شیخه لبنی بنت خالد القاسمی، وزیر سابق اقتصاد و برنامهریزی امارات متحده عربی که اولین وزیر زن در تاریخ این کشور محسوب میشود، در گفتوگو با روزنامه «نشنالِ» ابوظبی از تجربههای خود سخن گفت. این روزنامه انگلیسیزبان از او به عنوان الگویی برای زنان کشورش نام برده است.
القاسمی به یاد دارد که در سال ۲۰۰۴، تماسی تلفنی زندگی او را عوض کرد. او در سفری دولتی در تونس بود که شیخ عبدالله بن زاید، وزیر وقت خارجه، با او تماس گرفت و گفت: «دولت از شما میخواهد وزیر کابینه شوید. نظرتان چیست؟»
شیخه لبنی نه تنها قرار بود اولین وزیر زن کابینه در امارات باشد، بلکه تصدی یکی از مهمترین وزارتخانهها، یعنی وزارت اقتصاد به او پیشنهاد شد. او در گفتوگو با «نشنال»، آن روز تاریخی را به یاد میآورد و میگوید: «گفتم از مادرم میپرسم. شاید بقیه بگویند این حرف غریبی است، چرا از مادرت بپرسی؟ اما من میخواستم بدانم که از نظر ایشان قابل قبول است…»
پاسخ مادر مثبت بود و او بهرغم برخی مخالفتها با به وزارت رسیدن زنان، وزیر اقتصاد شد.
او میگوید: «برخیها که منعکسکننده نظر امارات نبودند، میگویند: «چطور میشود زنی وزیر باشد. همیشه باید مردان در کابینه باشند.» اما خیلیها هم بودند که میگفتند: «خیلی عالی است، خیلی پیشرفت مهمی است و به معنای پیشرفت در منطقه خلیج فارس»
خانم القاسمی عضو خانواده سلطنتی شارجه است و از اقوام نزدیک سلطان بن محمد، امیر شارجه. او علاوه بر وزارت اقتصاد، سالها وزیر مشاور همکاری بینالمللی بود و از ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ اولین وزیر مشاور مدارا (تسامح) بود؛ وزارتی خاص و نادر در سطح جهان که برای اولین بار تشکیل میشد.
شیخه لبنی در این گفتوگو از جوانی، دوران دانشگاه، و دوران وزارتش گفته است. او متولد سال ۱۹۶۲ در دبی است؛ زمانی که امارات هنوز تشکیل نشده بود. شیخه از این میگوید که در کودکی عاشق ریاضی و فیزیک بود و هرگز تصور نمیکرد روزی وزیر شود. او در دبیرستان درس ریاضی و فیزیک خواند و در دهه ۱۹۷۰ که امارات تشکیل شد، برای ادامه تحصیلات عازم آمریکا شد تا در سال ۱۹۸۱ از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا با لیسانس علوم کامپیوتر فارغالتحصیل شود. او میگوید: «اصرار داشتم که درس فنآوری بخوانم که برای مردمان امارات در سال ۱۹۷۵، کار غریبی بود.»
او که هم در دوران دبیرستان و هم در چهار سال تحصیل در دانشگاه شاگرد اول بوده است، با خنده میگوید: «هر وقت دوم میشدم، میآمدم خانه و شلوغ میکردم و کتابهایم را پرت میکردم این طرف و آنطرف.»
او در پی بازگشت به امارات، برای اداره اطلاعات عمومی آن کشور کار میکرد که کارش تلاش برای اتوماسیون (خودکارسازی) خدمات دولت فدرال بود، و سپس مدتی در اداره بنادر دبی کار مشغول کار شد. قرن جدید که فرا رسید، شیخ محمد بن راشد، معاون رئیس امارات و حاکم دبی، شیخه لبنی را به عنوان رئیس اجرایی نهادی به نام «تجاری» منصوب کرد؛ سکویی برای تماس اینترنتی شرکتها، تا بالاخره زمان تماس سرنوشتساز شیخ عبدالله در سال ۲۰۰۴ فرا رسید.
او هنوز روزی را که وارد اولین جلسه خود در کابینه شد، به یاد دارد و میگوید: «آدم به اطرافش نگاه میکند و لبخندها را میبیند. همه خوشحالند و از این تصمیم هیجانزدهاند.»
او از بیخوابیهای زمان وزارتش نیز گفته است؛ بهخصوص که وزارتخانههای اقتصاد و برنامهریزی ترکیب شده بودند و وزارتخانه جدید ۳۰۰ کارمند داشت که برای امارات میزان زیادی محسوب میشود.
شیرینه النویس، نویسنده گزارش «نشنال»، مینویسد: «تعهد و سختکوشی شیخه لبنی باعث شده است که اکنون زنان بیشتری در دولت باشند. در کابینه کنونی امارات ۹ زن حضور دارند و او مایه الهام بسیاری از زنان جوان اماراتی بوده است. گاهی اوقات پدر و مادرها در خیابان جلو او را میگیرند و به او میگویند که الگوی دخترشان است.»
شیخه لبنی همچنین از این گفته است که به دلیل نزدیکیاش با فنآوری، جوانان او را «وزیری باحال» میدانستند که بر خلاف تصویر رایج از مقامات دولتی، «سنتی» نبوده است. او میگوید موفقیت خود را مدیون حمایت خانوادهاش و رهبری امارات است؛ بهخصوص که بیشتر همکلاسیهایش در دبیرستان، پزشک، جراح، یا مهندس شدهاند، اما او توانسته است راهی متفاوت برود.
او میگوید: «من از دورهای هستم که در آن پدر و مادرها هم درسخوانده نبودند. شاید کمی ریاضی میدانستند، قرآن میخواندند و کمی ادبیات عربی بلد بودند، اما نه خیلی. ما اولین نفرها بودیم. از خیلی جهات میشود گفت ما رویا بودیم. میخواستند ما درس بخوانیم. و آن نسل، نسلی بسیار ویژه است.»
به گفته این وزیر، بر خلاف تصورهای رایج، نسل قدیمی اماراتیها که «خیلی سنتی» دانسته میشود، در واقع «پیشرو» بوده است و دارای «عشق و شور و شوق برای کشور.»
موفقیتهای این وزیر باعث شده است که در سطح جهان نیز به رسمیت شناخته شود. مجله فوریس آمریکا در سال ۲۰۱۰ شیخه لبنی را قویترین زن عرب در جهان و هفتادمین زن قدرتمند جهان معرفی کرد. او جوایز بسیاری را نیز از آن خود کرده است.
شیخه لبنی میگوید به اینکه «عامل تغییر» بوده است، افتخار می کند و در پنجاهمین جشن تولد امارات، به این اشاره میکند که در این نیمقرن، این کشور به پیشرفتهایی رسیده است که جوامع آمریکای شمالی برای رسیدن به آن ۲۰۰ سال گذراندند. او میگوید: «ما قبلا میگفتیم آسمان، نهایت است. اما دیگر آسمان هم نیست. ما به فضا میرویم و دیگر آسمان را هم (سدّی) نمیبینیم.»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱