقوق تنها و با تورم بالای ۴۰ درصد زندگی کارگر نمی‌چرخد. چون اجاره‌بها، هزینه معیشت و بچه‌مدرسه‌ای دارد و با این وضعیت هر روز سفره‌اش کوچک‌تر می‌شود.»
همچنین علی‌اصغر آهنی‌ها، نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار ایران، پیامد تعطیلی شماری از نیروگاه‌های ایران به دلیل عدم تامین برق و گاز را تعطیلی شمار زیادی از صنایع می‌داند. به گفته او، «برای جلوگیری از تعطیلی کامل واحدهای صنعتی به خاطر قطعی برق» در حال حاضر ۵۰ درصد ظرفیت صنایع در شهرک‌های صنعتی فعال است. او افزود: «کارفرمایان در حالی با چنین شرایطی مواجه شده‌اند که در سه ماه پایانی سال هزینه‌های آنان به اندازه پنج ماه حقوق است، چون باید عیدی، حقوق و پاداش‌های آخر سال را پرداخت کنند.»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۲ ژانویه ۲۰۲۵