با آن که اطلاع درستی از میزان حضور نیروهای خارجی در قلمرو عراق در دست نیست، اما برخی آمار انجام شده نشان می دهد که حدود ۱۷ هزار سرباز خارجی که متعلق به ۱۲ کشور می باشند، در حال حاضر در خاک عراق به سر می برند و در چارچوب ائتلاف بین المللی علیه داعش، در نقاط مختلف کشور حضور دارند. اکنون در پیوند به تصمیم اخیر مجلس نمایندگان عراق مبنی بر خروج نیروهای خارجی از کشور، ناظران پرسشی را مطرح می کنند که آیا پارلمان عراق، دولت این کشور را ملزم به اخراج تمام نیروهای خارجی کرده است ؟ و آیا تمام کشورهای که در عراق نیرو دارند، به تصمیم پارلمان عراق پاسخ مثبت خواهند داد و دیگر از حریم هوایی عراق استفاده نخواهند کرد؟
طبق آماری که توسط اندیپندنت عربی بر اساس اطلاعات معتبر انجام شده است، در حال حاضر حدود ۸ هزار سرباز، مشاور و مربی آمریکایی در عراق حضور دارند که اغلب آن ها در ۳ پایگاه نظامی مستقر هستند. بیشتر نیروهای آمریکایی در استان انبار که جمعیت آن را عمدتا شهروندان سنی مذهب تشکیل می دهند، متمرکز بوده و در پایگاه های نظامی “عین الاسد” و “تقدم” مستقر می باشند.
منابع آگاه می گویند نیروهای آمریکایی تغییرات اساسی در زیر ساخت های دو پایگاه نظامی یاد شده ایجاد کردند که شامل ساخت پناه‌گاه ها و توسعه باند فرودگاه ها می باشد که زمینه پرواز هواپیماهای بزرگ را فراهم می کند.
موقعیت سوم حضور نیروهای آمریکایی در پایگاه هوایی “القیاره” در نزدیکی شهر موصل است و حدود یک هزار سرباز آمریکایی در این پایگاه به سر می برند و مسئولیت تأمین امنیت مشاوران آمریکایی که نیروهای ضد تروریسم عراقی را آموزش می دهند، به دوش دارند.
به استثنای پایگاه های نظامی یاد شده و محوطه سفارت ایالات متحده در بغداد، نیروهای آمریکایی در نقاط دیگر عراق که جمعیت آن ها را شهروند عرب تشکیل می دهند، حضور ندارند. البته پس از حادثه کشته شدن قاسم سلیمانی و ابو مهدی مهندس، شمار سربازان آمریکایی در اطراف سفارت آمریکا در عراق افزایش یافته است.
پس از این که چند روز پیش، پایگاه نظامی واقع در شمال بغداد از سوی شبه نظامیان وفادار به ایران هدف حمله قرار گرفت، ایالات متحده حدود ۲۰۰ نفر از پرسنل نظامی خود را از این پایگاه انتقال داده است.
هر چند بیشتر نیروهای خارجی مستقر در عراق را سربازان آمریکایی تشکیل می دهند اما ایران نیز با شش هزار سرباز در عراق، در مقام دوم قرار می گیرد. اما تفاوت این جا است که حضور نیروهای ایرانی در عراق به صورت کاملا محرمانه است و این نیروها نمی خواهند در انظار عمومی ظاهر شوند و تمام تحرکات آن ها در همرایی با نیروهای بسیج مردمی صورت می گیرد و سربازان ایرانی همواره از لباس های نیروهای بسیج مردمی استفاده می کنند، بنابر این، حضور نیروهای ایرانی در عراق مشهود نیست. با این وجود، حضور سربازان ایرانی در اردوگاه های سازمان بسیج مردمی در استان مرزی دیالی کاملا آشکار و چشم گیر است. نیروهای ایرانی همچنان در پایگاه های سازمان بسیج مردمی در استان های صلاح الدین و کرکوک نیز حضور دارند اما این نیروها سعی دارند در اردوگاه های حشد شعبی در غرب استان انبار که در مجاورت پایگاه های آمریکایی قرار دارد، حضور داشته باشند.
ایرانی ها می گویند که آن ها به گونه مستقیم در میدان های نبرد حضور نمی یابند، بلکه تلاش می کنند به نیروهای وابسته به سازمان بسیج مردمی همکاری داشته باشند و به آن ها آموزش نظامی بدهند.
سومین حضور نظامی خارجی در عراق متعلق به نیروهای ترکیه است و حضور آن ها منحصر به منطقه مرزی در استان نینوا و در نزدیکی شهر موصل است. شمار سربازان ترکیه در منطقه بعشیقه در استان نینوا حدود ۷۰۰ نفر است اما حدود ۳۰۰ سرباز ترکی دیگر نیز پیوسته به آن ها یاری می رسانند، بدین ترتیب، شمار نیروهای ترکیه در قلمرو عراق را می توان حدود یک هزار سرباز تخمین زد.
البته مأموریت نیروهای ترکیه در عراق به صورت دقیق مشخص نیست و بغداد آن ها را به عنوان یک نیروی اشغالگر می شناسد که پس از فروپاشی ساختار های نظامی در این کشور در سال ۲۰۱۴، هنگامی که داعش، بخش عمده از خاک عراق را در تصرف خود داشت، وارد قلمرو کشور همسایه خود شدند. در مقابل، آنکارا ادعا داشت که حضور این نیروها به خاطر حمایت از مرزهای ترکیه در برابر تهدید داعش است، اما پس از پایان یافتن خطر داعش و سایر سازمان تروریستی در این منطقه، ترکیه اعلام کرد که مأموریت نیروهایش در عراق آموزش نیروهای اهل سنت و افراد پلیس عراق است.
فرانسه نیز در عراق حضور نظامی دارد و طبق اطلاعاتی که به اندیپندنت عربی رسیده است، فرانسه حدود ۴۰۰ سرباز نظامی در عراق دارد که در چارچوب نیروهای ائتلاف بین المللی، در شمال عراق حضور دارند. شماری از نیروهای فرانسه در بخش فناوری موشکی، نیروهای عراقی را در نبرد علیه داعش در استان های نینوا و انبار کمک می کنند، در حالی که بخش دیگر این نیروها سرگرم تعقیب افراد تروریستی هستند که تابعیت فرانسه را داشته و در عراق و سوریه در کنار گروه های تروریستی می جنگند.
بریتانیا نیز حدود ۴۰۰ سرباز در عراق دارد که بخشی از آن ها در بغداد و شمار دیگری در اقلیم کردستان حضور دارند و مأموریت آن ها پشتیبانی از عملیات ائتلاف بین المللی علیه داعش است.
منابع آگاه همچنان می گویند: روسیه نیز حدود ۲۰۰ نفر در عراق دارد، این افراد شامل متخصصان، مشاوران و پرسنل نظامی هستند که در چارچوب توافق نامه هماهنگی چهار جانبه که شامل ایران و سوریه نیز می شود، در خاک عراق به سر می برند. این منابع تأکید دارند که نیروهای روسیه در هیچ پایگاه رزمی مستقر نبوده بلکه در مراکز ویژه ای در بغداد و اقلیم کردستان حضور دارند که متعلق به سفارت روسیه در عراق می باشد.
اما ایتالیا با داشتن حدود ۴۵۰ سرباز، بزرگ ترین حضور نظامی اروپا را در عراق دارد، اما این نیروها مأموریت کاملا متفاوتی داشته و در نزدیکی سد موصل که در آستانه فروپاشی قرار دارد، حضور دارند، مسئولیت آن ها تأمین امنیت کارمندان شرکت ایتالیایی است که سرگرم بازسازی سد موصل هستند.
از سوی دیگر، حدود ۷۵۰ نفر از نیروهای نظامی مربوط به کشورهای آلمان، هلند، دانمارک، استرالیا، سوئد و نروژ نیز در عراق مستقر هستند که مأموریت آن ها محدود به همکاری با ائتلاف بین المللی علیه داعش است.
با توجه به حضور نیروهای متعدد نظامی از کشورهای مختلف در قلمرو عراق، ناظران بدین باورند که تصمیم پارلمان عراق، دولت این کشور را ملزم به اخراج تمام نیروهای خارجی از کشور می کند که در چارچوب ائتلاف بین المللی برای مبارزه علیه داعش وارد عراق شده اند، زیرا پس از کاهش تهدید گروه های تروریستی، حضور این نیروها در خاک عراق دیگر معنای ندارد. اما از آن جا که نیروهای آمریکایی، ایرانی و ترکی، مأموریت ها و اهداف دیگری در قلمرو عراق دارند، بنابر این، مسئله ای خروج و یا تداوم حضور آن ها در عراق تا هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد.
منبع: سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۷ ژانویه ۲۰۲۰