صبح روز سه‌شنبه ٢٣ مهرماه، حسین دهلوی موسیقی‌دان ایرانی، در ٩٢ سالگی در بیمارستان شریعتی تهران درگذشت. خبرگزاری ایرنا می‌نویسد که وی از مدتها قبل دچار بیماری آلزایمر بود. دهلوی یکی از موسیقی‌دانانی است که برای استفاده از ارکستر بزرگ در عرصۀ موسیقی ایرانی بسیار کوشش کرد.
حسین دهلوی متولد سال ١٣٠۶ خورشیدی بود و به نسلی از آهنگ‌سازان ایرانی تعلق داشت که برای چندصدایی کردن موسیقی ایرانی و تطبیق آن با ارکسترهای بزرگ بسیار تلاش کردند. او همان راهی را ادامه داد که شخصیت‌هایی چون مرتضی حنانه، هرمز فرهت یا حسین ناصحی پیش گرفته بودند. همۀ این هنرمندان که شاید بیش از آفرینش، دغدغۀ تحقیق و مطالعه داشتند، برای یافتن قواعد هارمونی مناسب برای موسیقی ایرانی و شکل دادن به نوعی ارکستر سمفونیک ایرانی گام‌های مهمی برداشتند.
حسین دهلوی که شاگرد ابوالحسن صبا بود و دورۀ پیشرفتۀ ویولون را نزد او مشق کرده بود، بعداً در هنرستان عالی موسیقی در رشتۀ آهنگ‌سازی تحصیل کرد. او در دهۀ ١٣۴٠ خورشیدی ریاست همین هنرستان را به عهده گرفت. دهلوی بر خلاف بسیاری از هم‌نسلانش، به دانشگاه‌های خارجی نرفت اما از دانش برخی موسیقی‌دانان خارجی و از جمله توماس کریستیان داوید اتریشی که مقیم ایران بود، بسیار بهره گرفت.
متأسفانه بخش بزرگی از آثار دهلوی پراکنده و حتی اجرانشده باقی مانده است. نمونه‌ای از قطعات او که فراوان شنیده می‌شود، توسط مؤسسۀ ماهور در یک سی.دی. به اسم “آثاری از حسین دهلوی” منتشر شده است.
باله “بیژن و منیژه”، قطعۀ “سبکبال”، کنسرتینو برای سنتور و ارکستر یا اپرای “خسرو و شیرین” از جمله آثار معروف او به شمار می‌آید که به گوش ایرانیان بسیار آشناست، هرچند سازنده را نشناسند.
در اکثر این آثار کاربرد قالب‌ها و اصول موسیقی کلاسیک اروپایی منتهی با درونمایه‌های ایرانی دیده می‌شود. به عنوان مثال قطعاتی مثل شوشتری برای ویلن و ارکستر، به روشنی تمایل دهلوی را به تطبیق موسیقی ایرانی با دستاوردهای موسیقی غربی نشان می‌دهد. دهلوی همچنین در عرصۀ نظری، نوشته‌های زیاد دارد. “پیوند شعر و موسیقی آوازی”، شاید مهمترین کتاب تحقیقی او به شمار آید. این اثر در سال ١٣٨٠ به عنوان “کتاب سال” برگزیده شده بود.
منبع: سایت رادیو فرانسه