دکتر مینو محرز رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران می‌گوید خانه‌های تیمی کودکان کار شکل گرفته که در آنها این کودکان شامل دختر و پسر ۸ ساله تا ۱۸ ساله با تجاوز جنسی مبتلا به ایدز و معتاد به مواد مخدر می‌شوند.
مینو محرز متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران با اشاره به یک پژوهش صورت گرفته بر روی وضعیت هزار کودک کار در کشور در گفتگو با وب‌سایت «رکنا» وضعیت این کودکان را «اسفناک» توصیف کرد و افزود: «وقتی نتایج مطالعه را می‌خواندیم اشک می‌ریختیم.»
به گفته‌ی وی، این کودکان کار که توسط خانواده‌ها برای تأمین هزینه‌های اعتیادشان اجاره داده می‌شوند، هم به هپاتیت مبتلا بودند و هم ایدز. مینو محرز گفته است: «ما هشدارهای لازم را دادیم تا این کودکان ساماندهی شوند و برای مدتی آنها جمع آوری شدند. اما دوباره تعداد این کودکان افزایش پیدا کرد.»
رئیس مرکز تحقیقات ایدز می‌گوید: این کودکان علاوه بر خیابان، توسط خانواده‌هایشان به مکان‌های باورنکردنی فرستاده می‌شدند، «بعضی از کودکان در کارگاهی کار می‌کردند که در دل غاری و بدون پنجره بود. شرایط این کودکان فاجعه بود.» بر اساس تحقیقات صورت‌گرفته، «برخی از کودکان کار با هم در خیابان کار می‌کردند خانه می‌گرفتند و با هم زندگی می‌کردند. این کودکان از ۸ تا ۱۸ ساله بوده و بعضی از آنها مواد مخدر مصرف می‌کردند. این کودکان که در یک خانه زندگی می‌کردند، با هم تماس داشتند. این کودکان در شرایط پر ریسکی زندگی می‌کنند.»
مینو محرز با اشاره به اینکه هیچ نهاد و سازمانی عهده‌دار این کودکان نمی‌شود، افزود: «از این کودکان سوء استفاده می‌شود و موقعی که باید مدرسه باشند در خیابان هستند. بعضی از آنها می‌گفتند که مورد تجاوز معتادان در پارک‌ها قرار می‌گیرند. در نتیجه زندگی پر ریسکی دارند و مراقبتی از آنها نمی‌شود. بیشتر پدر و مادر این کودکان معتادند. این کودکان مزدورِ عده‌ای آدم کثیف می‌شوند و عامل آنها پدر و مادر هستند که آنها را اجاره می‌دهند.»
چندی پیش، نیره عابدین‌زاده معاون دادستان و سرپرست دادسرای ناحیه ۵ مشهد از بازداشت ۵ تن از افرادی که در زمینه تشویق و هدایت کودکان به کار در این شهرستان فعال بودند خبر داد. آنها ۸۵ کودک را مجبور به کار برای خودشان کرده بودند.
او گفته بود که «لیدر‌های باند کودکان کار، بچه‌ها را در سر چهارراه ها و خیابان‌های مختص به خود می‌گذارند و از این طریق لیدر‌ها شبی ۱۰ میلیون تومان درآمد کسب می‌کردند که نهایتاً ۲۰ هزار تومان به کودک می‌رسد.»
حالا رئیس مرکز تحقیقات ایدز نتایج به دست آمده از دلایل ابتلای کودکان کار به بیماری ایدز را خارج از تصور دانسته و گفته است: «کودکان از راه زباله‌گردی مبتلا نمی‌شوند، کودکان کار دختر و پسری که در خیابان هستند به دلیل تجاوز به ایدز مبتلا شده‌اند. برخی دیگر از کودکان نیز با کودکان قربانی تجاوز رابطه داشته‌اند و به ایدز مبتلا شدند.»
مینو محرز در تشریح زندگی این کودکان آنان را بسیار بیچاره و بدبخت توصیف کرد و گفت در صورتی که درآمد کافی نداشته باشند، کتک می‌خورند. وی افزود «کودکان کار آنقدر خوشحال می‌شوند که یک فرد به آنها توجه کند و با آنها مهربان صحبت کند.»وی نسبت به اینکه این کودکان در بزرگسالی از ابتلای خود به بیماری ایدز با خبر می‌شوند، اضافه کرد: «کودکان از طریق رابطه جنسی، ورود خون آلوده به خون و سرنگ آلوده مبتلا می‌شوند. احتمال دارد که این کودک بزرگ شود و از ایدز خود اطلاعی نداشته و این بیماری را به بچه خودش انتقال دهد.»
آمار دقیقی از شمار کودکان کار در ایران وجود ندارد، آمارهای غیررسمی این کودکان را بین ۳ تا ۷ میلیون نفر تخمین می‌زنند. اما بر اساس تحقیقات دانشگاه علوم بهزیستی تا شهریورماه امسال، ۷۰هزار کودک در خیابان‌ها مشغول زباله‌گردی و دست‌فروشی هستند و آماری از تعداد کودکان در گروه‌های تیمی و کارگاه‌های زیرزمینی در دست نیست.
حبیب‌الله مسعودی فرید معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کودکان کار در ایران پیشتر درباره کارگاه‌های زیرزمینی کودکان گفته بود «خیلی از کودکان در کارگاه‌ها کار می‌کنند اما قابل شناسایی نیستند. زیرا کارگاه‌های مجاز تحت رصد نهادهای مختلف مانند سازمان تأمین اجتماعی و وزارت کار هستند اما خیلی از این کارگاه‌ها که کودکان را به کار می‌گیرند، مجاز نیستند و اصلاً تابلویی ندارند.»
محمود عباسی معاون وزیر دادگستری نیز آبان‌ماه امسال وضعیت کودکان کار در دو استان سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی را «فاجعه‌بار» توصیف کرده و گفته است که فقط در تهران ۴ هزار و ۶۰۰ کودک زباله‌گرد فعالیت می‌کنند. از سوی دیگر، پس از شیوع ویروس کُرونا در ایران، یکی از قربانیان اصلی این ویروس کودکان کار هستند که در فقدان دسترسی به تغذیه مناسب و بهداشت، بطور جدی در معرض تهدید ابتلا و مرگ قرار دارند.
شبکه یاری کودکان کار ۲۲خردادماه امسال همزمان با روز جهانی کودکان کار از افزایش شمار کودکان کار در ایران خبر داد که ناشی از بحران اقتصادی کشور و فقر خانواده‌هاست.
در این بیانیه آمده بود که افزایش فشار بر بنیان خانواده‌ها در پی شیوع ویروس کُرونا و ناهمگونی اوضاع اقتصاد زمینه‌ای برای افزایش کودکان کار در جامعه فراهم آورده است.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱۹ نوامبر ۲۰۲۰