افزایش ۲ برابری بیکاری و اخراج زنان از کار در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری زنان به صورت تقریبی دو برابر مردان است. نرخ بیکاری زنان فارغ‌التحصیل مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد کمی بیشتر از دو برابر مردان و در مقطع دکترا نیز در برخی موارد این آمار سه برابر و حتی بیشتر بوده است.

وبسایت «جامعه ۲۴» با انتشار گزارشی درباره شرایط بیکاری زنان ضمن تحلیل آمارهای مرکز آمار ایران با اعلام اینکه تعداد زنان شاغل طی سال‌های ۹۷ تا ۹۹ روندی کاهشی داشته است اضافه کرد: «سهم زنان از تعداد کل شاغلین کشور از ۱۸/۲ درصد در سال ۹۷ به ۱۷/۸ درصد در سال ۹۸ و ۱۵/۷ درصد در سال ۹۹ رسیده است.»

نویسنده این مطلب به گزارش اتاق بازرگانی تهران در اردیبهشت ماه سال ۹۹ استناد کرده و گفته است: «اتاق بازرگانی تهران طی گزارشی به بررسی شاخص‌های نیروی کار زنان و مردان استان تهران در پاییز سال ۱۳۹۸پرداخت که بر اساس آن نرخ بیکاری زنان ۱۵ تا ۲۴ ساله در استان تهران بیش از ۴۵ درصد اعلام شد؛ آماری نگران‌کننده برای جمعیت زنان کشور و به‌ ویژه خانواده‌های زن سرپرست و زنان خودسرپرست.»

در همین ارتباط محمدرضا محبوب‌فر جامعه‌شناس و کارشناس حوزه آسیب‌های اجتماعی درباره شرایط بیکاری زنان به وبسایت «جامعه ۲۴» گفته است: «بر اساس آمار‌های موجود کرونا، تحریم‌ها و شرایط اقتصادی کشور اشتغال زنان را ۱۴ برابر مردان تحت تاثیر قرار داده و افزایش داده است، بر اساس آماری که به دست آورده‌ام افزایش ۲ برابری بیکاری و اخراج زنان از کار طی سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ رخ داده است.»

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه در روز‌های ابتدای سال ۱۴۰۱ اخراج کارکنان زن و مرد شدت گرفته و زنان در خط اول بیکاری‌ها و اخراج قرار دارند اضافه کرده است: «به همین میزان که زنان از محیط‌های کاری اخراج و تعدیل شدند آنها تصمیم گرفتند که برای خودشان و دیگر زنان اشتغال‌زایی کنند. امروز شاهد افزایش مشاغل خانگی هستیم یعنی بیکاری‌های گسترده‌ای که در حوزه مشاغل دولتی و غیر دولتی رخ داده است، باعث خوداشتغالی و کارآفرینی زنان در منزل شده است!»

وی با اشاره به اینکه بیشترین فسخ قرارداد کاری در کشور ما در خصوص زنان رخ داده است، عنوان می‌کند: «زنان ایران بیش از مردان در معرض بیکاری بوده و حتی بیکار شده‌اند به نحوی که می‌توان گفت بیکاری برای بیش از ۹۰ درصد زنان ایران اولین مشکلی‌ست که با آن مواجه هستند.»

بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران، در پایان سال ۱۴۰۰ از ۲۳ میلیون و ۴۴۷ هزار شاغل در کشور، حدود ۸۵ درصد (۱۹ میلیون و ۹۳۲ هزار) شاغل مرد و ۳ میلیون و ۵۱۵ هزار نفر شاغل زن بوده‌اند.

تعداد شاغلان سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۸۳۰ هزار نفر زکمتر از سال ۱۳۹۷ بوده است که هنوز کرونا در کشور شیوع پیدا نکرده بود. به عبارتی، پس از شیوع ویروس کرونا در کشور ۸۳۰ هزار نفر از جمعیت شاغلان زن کاسته شده که یک امر بی‌سابقه از سال ۱۳۸۴ تا کنون است

آمارهای مرکز آمار ایران مربوط به وضعیت اشتغال و بیکاری زمستان ۱۴۰۰ نشان می‌دهد نرخ بیکاری مردان ۸/۴ درصد و برای زنان ۱۴/۹ درصد بوده است. همچنین سهم فارغ‌التحصیلان مرد از کل بیکاران مرد ۲۶/۸ درصد بوده اما فارغ‌التحصیلان زن از کل بیکاران زن ۷۱/۸ درصد بوده‌اند.

همچنین طبق آمارهای مرکز آمار ایران (نتایج گزارش هزینه و درآمد خانوار) در سال ۱۳۹۹ که آخرین آمار هزینه و درآمد منتشر شده از ۲۵ میلیون و ۶۸۵ هزار سرپرست خانوار در کشور، سه‌میلیون و ۵۱۷هزار نفر از آنان را زنان تشکیل می‌دادند.

اینهمه در حالیست که علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت به تازگی در حساب کاربری خود در توئیتر مدعی شده که «‏مطابق اعلام مرکز آمار، نرخ بیکاری با کاهش ۰/۷ درصدی از ۹/۶ در تابستان به ۸/۹ در پاییز ۱۴۰۰ رسیده و کاهش نرخ بیکاری بانوان در همین بازه دو درصد بوده است.» اما معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم تحقیقات و فناوری از بیکاری نیمی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در کشور خبر داده است.

برنامه‌های اشتغالزایی در جمهوری اسلامی طی چهار دهه گذشته موفق نبوده و در این میان اشتغال زنان با وجود پتانسیل‌های بالای آنها در وضعیت بدتری قرار دارد. نقشی که در نگاه جمهوری اسلامی برای زنان متصور هستند، نقش مادر و همسر است و در نتیجه اشتغالزایی برای زنان هیچوقت در اولویت هیچکدام از دولت‌های رژیم ایران نبوده است.

برگرفته از سایت کیهان لندن، ۱۴ آوریل ۲۰۲۲