گزارش سالانه خانه آزادی منتشر شد؛ گزارشی که حکایت از کاهش شدید دموکراسی در جهان طی ۱۵ سال گذشته دارد. وضعیت آزادی در ایران وخیم‌تر از کشورهای عراق، افغانستان، ترکیه و پاکستان است. تعداد کشورهای غیرآزاد افزایش یافته است.
بر اساس گزارش سالانه خانه آزادی (فریدام هاوس) سه چهارم مردم جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که آزادی در آن‌ها رو به کاهش است. از سوی دیگر کمتر از ۲۰ درصد مردم جهان ساکن کشورهای آزاد هستند.
آنچه در گزارش این اندیشکده جلب توجه می‌کند، کاهش مستمر آزادی در جهان طی ۱۵ سال گذشته است. حتی کشورهای دموکراتیکی همچون آمریکا و هند نیز با پدیده کاهش آزادی روبه‌رو هستند.
خانه آزادی برای محاسبه میزان دسترسی مردم به آزادی‌های سیاسی و مدنی ۲۵ شاخص را در مورد کشورهای مختلف جهان به کار گرفته است. بر اساس این معیارها، کشورهای جهان به سه دسته “آزاد”، “نسبتا آزاد” و “غیرآزاد” تقسیم شده‌اند.
از بین ۱۹۵ کشور مستقلی که مورد بررسی قرار گرفته‌اند، وضعیت دموکراسی در ۷۳ کشور طی ۱۵ سال گذشته رو به وخامت نهاده است. وضعیت آزادی‌های سیاسی و مدنی در سال ۲۰۲۰ تنها در ۲۸ کشور بهبود یافته است.
بر شمار کشورهای “غیرآزاد” در جهان طی این مدت افزوده شده است. بر اساس گزارش سالانه این اندیشکده، ۵۴ کشور جهان و از جمله کشورهایی همچون ایران، چین، کره شمالی، سودان در شمار کشورهای “غیرآزاد” هستند. این در حالی است که تعداد کشورهای “غیرآزاد” در سال ۲۰۰۵ مجموعا ۴۵ کشور اعلام شده بود.
به این ترتیب ۳۸ درصد از مردم جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که فاقد آزادی هستند. افزون بر آن ۵۹ کشور جهان تنها به طور محدود از آزادی بهره می‌برند. به سخن دیگر ۱۱۳ کشور جهان در شمار کشورهایی محسوب می‌شوند که یا فاقد آزادی هستند یا آزادی‌های محدودی دارند.
بیشترین میزان کاهش آزادی در یک کشور در قرقیزستان مشاهده شده است. میزان بهره‌مردم قرقیزستان از آزادی‌های سیاسی و مدنی در سال ۲۰۲۰ کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است. این کشور همچنان در شمار کشورهای “نسبتا آزاد” قرار دارد.
در گزارش سالانه خانه آزادی آمده است که در ۳۹ کشور جهان در سال ۲۰۱۹ مردم برای کسب آزادی‌های بیشتر دست به اعتراض زده بودند.
این گزارش می‌افزاید که مبارزات مردم در بسیاری از این کشورها منجر به کسب آزادی بیشتر نشده و میزان آزادی‌ها در ۲۳ کشور از این ۳۹ کشور در سال ۲۰۲۰ کاهش بیشتری یافته است.
در سال ۲۰۲۰ از آزادی‌های سیاسی در دو کشور آمریکا و هند همچنان کاسته شده است. از سال ۲۰۱۴ با آغاز دوره زمامداری نارندرا مودی، آزادی مردم رو به کاهش گذاشته است.
آزادی اقلیت‌های مذهبی و به‌ویژه مسلمانان در هند در سال‌های گذشته محدود شده است. در همین ارتباط رتبه کشور هند از کشور “آزاد” به کشور “نسبتا آزاد” تنزل یافته است.
گفته می‌شود که فشار بر نهادهای مدافع حقوق بشر در هند افزایش یافته و دولت هند اقدام به سیاسی کردن قوه‌قضاییه کرده است.
میزان آزادی‌های سیاسی در آمریکا نیز در دوره زمامداری دونالد ترامپ رو به کاهش گذاشته است. در این گزارش آمده است که گرچه آمریکا هنوز در شمار کشورهای “آزاد” قرار دارد، اما در جدول رتبه بندی کشورهای آزاد، سه رتبه تنزل یافته و جایگاه این کشور به کشورهایی همچون رومانی و پاناما نزدیک‌تر شده و از کشورهایی همچون فرانسه و آلمان فاصله گرفته است.
در این گزارش آمده است که عملکرد دونالد ترامپ در کاهش دسترسی مردم به آزادی‌های سیاسی موثر بوده است. گزارش به حمایت و جانبداری ترامپ از نیروهای افراطی و راست‌گرا اشاره می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران در شمار کشورهای “غیر آزاد” قرار دارد. ایران از منظر دسترسی به آزادی‌های سیاسی از ۴۰ امتیاز تنها ۶ امتیاز کسب کرده است. وضعیت آزادی‌های مدنی نیز در این کشور وخیم است. ایران تنها ۱۰ امتیاز از مجموع ۶۰ امتیاز را به نام خود ثبت کرده است.
به این ترتیب وضعیت دموکراسی در ایران وخیم‌تر از بسیاری از کشورهایی منطقه است. ایران در مجموع ۱۶ امتیاز از ۱۰۰ امتیاز مربوط به دسترسی کامل به آزادی‌های سیاسی و مدنی را به خود اختصاص داده است.
حال آنکه افغانستان ۲۷ امتیاز دارد. عراق ۲۹ امتیاز، ترکیه ۳۲ امتیاز و پاکستان ۳۷ امتیاز را از مجموع ۱۰۰ امتیاز کسب کرده‌اند.
وضعیت ایران از کشورهایی همچون کره شمالی (۳ امتیاز)، چین (۹ امتیاز) ترکمنستان (۲ امتیاز) و عربستان سعودی (۷ امتیاز) بهتر است.
برگرفته ای از سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۴ مارس ۲۰۲۱