استان سیستان و بلوچستان ناآرام است. اینترنت قطع شده و سکوت رسانه‌ها در داخل درباره تیراندازی به معترضان در سراوان ادامه دارد. علمای سنی خواستار محاکمه عاملان تیراندازی به سوخت‌بران بلوچ و پرداخت دیه به کشته‌شدگان شدند.
علیرضا موسایی، دادستان نظامی سیستان و بلوچستان از تشکیل پرونده “تعرض مسلحانه” و حمله “اشرار مسلح و معاند” خبر داد. این مقام قوه قضائیه اما درباره تیراندازی به معترضان و شمار کشته‌شدگان، زخمی‌ها و بازداشت‌شدگان اظهارنظر نکرد.
مهدی شمس‌آبادی، دادستان عمومی و انقلاب مرکز سیستان و بلوچستان هم از “ندامت و پشیمانی جوانان فریب‌خورده” صحبت کرد.
موضع‌گیری “تند و تحریک‌آمیز” مقامات محلی و سکوت رسانه‌های داخل کشور در پوشش دادن اخبار مربوط به تیراندازی و کشته‌شدن سوخت‌بران بلوچ نیز در پنج روز گذشته همچنان ادامه داشت.
منابع خبری بلوچ از جمله “کمپین فعالین بلوچ” از اعتراض مردم در زاهدان، ایرانشهر و بخش جکیگور، سرجنگل و سوران خبر دادند.
منابع خبری محلی همچنین از بازداشت، کشته و زخمی‌شدن معترضان گزارش داده‌اند. کمپین فعالان بلوچ هویت بیش از ۱۰ تن از کشته‌شدگان و پنج نفر از زخمی‌شدگان را اعلام کرد. یک نوجوان به نام حسن محمدزهی و مرد میانسالی به نام محمد صالح مقدمی در اثر شلیک مستقیم ماموران در قلعه بید کشته شده‌اند.
شمار دستگیرشدگان هنوز مشخص نیست. کمپین فعالین بلوچ در تازه‌ترین توییت خود از بازداشت تعداد زیادی از شهروندان زاهدان و خصوصا معترضان در منطقه شورو و کورین خبر داده است. این کمپین گفته است ماموران امنیتی شماری از معترضان بلوچ زخمی شده در شورو را از داخل بیمارستان همراه با ضرب و شتم بازداشت کرده‌اند.
مولوی عبدالحمید، اما جمعه اهل سنت زاهدان ضمن دعوت معترضان به آرامش، از مسئولین خواست “قضیه سراوان را به دقت و با حفظ بی‌طرفی، منصفانه بررسی و رسیدگی کنند” و در اظهارنظرهایشان تمام جوانب را درنظر بگیرند تا باعث جریحه‌دار شدن احساسات مردم نشوند.
امام جمعه اهل سنت زاهدان تاکید کرد: «عاملان حادثه تیراندازی به سوخت‌بران، باید به مجازات قانونی خود برسند و خسارت‌های وارده جبران شود؛ این امر به آرامش مردم و امنیت کمک می‌کند.»
عبدالحمید همچنین توصیه کرد مسئولان مشکل بیکاری مردم را حل کنند و تا پیدا شدن راه جایگزین برای “سوخت‌بری” نباید این راه ارتزاق بسته شود.
برخی از روحانیان از جمله حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان سنی‌مذهب بودن شهروندان استان سیستان و بلوچستان و کردستان را عامل عدم توجه مسئولان جمهوری اسلامی به توسعه این استان‌ها دانسته‌اند.
به گفته امینی، فقر یکی از دلایل اصلی رو آوردن مردم بلوچستان به سوخت‌بری و شهروندان کرد به کولبری است.
حاکم شرع مردمی کردستان در مصاحبه با دویچه وله فارسی گفت که او با انتشار بیانیه‌ای رسما تیراندازی به سوخت‌بران سراوان را محکوم کرده است.
امینی افزود، تیراندازی به سوخت‌بران و کولبران “غیرقانونی و ضد دینی” است و بدون اینکه این افراد دادگاهی شوند و حکمی برای آنها صادر شود، نباید مورد حمله و یا تعرض قرار بگیرند.
حسن امینی در بیانیه خود این پرسش را طرح کرد: «در کدام منبع از منابع دینی و قانونی، قتل مردم بی‌سلاح و بی‌دفاع، بخصوص در این شرایطِ نکبت‌بارِ فشار غیرقابل تحمل اقتصادی، کە تنها به دنبال سیرکردن شکم کودکان خود هستند، جایز شمرده شده است؟»
حاکم شرع مردمی کردستان در ادامه مصاحبه خود با دویچه وله تاکید کرد که “سوخت‌بری و کولبری مخصوص مناطق قومی و سنی‌نشین” است و “این موضوع علاوه بر ریشه اقتصادی ریشه مذهبی و سیاسی هم دارد”.
امینی افزود، چرا چنین شغل‌هایی (سوخت‌بری و کولبری) در اصفهان و شیراز و سایر نقاط کشور نیست؟
به گفته امینی یکی دیگر از دلایل محرومیت مناطق سنی‌نشین کشور “حاکم بودن افراد غیربومی” در این مناطق است.
حسن امینی در صحبت‌های خود همچنین خاطرنشان کرد آمران و عاملان تیراندازی به سوخت‌بران باید محاکمه شوند و به کشته‌شدگان بلوچ دیه پرداخت شود.
حاکم شرع مردمی کردستان در مصاحبه خود به این مسئله هم اشاره کرد که فشار به اهل سنت بیشتر شده و علمای سنی نمی‌توانند درباره فشار و سرکوب سنی‌ها در ایران صریحا اظهارنظر کنند.
برگرفته ای از سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۲۸ فوریه۲۰۲۱