اجلاس وزیران خارجه اتحادیه اروپا برای رایزنی و گفتگو درباره بحران ترکیه و یونان در مدیترانه شرقی پنجشنبه ۲۷ اوت/ ۶ شهریور در برلین آغاز می‌شود و تا جمعه ۲۸ اوت/ ۷ شهریور نیز ادامه می‌یابد. اعمال تحریم‌های اقتصادی یا محروم کردن دائمی ترکیه از عضویت در اتحادیه اروپا در دستور کار قرار دارد. رئیس جمهوری ترکیه در سخنانی که در آستانه برگزاری این اجلاس ایراد کرد به تأکید اعلام کرد که ترکیه اجازه نمی‌دهد حقوقش در دریاهای اژه، مدیترانه و سیاه پایمال شود.
کشتی حفاری و اکتشافی «اوروچ رئیس» به همراه کشتی‌های «آتامان» و «چنگیزخان» در آب‌های ساحلی قبرس در مدیترانه شرقی برای اکتشاف میدان‌های گازی فعالیت می‌کنند. اردوغان، جمعه هفته گذشته اعلام کرد کشورش ۳۲۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی مایع در دریای سیاه اکتشاف کرده که بزرگترین اکتشاف تاریخ در دریای سیاه بوده است. او اظهار امیدواری کرد که تولید از این ذخایر تا ۲۰۲۳ آغاز شود.
یونان این کاوش‌ها را غیرقانونی می‌داند. اتحادیه اروپا نیز اقدامات ترکیه را محکوم کرده و از آنکارا خواسته است که حفاری‌ها را متوقف کند. آنکارا اما می‌گوید آب‌هایی که در آن گاز طبیعی اکتشاف شده است متعلق به ترکیه است. یکشنبه گذشته یونان با برگزاری یک رزمایش دریایی در اطراف کشتی‌های حفاری ترکیه به این اقدام پاسخ داد. ترکیه هم با برگزاری یک رزمایش دریایی به رزمایش یونان پاسخ داد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه چهارشنبه ۲۶ اوت/ ۴ شهریور در سخنانی تهدیدآمیز که رنگ و بوی ملی‌گرایی افراطی هم داشت اتحادیه اروپا را به بازنگری در رویکردهایش به ترکیه دعوت کرد. اردوغان گفت:
«ترکیه به هیچ‌وجه از دفاع حق و حقوق کشور کوتاه نخواهد آمد. وقتی می‌گوییم کاری را انجام خواهیم داد، آن را انجام می‌دهیم. اگر کسی توانایی پس دادن تاوان ایستادن در مقابل ما را دارد به میدان بیاید اگرنه از پیش راه ما کنار برود.»
یک جرقه کافی است
آلمان که در حال حاضر ریاست ادوری اتحادیه اروپا را به عهده دارد در روزهای گذشته در تلاش بود بین ترکیه و یونان میانجی‌گری کند. هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان سه‌شنبه گذشته برای این منظور به آتن و آنکارا سفر کرده بود. ماس بعد از رایزنی‌ها با دو طرف درگیری گفت:
«یک جرقه هرچند مختصر ممکن است به وقوع فاجعه‌ای بینجامد.»
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شامگاه چهارشنبه درباره چشم‌انداز موفقیت اجلاس وزیران خارجه اتحادیه اروپا گفت: «ترکیه‌ای ها خشمگین‌اند و اعتقاد دارند که به یونانی‌ها نمی‌توان اعتماد کرد.»
بورل که ریاست اجلاس دو روزه وزیران خارجه اتحادیه اروپا را هم به عهده دارد، اعلام کرد که همه گزینه‌ها روی میز قرار دارند: اعمال تحریم‌های اقتصادی تا حتی محرومیت دائمی ترکیه از عضویت در اتحادیه اروپا. آسوشیتدپرس به نقل از منابعی که در اختیار دارد می‌نویسد مهمترین نگرانی بورل وقوع یک درگیری نظامی بین یونان و ترکیه دو عضو ناتو در مدیترانه شرقی است.
دست ترکیه هم اما چندان خالی نیست. در مارس سال جاری/ اسفند ۹۸ ترکیه مرزهای خود را به روی پناهجویان برای عبور به سمت اروپا باز گذاشت و سبب بحران پناهجویی در یونان شد. علاوه بر این ترکیه با مداخله نظامی در بحران لیبی با دولت وفاق ملی به توافق برای استقرار نیروهای نظامی‌اش در پایگاه دریایی در مصراته و پایگاه هوایی الوطیه در جنوب طرابلس دست یافت. از طریق لیبی هم ترکیه می‌تواند اتحادیه اروپا را با یک بحران پناهجویی بزرگ آن هم در زمان همه‌گیری ویروس کرونا درگیر کند.
منبع: سایت رادیو زمانه (مستقر در هلند)، ۲۷ اوت ۲۰۲۰