وضعیت نگران‌کننده بانک‌ها در ایران؛ زیان انباشته ۷۸ هزار میلیارد تومانی فقط در شش بانک

شش بانک که سهام خود را نیز در بازار بورس به فروش می‌رسانند در مجموع تا پایان آذر امسال، بیش از ۷۸ هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشته‌‌اند.

آخرین گزارش از صورت مالی بانک‌ها نشان می‌دهد شش بانک سرمایه، شهر، ایران‌زمین، دی، تجارت و گردشگری به ترتیب بیشترین زیان‌انباشته را دارند. این بانک‌ها طی سال گذشته اقدام به فروش سهم خود در بازار بورس کردند.

بررسی آخرین صورت مالی منتشر شده برای ۹ ماهه منتهی به پایان آذرماه ۹۹ نشان می‌دهد که بانک سرمایه، شهر، ایران‌زمین، دی، تجارت و گردشگری به ترتیب بیشترین زیان انباشته را دارند. مجموع زیان انباشته این شش بانک به ۷۸ هزار و ۴۰۵ میلیارد تومان می‌رسد.

بر اساس صورت‌مالی منتشر شده بانک «سرمایه» در سامانه جامع ناشران (کدال) پایان اسفند سال ۹۸ این بانک ۲۶ هزار و ۹۷۱ میلیارد تومان زیان انباشته داشته است.

طی این ۹ ماه، پنج هزار و ۸۸۱ میلیارد تومان دیگر هم بر زیانش افزوده شده و این زیان تا پایان آذر ماه سال جاری به ۳۲ هزار و ۸۵۳ میلیارد تومان رسیده است. درحالی که سرمایه ثبت شده این بانک تنها ۴۰۰ میلیارد تومان است، بنابراین در حال حاضر زیان بانک «سرمایه» بیش از ۸۲ برابر سرمایه‌اش است.

بانک «ایران زمین» دومین بانک از نظر زیان‌ده بودن است و بخش مربوط به سود و زیان در صورت‌مالی ۹ ماهه این بانک نشان می‌دهد این بانک در حال حاضر بیش از ۲۸ برابر سرمایه ثبت شده‌اش زیان انباشته دارد.

مبلغ زیان انباشته بانک «ایران‌زمین» تا پایان آذرماه سال جاری ۱۱ هزار و ۲۶۹ میلیارد تومان شده است. یعنی چیزی بیش از مبلغ سه ماه یارانه نقدی کل مردم ایران!

همچنین در دوره ۹ ماه ابتدای امسال، بانک «دی» ۱۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشته است و در طول فروردین تا پایان آذر ماه موفق شده با کسب حدود سه هزار میلیارد تومان سود، بخش کوچکی از زیان انباشته خود را جبران کند.

با این حساب در پایان آذرماه امسال زیان انباشته بانک «دی» به ۷.۸ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. این حجم زیان برای تاسیس دوبانک به بزرگی بانک کارآفرین کافی است.

«بانک تجارت» نیز به عنوان چهارمین بانک زیادن‌ده کشور در فروردین امسال ۱۰ هزار و ۷۱۷ میلیارد تومان زیان انباشته داشته اما تا آخر آذر موفق شده شش هزار و ۲۲۱ میلیارد تومان از این زیان را جبران کند اما پایان دوره همچنان چهارهزار و ۴۹۵ میلیارد تومان زیان انباشته برای او باقی مانده است.

با این همه رقم حدودا چهار هزار و ۵۰۰ میلیاردی زیان انباشته «بانک تجارت» تا پایان پاییز امسال بیش از کل سه هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان یارانه نقدی ۴۵ هزار تومانی همه ۷۸ میلیون نفر یارانه‌بگیر در یک ماه است.

بانک «گردشگری» که در رتبه ششم بانک‌هایی با بیشترین زیان انباشته قرار دارد نیز تا پایان آذرماه امسال ۱۸ میلیارد تومان زیان انباشته داشته است. رقم زیان انباشته این بانک در پایان سال ۹۷ برابر با ۲۹۵ میلیارد تومان بود که تا پایان سال ۹۸ آن را به ۲۳۴ میلیارد تومان رسانده است.

صورت مالی منتهی به پایان خرداد ۹۹ نشان می‌داد در سه ماهه ابتدایی امسال بانک گردشگری توانسته زیان انباشته خود را تقریبا نصف کند و به رقم ۱۲۶ میلیارد تومان برساند. تا پایان شش ماهه ابتدایی امسال هم مبلغ زیان انباشته به ۷۵ میلیارد تومان رسید و حالا با گذشت ۹ ماه از سال، مبلغ این زیان ۱۸ میلیارد تومان اعلام شده است.

این ارقام نشان می‌دهد بازار بورس ایران همانطور که برای دولت روحانی به یک منبع مهم تأمین کسری بودجه تبدیل شده، برای بانک‌های زیان‌ده نیز محلی برای فروش سهام به مردم و کاهش زیان‌انباشته بوده است؛ اتفاقی که برای بسیاری از شرکت‌ها و کارخانه‌های زیان‌ده نیز افتاده و پول مردم در بورس، آنها را از ورشکستگی نجات داده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در آذر ۱۳۹۹ در گزارشی به وضعیت نظام بانکی پرداخته و نسبت به عملکرد بانک‌های کشور هشدار داده بود.

در این گزارش آمده بود که «متأسفانه عملکرد بانک‌ها در این محور به هیچ وجه قابل دفاع نیست و شاهد تخلف گسترده بانک‌ها از مقررات و حتی عدم افشای صورت‌های مالی هستیم.»

حساب سرمایه یا حقوق صاحبان سهام بانک عبارت از تفاوت دارایی و بدهی بانک و بیشتر شامل سرمایه پرداخت شده، اندوخته‌ها و سود و زیان انباشته بانک است.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی آمده بود که «حساب سرمایه مجموع بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی از مردادماه ۱۳۹۸ منفی شده و در خردادماه ۱۳۹۹ به میزان منفی ۶۲ هزارمیلیاردتومان رسیده است.

این حجم از ناترازی در شبکه بانکی که در سال ۱۳۹۶ در مرکز پژوهش‌ها نسبت به آن هشدار داده شده بود، بی‌سابقه بوده است اگر چه در طبقات مختلف بانک‌ها یکسان نیست. تنها بانک‌های تخصصی دولتی واجد حساب سرمایه مثبت هستند و بانک‌های غیردولتی با ۷۰ هزارمیلیارد تومان حساب سرمایه منفی، بیشترین ناترازی را بر شبکه بانکی تحمیل کرده‌اند.

برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱۱ فوریه۲۰۲۱