گروهی از فعالان حقوق زنان، نویسندگان و هنرمندان با انتشار بیانیهای به حمایت از زنانی برخواسته‌اند که محسن نامجو را به آزار جنسی متهم و نسبت به آن اعتراض کرده‌اند. وکیل نامجو کلیه اتهامات در این رابطه را رد کرده است.
“نه به سلطه‌گری جنسیتی و آزار جنسی” نام بیانیهای است که بیش از ۲۵۵ نفر از کنشگران زن، چهره‌های رسانه‌ای، هنرمندان، نویسندگان و فعالان اجتماعی پای آن را امضا کرده‌اند. مضمون این بیانیه حمایت از زنانی است که محسن نامجو، خواننده مشهور ایرانی را متهم به آزار جنسی کرده و نسبت به رفتار او اعتراض کرده‌اند.
از هفته گذشته که سه زن، بشری دستورنژاد، مدل و بازیگر، پانیدا، خواننده، لونا شاد تهیه‌کننده و فعال در شبکه اجتماعی کلاب هاوس و یک اکانت به نام “ماهی” که صاحب آن ناشناس است، اتهام آزار جنسی را علیه محسن نامجو مطرح کردند، بحث در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور پیرامون تجاوز، آزار جنسی، مصداق‌های آن، فرهنگ مردسالار، فرهنگ نامانوس با آزادی و حقوق زن و بسیاری بحث‌های دیگر دامن زده شد و هنوز نیز ادامه دارد.
نظرات در “طرفداری” و شدت و حدت محکوم کردن نامجو بسیار متفاوت‌اند. اما فعالان جنبش زنان انتظار دارند که این گفت‌وگوها که پس از شروع جنبش “من هم” ایرانی علیه رفتار جنسیت زده و خشونت علیه زنان به راه افتاده، شاید در تداوم خود به ساختن فرهنگی مبتنی بر برابری جنسی و جنسیتی در جامعه ایران کمک کند.
در بیانیه این کنشگران و فعالان حقوق زن می‌خوانیم «انتظار آزاردیدگان از رسانه‌ها نیز این بود که با توجه به شهرت این خواننده موضوع را پی‌گیری کنند. انتظار افکار عمومی از کسانی که به او تریبون می‌دهند یا حامی مالی موسیقی‌اش بوده‌اند این بود که این همکاری را مشروط به شفافیت این اتهام و اعتراض کنند».
امضاکنندگان بیانیه اعتراض کرده‌اند که چرا هیچ کدام از اینها رخ نداد. نه تنها رخ نداد که در مقابل «هفته گذشته یک اجرای هنری جدید او در یک رسانه باز نامش را بر سر زبان‌ها انداخت» و به همین دلیل نیز آنها دیگر سکوت را “جایز” ندانسته‌و تصمیم گرفته‌اند وارد میدان شوند.
نویسندگان بیانیه به ویدویی اشاره کرده‌اند که در آن محسن نامجو «با ظاهر مظلومانه در برابر دوربین نشست و از خود چهره‌ای نشان داد که به جای نگاه کردن در چشم دوربین-و مخاطبانش- به مانیتور یک لپ‌تاپ نگاه می‌کند و با شرمندگی و مظلومیت متنی را روخوانی می‌کند».
آنها عذرخواهی نامجو را “ظاهری” دانسته‌اند و گفته اند که او پس از نادیده گرفتن “انکار اولیه” پذیرفته که «آزارگری کرده‌است اما به جای پذیرش مسوولیت فردی و جبران آن، به جای روشن کردن اینکه این آزار چه بوده و مخاطبانش چه کسانی هستند، از حقوق زنان و جنبش زنان قصه بافت و آزارگری شخصی‌اش را به استبداد حکومت ایران و اینکه در زمین و هوا به حقوق مردم تجاوز می‌کند ربط داد.»
یک روز پس از انتشار ویدیوی محسن نامجو یک نوار صوتی هم با صدای او منتشر شد که او در آن می‌گوید “یک ساعت نفس کشیدنش” معادل “شش ماه از زندگی” افرادی است که به او اعتراض کرده‌اند. او همچنین گفته است که موضوع تعرض فقط به دو نفر دو سر ماجرا، به عبارتی آزار دهنده و آزار دیده ربط دارد.
بیانیه در برخورد با این نوار نیز نوشته است که استدلال محسن نامجو درباره این باره نیز آنها را «به یاد رفتار جمهوری اسلامی در برابر اعتراض به نقض حقوق بشر می‌اندازد که رسانه‌ها را به سیاه نمایی چهره ایران در دنیا متهم می‌کند.»
امضاکنندگان بیانیه همچنین گفته‌اند که اگر نامجو تا پیش از انتشار فایل صوتی “به آزارگری جنسی” متهم شده‌بود، «با همین یک جمله خود را به عنوان یک “زن ستیز خودشیفته طرفدار ژن خوب” معرفی کرد» و این «دیگر اتهام نیست اعتراف است!»
آلاله کامران، وکیل محسن نامجو اما می‌گوید موکلش کلیه اتهامات تجاوز، تعرض یا تلاش برای تجاوز و تعرض را قاطعانه رد کرده است.
او همزمان با بیانیه فعالان زن، در توییتر خود بیانیهای منتشر کرده و نوشته است که نامجو در ویدیوی خود «برای هرگونه اقدام توهین آمیز از عموم و به طور خاص اگر فردی از او آزرده، عذر خواسته است. اما این عذرخواهی به آتش‌ها دامن زده و بسیاری «به اشتباه» خیال کرده‌اند که ادعاهای اتهامات خشونت جنسی به محسن نامجو، صحت دارد.»
اما نویسندگان بیانیه علیه نامجو نه تنها اتهام او را قطعی می‌دانند، بلکه می‌گویند که او «برای توجیه خشونت جنسی، تاریخ چندین صدساله ادبیات فارسی را به کمک می‌گیرد تا سلطه‌جویی مردانه پنهان در برخی از اشعار فارسی را دلیلی برای توجه نکردن به پاسخ “نه!” از سوی آزاردیدگان بداند و نخواستن آنها را “ناز و نیاز” بنامد.»
آنها تاکید کرده‌اند که نه به این دلیل این که فعال حقوق زنان، فعال حقوق بشر، زنان خواننده، هنرمند، نویسنده یا چهره‌های رسانه‌ای هستند، بلکه به این دلیل ساده که انسان‌اند به این رفتار اعتراض دارند و آن را «بازتولید سلطه‌جویی» می‌دانند که «سالهاست مردم سرزمینمان را به بند کشیده» و همه را «گرفتار بن‌بست تبعیض جنسیتی و استبداد مردسالارانه کرده است.»
آذرنفیسی، آزاده پورزند، آزاده دواچی، آسیه امینی، رویا کریمی مجد، زهرا باقری شاد، فهمیه خذر حیدری و زینب پیغمبرزاده از جمله امضاکنندگان این بیانیه هستند.
برگرفته ای از سایت دویچه وله فارسی، ۲۱ آوریل۲۰۲۱