۴۳ سناتور آمریکایی روز پنجشنبه پنجم فروردین در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری ایالات متحده، از دولت او خواستند که از بازگشت به برجام خودداری کرده و برای دستیابی به توافقی تازه با ایران، که موضوعات دیگر را نیز در بربگیرد، تلاش کند.
امضاءکنندگان این نامه که از هر دو حزب دمکرات و جمهوری‌خواه هستند، نوشته‌اند که آن‌ها فارغ از «اختلافات تاکتیکی» بر سر امور دیگر، حول لزوم جلوگیری از دستیابی ایران به جنگ‌افزار هسته‌ای و رویارویی با طیف گسترده‌ای از عملکرد ایران، اشتراک نظر دارند.
سناتورها نوشته‌اند که «حمایت ایران از سازمان‌های تروریستی که دشمن آمریکا هستند، موشک‌های بالستیک و مسئله زندانیان سیاسی» باید در مذاکرات مربوط به ایران مطرح شود. اشاره آن‌ها ظاهرا به زندانیان دو تابعیتی ایرانی- آمریکایی است که در ایران زندانی هستند.
سناتور دمکرات رابرت منندز و سناتور جمهوری‌خواه لیندزی گراهام طراحان اصلی تنظیم و ارسال نامه به جو بایدن بوده و حمایت ۴۱ سناتور دیگر را نیز جلب کرده‌اند. سنای آمریکا ۱۰۰ عضو دارد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، امضاءکنندگان نامه اکثرا سناتورهایی هستند که با برجام، توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران در سال ۱۳۹۴ نیز مخالفت کرده بودند.
پیش از آن، نامه‌ای با امضای ۱۰ سناتور، که تنها دمکرات‌ها بودند، در لزوم حمایت از بازگشت واشینگتن به برجام، برای رئیس‌جمهوری آمریکا ارسال شده بود.
سناتورها الیزابت وارن و برنی سندرز، دو نامزد پیشین انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، در نامه ماه گذشته خود نوشته بودند که تحریم‌های برقرار شده علیه ایران در چارچوب سیاست «فشار حداکثری» در دولت دونالد ترامپ، آمریکا و ایران را در مسیر جنگ قرار داده، به بی‌ثبات کردن منطقه و نیز آزار و تحریم مردم ایران منجر شده است.
نامه‌های موافق و مخالف بازگشت آمریکا به برجام در حالی شدت گرفته است که دولت جو بایدن این هفته تاکید کرد که ایران باید گام نخست را برای احیای برجام بردارد.
جو بایدن تا پیش از ورود به کاخ سفید از خروج دونالد ترامپ از برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به سختی انتقاد کرده بود اما اعضای تیم او در دو ماهه اول کار این دولت، خواستار بازگشت ایران به تعهدات برجامی خود و همچنین تلاش برای دستیابی به توافقی گسترده‌تر و مستحکم‌تر شده‌اند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، روز چهارم فروردین در جریان نشست وزیران امور خارجه کشورهای عضو ناتو، در بروکسل، گفت «راه دیپلماسی» در برابر ایران باز است و کاخ سفید «آماده گفت‌وگو با سایر کشورهای عضو برجام و نیز با ایران است».
آقای بلینکن در بلژیک تکرار کرد که دولت جو بایدن به دنبال توافقی «طولانی‌تر» و «قوی‌تر» با ایران است تا به سایر موضوع‌های مرتبط با ایران که آمریکا نگران آن است، پرداخته شود.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز روز چهارشنبه پس از دیدار با آقای بلینکن از دولت ایران خواست از نقض بیشتر تعهدات برجامی خود دست بکشد و «وضع را وخیم‌تر نکند».
به گفته آقای بورل، او واشینگتن را آماده بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام دیده است.
آمریکا بر لزوم وارد کردن توانمندی موشکی و «رفتارهای بی‌ثبات کننده» ایران در منطقه، به موضوع‌های مورد مذاکره در برابر ایران، در صورت تجدید گفت‌وگوها اصرار دارد.
مقامات آمریکا همچنین انجام مذاکرات مستقیم و بدون واسطه با ایران را درخواست می‌کنند؛ امری که رهبر جمهوری اسلامی ایران آن را اکیدا برای مقامات دولت حسن روحانی منع کرده است.
آیت‌الله علی خامنه‌ای در سخنرانی روز اول فروردین خود گفت این‌که آمریکا و برخی کشورهای غربی می‌گویند که شرایط نسبت به زمان دستیابی به برجام تغییر کرده و لذا باید برجام تغییر کند، مورد موافقت او نیز هست و برجام باید تغییر کند «اما این تغییر باید به نفع ایران باشد زیرا شرایط به نفع آمریکا تغییر نکرده بلکه به نفع جمهوری اسلامی ایران تغییر کرده است».
رهبر جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر «لغو عملی همه تحریم‌ها» و لزوم «راستی آزمایی آن از سوی ایران»، در همین حال گفت که حکومت او «عجله‌ای» ندارد و ایران به گفته وی، می‌تواند همچنان بدون بازگشت آمریکا به برجام نیز، به امور خود رسیدگی کند.
این در حالی است که بسیاری از دولتمردان جمهوری اسلامی اذعان دارند که شرایط اقتصادی ایران در سال ۱۳۹۹ که با بحران همهگیری ویروس کرونا نیز همراه بود، به‌شدت وخیم بوده و امید آن‌ها در سال ۱۴۰۰ به رفع سریع تحریم‌های آمریکا است.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۲۶ مارس ۲۰۲۱