«افغانستان بدون حضور زنان به ثبات نمی‌رسد»

نشست «روزهای زن افغان» که به میزبانی پارلمان اروپا در بروکسل راه‌اندازی شد، عصر چهارشنبه، ۲ فوریه (۱۳ بهمن) با تاکید بر حمایت از مبارزات زنان افغانستان، تقویت فشار‌ها بر طالبان برای احترام به حقوق بشر و به‌رسمیت نشناختن دولت آن گروه تا زمانی که پیش‌شرط‌های اساسی مردم افغانستان و کشور‌های جهان را نپذیرفته‌اند، پایان یافت.

این نشست برای دو روز برنامه‎‌ریزی شده بود و در آن از ۱۱ تن از زنان افغان که در عرصه‌های حقوق بشر، سینما، آزادی بیان، و سیاست فعالیت دارند و به مرحله نهایی جایزه ساخاروف ۲۰۲۱ راه یافته بودند، دعوت شده بود. سه‌شنبه، در روز نخست آن نشست، آریانا سعید، آوازخوان و فعال حقوق زنان  از افغانستان، با اجرای ترانه « بانوی آتش‌نشین»، از کشور‌های جهان خواست که طالبان را تا زمانی که به حقوق بشر و به ویژه حقوق زنان احترام نمی‌گذارند، به رسمیت نشناسند.

روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اتحادیه اروپا، نیز بر لزوم بازگشت زنان افغان به مشاغل خود، باز شدن مدارس به روی دختران، و حضور زنان در همه عرصه‌های جامعه افغانستان تاکید کرد. 

روز دوم نشست «روز‌های زن افغان»، بیشتر به بحث‎‌‌‍‌های گروهی جداگانه، صحبت روی چگونگی ادامه حمایت پارلمان اروپا از زنان افغان، راه‌حل‌های رسیدگی به بحران کنونی افغانستان، و پیش‌شرط‌‎ها برای هر نوع تعامل و تماس با طالبان اختصاص یافت. 

ماری آرنا، رئیس کمیته حقوق بشر پارلمان اروپا، در سخنان خود بر لزوم حمایت از حقوق بشر، زنان، و کودکان افغان تاکید کرد و گفت، کمک‌های بشردوستانه باید در روندی شفاف، به نیازمندان واقعی برسد. 

او افزود: «مهم است که اطمینان حاصل شود که کمک‌های بشردوستانه مستقیماً به مردم می‌‎رسد، نه به جمعیتی که طالبان انتخاب کرده‌اند.»

هایدی ‌هاوتالا، معاون پارلمان اروپا، نیز در جریان یک گفت‌وگو با شرکت‌کنندگان در نشست، هدف از برگزاری آن را شنیدن پیام دقیقی از وضعیت افغانستان و به ویژه از زنان افغان که برای بهبود وضعیت تلاش می‌کنند، دانست و گفت، پارلمان اتحادیه اروپا در کنار زنان افغانستان می‌ایستد. خانم‌ هاوتالا افزود: «نباید اجازه دهیم تبعیض جنسیتی که توسط طالبان در افغانستان اعمال می‌شود، ادامه یابد. افغانستان بدون حضور زنان به ثبات نمی‌رسد و پارلمان اتحادیه اروپا برای تقویت جایگاه زنان در افغانستان، تحقق خواست‌ها و تلاش‌های آنان، در کنارشان می‌ایستد.»

او در مورد نگرانی‌های زنان افغانستان از احتمال به‌رسمیت شناخته شدن طالبان از سوی کشور‌های اروپایی، گفت: «طالبان تا زمانی که به خشونت، جنایت، و اقدامات تبعیض‌آمیز ادامه دهند، هرگز از سوی ما به رسمیت شناخته نمی‌شوند.» او افزود، پارلمان اتحادیه اروپا صدای زنان و مردم افغانستان را شنیده است و عملکرد طالبان را نیز با دقت زیر نظارت دارد.

صحرا کریمی، فیلم‌ساز و فعال حقوق زنان که در نشست دو روزه پارلمان اتحادیه اروپا شرکت کرده است، در صحبت با ایندیپندنت فارسی، برگزاری آن نشست را فرصت خوبی برای بلند شدن صدای زنان افغانستان در شرایط دشوار کنونی دانست.

خانم کریمی افزود: « این نشست فرصت خوبی بود تا خواست‌ها و صدا‌های ما از یک منبع مهم و قابل‌توجه بلند شود. ما گفتیم که طالبان، به دلیل آن که همه‌روزه مرتکب جنایت می‌شوند و تبعیض را در ابعاد مختلف بر جامعه افغانستان اعمال می‌کنند، نباید به رسمیت شناخته شوند. ما یکپارچه ندا دردادیم که جنایات طالبان نباید مانند آنچه در نشست اسلو گذشت، عادی‌سازی شود.»

خانم کریمی تصریح کرد که اعضای پارلمان اتحادیه اروپا در جریان گفت‌گو با زنان افغانستان، به آنان اطمینان دادند که از زنان افغان در داخل و خارج از افغانستان حمایت می‌شود و قرار است فرصت‌هایی، از جمله برنامه‌های ویژه آموزشی برای زنان و دختران در داخل و خارج از افغانستان، فراهم شود. خانم کریمی به نقل از ‌هایدی‌ هاوتالا، معاون پارلمان اروپا، گفت که مسئله به رسمیت شناختن طالبان، در هیچ مرحله‌ای تا کنون در سطح پارلمان و کشور‌های اروپایی مطرح نشده است.

در نشست روز چهارشنبه، شماری از اعضای پارلمان سابق افغانستان نیز که در حال حاضر در کشور‌های مختلف غربی به‌سر می‌برند، مجازی حضور یافتند. فوزیه کوفی، ناهید فرید، و شکوفه نورزی، از جمله اعضای پارلمان سابق افغانستان هستند که با حضور مجازی در آن نشست، در زمینه راه‌کارهای حمایت از زنان افغانستان بحث کردند.

ناهید فرید که در پارلمان سابق افغانستان نماینده هرات بود، گفت: «طالبان زیر نام اسلام، زنان را از صحنه زندگی اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی حذف کرده‌اند و بر نیمی از جمعیت افغانستان آپارتاید جنسیتی اعمال می‌کنند.»

او افزود که تا پیش از سلطه طالبان بر افغانستان، زنان دست‌آورد‌های خوبی داشتند و جامعه رو به پیش‌رفت بود، اما طالبان تمامی تلاش‌ها برای بهبود اوضاع را متوقف کردند و در حال تحکیم مقررات تبعیض‌آمیز علیه زنان هستند. این عضو پارلمان سابق افغانستان نیز از تلاش برخی کشور‌ها در عادی‌سازی جنایت‌های طالبان انتقاد و تصریح کرد که هر گونه اقدام  برای تعامل با طالبان، ممکن است به فجایعی مانند ۱۱ سپتامبر ختم شود.

او به رابطه طالبان با القاعده و سایر سازمان‌های تروریستی بین‌المللی اشاره کرد و هشدار داد که اگر جنایات طالبان عادی‌سازی شود و به این گروه فرصت عملکرد داده شود، ممکن است این غفلت بار دیگر فاجعه‌ بزرگی در جهان رقم زند.

فوزیه کوفی نیز با انتقاد از تلاش برخی از کشور‌ها برای عادی‌سازی جنایت‌های طالبان، خطاب به کشور‌های جهان گفت: «نیاز است که در انتخاب‌تان دقت کنید. در وضعیت پیچیده کنونی، کنار مردم افغانستان بایستید. نمی‌گویم که با طالبان رابطه‌ای برقرار نکنید. طالبان کل جمعیت افغانستان را گروگان گرفته‌اند، با آنان برای کمک به مردم افغانستان، تماس و تعامل داشته باشید، اما این تماس نباید منجر به حمایت از آنان شود.»

نگرانی عمده زنان افغان که در آن نشست شرکت کردند، به‌رسمیت شناخته شدن طالبان از سوی کشور‌های جهان، پیش از عملی شدن پیش‌شرط‌هایی در زمینه حقوق بشر، حقوق زنان، شکل‌گیری دولت فراگیر، و برآورده شدن خواست‌های مطرح شده در اعتراضات زنان افغانستان است. 

وحیده امیری، از رهبران حرکت‌های اعتراضی زنان افغانستان در کابل که در روز نخست آن نشست به شکل مجازی حضور یافت، نیز از پیامد ناگوار نادیده گرفتن جنایات طالبان و تلاش برای عادی‌سازی عملکرد این گروه هشدار داد.

او گفت: «هرگونه رسمیت‌دهی و قباحت‌زدایی از جنایات طالبان، عواقب ناگواری برای کشورهای منطقه و جهان خواهد داشت. شما شاهدید که اشغال کشور از سوی طالبان، برای تمامی تندروهای منطقه الگو شده است و آنان با جرئت تمام، دارند به کشورهای منطقه آسیب می‌رسانند. خانم امیری تاکید ورزید که مشروعیت بخشیدن به طالبان، باعث می‌شود تا بقیه جریان‌های تروریستی و تندرو در منطقه برای براندازی دولت‌ها تلاش کنند و در نتیجه، بی ثباتی فراگیر دامن منطقه را خواهد گرفت.

با این حال، در پایان نشست « روزهای زن افغان»، قطع‌نامه‌ مشخصی که بیانگر دیدگاه‌های مشترک مطرح شده در آن نشست و تعهد پارلمان اتحادیه اروپا برای پیگیری خواست‌های زنان افغانستان باشد، منتشر نشد.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۳ فوریه ۲۰۲۲