فرزانه جلالی
به گزارش فعالان بلوچ، از ابتدای سال ۲۰۲۲ دست‌کم ۲۵ کودک قربانی هوتگ‌ها در سراسر استان سیستان و بلوچستان شده‌اند. هوتگ چیست و چگونه به محرومیت و تبعیض ساختارمند و مضاعف علیه شهروندان بلوچ، علی‌الخصوص کودکان و زنان دامن می‌زند؟
ماریا ۲ سال و فرید ۴ سال بیشتر نداشت. گفته می‌شود فرید در حال بازی با دیگر کودکان در نزدیکی هوتگ (گودال آب) بود که دمپایی‌اش به داخل آب افتاد و وقتی وارد هوتگ شد تا دمپایی را بر دارد، غرق شد. ماریا هم کسی نمی‌داند چگونه به داخل هوتگ افتاد و جان سپرد. به عکس‌های آنها که نگاه می‌کنی، تلاقی شور کودکانه و رنج، هم‌گونی آزاردنده‌ای را در کنار هم شکل داده بود.
ماریا ابروفراخ و فرید سینگله، هر دو در یک روز، و در دو نقطه مختلف از بلوچستان قربانی هوتگ‌ها (بخوانید تبعیض سیستماتیک) شدند.
روایت کودکان غرق‌شده در هوتگ و یا کشته‌شده توسط گاندوها، به مثابه امری عادی‌سازی‌‌شده با مناسبات محرومیت جغرافیایی ساکنین بلوچستان پیوند خورده است. با این حال، از غرق شدن مریم و منیره و یسری تا ساجده و ماریا و فرید در هوتگ‌ها، از خفه شدن علی‌رضا تا قطع دست حوا توسط گاندوها آنچه تغییر کرده کم شدن فاصله زمانی مرگ‌ها و بالا رفتن شماره مرگ‌هاست.
در نبود سیستم آب لوله‌کشی سالم، عمده ساکنین محروم استان سیستان و بلوچستان؛ از روی ناچاری به حفر گودال‌هایی به نام «هوتگ» یا «هوتک» می‌پردازند تا از جمع شدن آب سطحی آن برای استحمام، شستن ظروف، آشامیدن و کلیت مصرف روزانه استفاده کنند. «هوتک یا هوتگ» گودال‌های حفرشده برای ذخیره آب است که در سال‌های اخیر با بحران کمبود آب، تبدیل به مکانی برای شرب و مصارف خانگی اهالی این منطقه شده‌اند.
البته باید اشاره کرده تعداد کمی از هوتگ‌ها نیز توسط انسان ساخته نشده است، بلکه بر اثر وجود یک گودال یا حفره که بعدا آب در آن جمع شده است، به وجود آمده است.
احشام نیز از همین گودال‌ها تغذیه می‌کنند و در بسیاری از آنها گاندوها -گونه‌ای از تمساح- زندگی می‌کنند که بارها به کسانی -اغلب زنان و کودکان- که برای برداشتن آب به هوتگ نزدیک شده‌اند، حمله کرده و صدمات جبران‌ناپذیری از جمله قطع کردن دست و پا وارد کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری مهر، در سال‌های اخیر حدود ۲۰ کودک در جنوب سیستان و بلوچستان بر اثر غرق شدن در هوتگ‌ها و همچنین حمله گاندوها جان خود را از دست داده‌اند. این در حالی است که طبق آمار رسمی تنها ۱۹ درصد از ساکنین این استان به آب آشامیدنی بهداشتی دسترسی دارند و بیش از ۸۰ درصد شهروندان و ساکنان مناطق روستایی استان از دسترسی به شبکه آب‌رسانی محروم‌اند.
از سوی دیگر فعالان بلوچ اعلام کرده‌اند از آغاز سال ۲۰۲۲ تاکنون دست‌کم ۲۵ کودک در سراسر استان سیستان و بلوچستان قربانی غرق شدن در هوتگ‌ها شده‌اند.
عبدالله عارف، مدیر کمپین فعالین بلوچ، در گفت‌وگو با زمانه ضمن تاکید بر این نکته که وجود هوتگ‌ها اساسی‌ترین حقوق انسانی را نقض می‌کند، می‌گوید: «هوتگ حق زندگی، سلامت و بهداشت مردم را در سیستان و بلوچستان به سادگی نقض و بی‌معنا می‌کند. حتی می‌توان گفت بر اساس کنوانسیون‌های حقوق کودک نیز، وجود هوتگ‌ها یکی از عامل‌ها و ناقض‌های حقوق کودک است.»
عارف معتقد است علی‌رغم این‌که راه‌های مختلفی برای حل مشکل بی‌آبی در سیستان و بلوچستان و متعاقب آن، برچیده شدن هوتگ‌ها وجود دارد، اما حاکمیت اراده‌ای جدی برای حل این معضل ندارد.
هوتگ‌ها نه‌تنها به یکی از اصلی‌ترین عوامل کشنده کودکان و ساکنین این منطقه شده است، بلکه بیماری‌های مختلف عفونی را نیز به‌دنبال داشته است. آب جمع شده در هوتگ‌ها به دلایل مختلفی از جمله استفاده احشام و وجود گرد و غبار و فضولات آلوده است و قابل شُرب نیست.
شه‌بخش گرگیج، نماینده سیستان و بلوچستان در مجلس دهم، شهریورماه ۱۳۹۹ گفته بود در چابهار و دشتیاری ۸۱ درصد مردم به آب شرب بهداشتی دسترسی ندارند و شاخص دسترسی به آب شرب در این مناطق ۱۹ درصد است.
عبدالله عارف با اشاره به غیربهداشتی بودن هوتگ‌ها تاکید می‌کند که: «خیلی از آبراهه‌ها ممکن است لاشه حیوانی را با خود داشته باشد یا حتی فاضلاب را از جاهای مختلف در خود جای دهد. این گودال‌ها به‌هیچ عنوان بهداشتی نیستند و طی سالیان گذشته مردم را درگیر بیماری‌هایی از جمله حسبه، بیماری‌های کلیوی و پوستی، بیماری‌های چشمی، هپاتیت، ضعف شدید جسمانی و همچنین موجب مرگ‌ومیر زنان باردار و نوزادان شده است.»
علاوه بر هوتگ‌هایی که از گذشته تاکنون به منظور تامین آب شرب ایجاد شده‌اند، هوتگ‌های دیگری نیز هستند که کمتر به آنها پرداخته شده است. استاندار سیستان و بلوچستان ۹ خرداد ۱۴۰۱ گفته بود حدود یک هزار و ۵۰۰ هوتگ در جنوب استان و یک هزار و ۷۰ هوتگ در شهرستان چابهار وجود دارد، با این حال آمار دقیقی از تعداد هوتگ‌ها وجود ندارد.
عبدالله عارف با تایید این حقیقت که از آمار هوتگ‌ها اطلاع دقیقی در دست نیست، به زمانه می‌گوید: «تعداد و انواع هوتگ‌ها بیش از اعداد و ارقامی است که به‌صورت رسمی و غیررسمی اعلامی می‌شود؛ هوتگ‌هایی هستند که صرفا به‌دنبال خاک‌برداری ایجاد شده‌اند و تبدیل به باتلاقی شده‌اند که در هنگام بارندگی می‌توانند مرگ‌آفرین باشند. تعدادی گودال نیز در جنگل‌ها به‌وجود آمده‌اند که به‌مرور زمان تبدیل به هوتگ شده‌اند. این گودال‌ها حصارکشی نشده‌اند و به سادگی می‌توانند مرگ یک کودک را رقم بزنند.»
سلمان براهویی، کودک کار ۷ ساله، یکی از تازه‌ترین قربانیان گودال‌هایی است به دلیل خاک‌برداری ایجاد شده بود. این کودک کار که به جمع‌آوری زباله‌های پلاستیکی مشغول بود، روز ۱۱ مرداد به داخل گودال آبی که توسط شهرداری در وسط پارک محل زندگی‌اش حفر شده بود افتاد و جان سپرد.
به گفته مدیر کمپین فعالین بلوچ آنچه مرگ‌بار بودن این هوتگ‌ها را تشدید می‌کند «بی‌کفایتی دولت در شناسایی گودال‌هایی است که استفاده بهینه‌ای ندارند و پیدا کردن جایگزین مناسب و خشک‌کردن هوتگ‌هاست: «به‌نظر می‌رسد حکومت از بی‌آبی و خشک‌سالی در این منطقه به مثابه یک ابزار استراتژیک برای خالی از سکنه کردن آن و یا گسترش فضای امنیتی استفاده می‌کند. با نابودی کشاورزی و دامداری ده‌ها هزار نفر سیستانی ناچار شده‌اند به دیگر نقاط کشور مهاجرت کنند.»
در استان سیستان و بلوچستان علاوه بر سابقه مرگ‌بار هوتگ‌ها و عدم اراده‌ای برای تامین نیازهای ابتدایی شهروندان مانند دسترسی به آب آشامیدنی، حتی مسئولان از تامین حداقل وعده‌ها مانند حصارکشی هوتگ‌ها که می‌تواند تا حدی از افزایش روز افزون غرق شدن کودکان و زنان جلوگیری کنند، خودداری می‌کنند.
خردادماه سال جاری حسین مدرس خیابانی، استاندار سیستان و بلوچستان ضمن بازدید از هوتگ‌ها، اعلام کرد همه هوتگ‌ها در چابهار، کنارک و دشتیاری «باید به بهترین شکل و در کوتاه‌ترین زمان ممکن حصارکشی شوند.» اگرچه حصارکشی راه‌حلی مناسبی برای حل بحران بی‌آبی در بلوچستان و جلوگیری از غرق شدن کودکان نیست، اما تاکنون در این زمینه هیچ اقدام موثری صورت نگرفته است.
این اظهارات استاندار سیستان و بلوچستان در حالی صورت گرفت که تنها چند روز قبل از آن، چند دانش‌آموز دختر و یک معلم زن در هوتگ غرق شده بودند و مدرس خیابانی اعلام کرده بود در جنوب استان بلوچستان به دلایل خطر مرگ، مردم نباید از ۱۰۰ متری هوتگ‌ها تردد کنند.
یکی از مهم‌ترین عواملی که به جان باختن کودکان در هوتگ‌ها منجر می‌شود، علاوه بر این که آنها حصارکشی نشده‌اند و یا کودکان و زنان اغلب برای برداشتن آب ناچارند به هوتگ‌ها بروند، بسیاری از هوتگ‌ها در مسیر تردد و بازی کودکان و نزدیک مدارس قرار دارند.
هوتگ‌ها نه تنها حصارکشی نشده‌اند؛ بلکه تابلوهای اعلام خطر نیز اطراف آنها نصب نشده است.
مناطق ساحلی بلوچ‌نشین ایران به‌دلیل هم‌جواری با آب‌های آزاد جهانی، به‌عنوان سریع‌ترین و کوتاه‌ترین راه ارتباطی کشورهای حوزه آسیای میانه با جهان شناخته می‌شوند. همچنین قرار گرفتن استان سیستان و بلوچستان در همسایگی دو کشور افغانستان و پاکستان، پتانسیل ویژه‌ای را برای سرمایه‌گذاری صنعتی و تجاری در این استان مهیا کرده است.
دستگاه‌های دولتی اما بدون ارائه دلیل قانع کننده‌ای، همواره در سال‌های اخیر با تخصیص بودجه و همچنین تصویب طرح‌هایی که منجر به بهبود وضعیت معیشت شهروندان بلوچ ساکن در استان‌های مرزی می‌شود، مخالفت کرده‌اند.
عبدالله عارف، مدیر کمپین فعالین بلوچ، علت عدم توسعه استان سیستان و بلوچستان را نتیجه بیش از ۹۰ سال تبعیض سیستماتیک اعمال شده از سوی حکومت‌های پهلوی و جمهوری اسلامی در این منطقه می‌داند: «محرومیت حاکم بر این مناطق به دلیل قهر طبیعت نیست بلکه این برنامه عامدانه سیاسی از گذشته تاکنون وجود داشته تا این منطقه را از لحاظ آموزشی، بهداشتی و اقتصادی محروم نگه دارند. مسئولان حکومت ایران همواره اعلام کرده‌اند اینها سنی و بلوچ هستند و داعیه جدایی طلبی دارند و با این نگاه امنیتی، به شکل سیستماتیک مناطق بلوچ‌نشین را تحریم کرده‌اند.»
کودکان و زنان اگرچه تنها قربانیان هوتگ‌ها نیستند، اما اولین قربانیان و بیشترین سهم را دارند. زیرا علاوه بر محرومیت و فقر تحمیلی بر شهروندان استان سیستان و بلوچستان به صورت کلی، به‌طور سنتی نیز عمدتا زنان و کودکان (اغلب دختر بچه‌ها) مسئولیت برداشتن آب از هوتگ‌ها را به عهده دارند و نتیجتا بیشترین خطرات متوجه آنها است.
زنان و کودکان علاوه بر عدم دسترسی به آب سالم و لوله‌کشی به منظور شُرب و تامین نیازهای روزمره، در شرایطی سخت که از ابتدایی‌ترین امکانات محروم هستند، ناچارند گاهی مسیرهای طولانی را به منظور برداشتن آب یا شستن لباس‌ها و ظروف به هوتگ‌ها بروند و خطراتی از جمله غرق شدن و حمله گاندوها را به جان بخرند.
این تبعیض، بازنمایی دو نگاه امنیتی حاکمیت و نگاه مردسالارانه جامعه در این استان است که به شکلی قابل پیش‌بینی، جان و سلامت کودکان و زنان را مورد تهدید روزانه قرار می‌دهند.
کودکان نیز به دلیل نبود امکانات و فضای مناسب تفریحی/سرگردمی عمدتا در حوالی هوتگ‌ها به بازی می‌پردازند و از آنجایی که هوتگ‌ها حصارکشی نشده و امین نیستند؛ همین موضوع منجر حوادث مختلفی می‌شود که به غرق شدن یا حمله گاندوها ختم می‌شود.
آب ذخیره شده در هوتگ توانایی تامین حداقل یک سال آب را دارد و تاثیر فراوانی در تامین آب شرب و کشاورزی مردم داشته است. اما بی‌توجهی به وضعیت هوتگ‌ها به عنوان منابع سنتی تأمین آب و رودخانه‌های فصلی، بحران کم‌آبی را تشدید کرده است. سیاست سدسازی و رها نکردن آب پشت سدها و تبخیر آب، امتناع از دادن مجوز برای احداث آب شیرین‌کن تا حد زیادی تا پیش از دست‌درازی دولت و آغاز پروژه‌های سدسازی، رودخانه کاجو در قصرقند سالیانه دو یا سه مرتبه طغیان می‌کرد و زمین‌های حاصل‌خیز کشاورزی و هوتگ‌های محل ذخیره آب را سیراب می‌کرد.
سد «پیشین» و طرح آب‌رسانی آن یکی از دو پروژه‌ای بود که پس از سال‌ها نگه‌داشتن آبی که نیاز اساسی مردم بود در اثر بی‌تدبیری و بی‌توجهی مسئولین خشک شد. پروژه دوم آب‌رسانی سد «زیردان» رودخانه کاجو در شهرستان قصرقند است که آن‌هم در حال تبخیر و خشکیدن است.
پس از افتتاح سد زیردان در تیر ۱۳۹۰ تاکنون، تمامی آب باران‌های فصلی در پشت این سد ذخیره و تبخیر شده است و مردم و طبیعت خشک دشتیاری حق استفاده از آن را ندارند. کشاورزی که تنها شغل مردم و منبع امرار معاش بوده تقریبا از بین رفته است، از جنگل‌های زیبا و باغات جز زمینی خشک و بی‌بر چیزی نمانده، حیات وحش رو به انقراض است و کودکان در حال غرق شدن‌اند.
اگر تصور زندگی بدون آب در کنار اقیانوس و آب‌های بی‌کران دریا خبر از روند فقرسازی عامدانه و سیستماتیک می‌دهد، مرگ کودکان در هوتگ‌ها خبر از عادی‌سازی مرگ دارد. براساس گزارش سالانه ۲۰۲۱ کمپین فعالین بلوچ، دست‌کم ۲۱ کودک بر اثر غرق شدن در آب هوتگ، رودخانه، دریا، کانال آب یا ریزش دیواره هوتگ‌ها کشته و زخمی شده‌اند.
هزاران نفر از مردم ساکن در روستاهای دشتیاری در شبانه‌روز فقط ۱۵ لیتر آب سهمیه دارند و این اصلا نمی‌تواند برای نیاز مردم کافی باشد و بتوانند از آن برای شرب، استحمام و شست‌وشو استفاده کنند.
دشتیاری در ساحل آب‌های اقیانوس هند واقع شده و جای تاسف است که بیش از ۹۰ درصد جمعیت روستایی این شهرستان با تانکر آن هم در هر شبانه روز ۱۵ لیتر برای هر نفر آب‌رسانی می‌شوند. مردم آب را به صورت غیربهداشتی در آب‌انبارهای خانه‌های خود ذخیره می‌کنند و برخی از بخش‌ها به شبکه آب و فاضلاب شهری متصل نیستند.
عدم دسترسی به منابع آب پایدار و پناه آوردن به هوتگ، بهداشت و سلامت مردم منطقه را به طور جدی تهدید می‌کند. گزارش‌ها حاکی از این است که زنان مجبور به استحمام با لباس در هوتگ‌ها هستند و این باعث شده به بیماری‌های پوستی متعدد مبتلا شوند. بیماری‌های عفونی روده‌ای و پوستی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که از هوتگ‌ها نشأت می‌گیرد.
استان سیستان و بلوچستان کم‌ترین شاخص دسترسی به منابع آب را در کل کشور دارد. علاوه بر شرایط اقلیمی خاص و سختی که این استان دارد، آنچه موجب خشک‌سالی و کم‌آبی بیش از حد شده نتیجه تبعیض‌های سیستماتیکی است که در این منطقه وجود دارد؛ از فقدان سرمایه‌گذاری مناسب و پیگیرانه برای توسعه شبکه آب‌رسانی گرفته تا ساخت‌وسازهای بی‌ٰرویه و غیراصولی و ازبین رفتن پوشش گیاهی و دریایی دست‌به‌دست هم داده‌اند که این منطقه را از هر زاویه‌ای نگاه کنیم چیزی غیر از فقر و ستم و مرگ تحمیلی نمی‌بینیم.
به‌رغم تبلیغات هر ساله حکومت مبنی بر ساخت مدرسه و جاده و مراکز بهداشت و آب‌رسانی، استان سیستان‌وبلوچستان هم‌چنان پایین‌ترین آمار را در اغلب شاخص‌های توسعه دارد. در گزارشی که سال ۱۳۹۹ از سوی «وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی» منتشر شد، این استان پایین‌ترین نرخ بی‌سوادی، رتبه آخر امید به زندگی، بالاترین آمار کودکان بازمانده از تحصیل و کودک همسری، بالاترین آمار در سکونتگاه‌های غیررسمی، پایین‌ترین درآمد سرانه، بالابودن نرخ خودکشی، رتبه آخر در مشارکت اقتصادی و بیکاری و بیشترین درصد جمعیت زیر خط فقر در مناطق شهری کشور را دارد.
بر اساس این گزارش، سهم استان سیستان‌وبلوچستان از ارزش افزوده تولیدی کشور همواره کمتر از سهم این استان از مساحت و جمعیت کشور بوده است. میزان پوشش خدمات درمانی و میزان برخورداری از مراکز درمانی مراقبت‌های اولیه یکی دیگر از مواردی است که طبق داده‌های این گزارش رسمی استان سیستان‌وبلوچستان کم‌ترین سهم را برده‌اند.
همچنین نرخ مرگ‌ومیر مادران و نوزادان نسبت به متوسط کشوری بسیار بالا است و به علت عدم دسترسی کافی به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، ۳۲ درصد از زایمان‌های این استان در خانه و در شرایط «غیرایمن» انجام می‌شود. بیماری‌های سیستم تنفسی، ناهنجاری‌های مادرزادی و سوانح و حوادث سه علت اصلی مرگ کودکان در این استان معرفی شده است.
مانند بسیاری از موارد دیگر، آمار دقیقی نیز از تعداد قربانیان هوتگ‌ها وجود ندارد، اما در انتهای این گزارش سعی شده به اسامی تعدادی از کودکانی که از سال ۱۳۹۸ قربانی مرگ در هوتگ‌ها شده‌اند، به منظور مقابله با فراموشی، اشاره کنیم. مطمئنا این تنها بخشی از اسامی کودکانی که از طی سه سال گذشته قربانی مرگ در هوتگ‌ها شده‌اند.
۹خرداد۱۳۹۸: منیره خدمتی، مریم خدمتی و یسرا دلشب سه دانش‌آموز مقطع ابتدایی اهل روستای «کموبازار» که برای فرار از گرما و آبتنی کنار هوتگ رفته بودند، غرق شدند.
۲۸تیر۱۳۹۸: حوا رئیسی به همراه خانواده برای برداشت آب و شست‌وشوی ظروف به رودخانه رفت و در کنار هوتگ مشغول بازی بود که طعمه گاندو شد. خواهرش با چوب و سنگ به گاندو حمله‌ور شده و توانست مانع از بلعیده شدن حوا شود، اما دست راست او آن‌چنان زخمی شد که هرگز قابل درمان و پیوند نبود. حوا دومین کودکی است که طعمه گاندو شده است. در سال ۹۶ در نزدیکی محل زندگی حوا ، گاندو پای کودکی ۹ ساله به نام علی‌رضا را گرفت، آن‌قدر زیر آب نگه داشت تا خفه شد.
۱۸مهر۱۳۹۸: سارا و بسمه کلمتی پای یکی از هوتگ‌ها رفته بودند تا هم آب بیاورند و هم ظرف و لباس‌هایشان را بشویند که پای یکی از آنها لیز خورد. دیگری هم برای نجات او خود را به آب انداخت و هر دو غرق شدند.
علی اصغر ۵ ساله و یک نوجوان ۱۵ ساله اهل روستای «چیلسر» نیز از قربانیانِ تبعیض سیستماتیک و بی‌آبی در سیستان‌وبلوچستان هستند که در سال ۱۳۹۸ در یکی از هوتگ‌ها جان باختند.
۱ شهریورماه ۱۳۹۹: یک کودک ۶ ساله بلوچ به نام علی‌اکبر بشکار، اهل روستای «سندمراد» ۶ سال بیشتر نداشت که به قصد بازی و سرگرمی از خانه بیرون رفت. پس از مدتی مادرش متوجه شد که علی‌اکبر در روستا نیست. پس از ساعت‌ها جستجو، پیکر بی‌جانش در یک هوتگ پیدا شد.
۳شهریور ۱۳۹۹: فاطمه و یحیی اهل روستای «کرگ شیخان» در حال بازی بودند که به داخل هوتگ سُر خورده و جان خود را از دست دادند.
۲۱ مهرماه ۱۳۹۹: محمود رئیسی اهل روستای «یعقوب زهی» در آب هوتگ غرق شد.
۲۰ خرداد ۱۴۰۰: یحیی شش ساله اهل روستای «گرگ شیخان» حین بازی به داخل هوتگ افتاد و غرق شد.
۱۵ تیر ۱۴۰۰: طیبه پیله‌ور، ۷ ساله اهل روستای «گزانی پایین» که با چند کودک دیگر مشغول دویدن کنار هوتگ بود به داخل آن سقوط کرد و جان باخت.
۵ مرداد ۱۴۰۰: آتنا درمان، اهل روستای «جماعت زهی» هنگام بازی کردن در کنار هوتگ پایش لیز خورد و غرق شد.
۶ بهمن ۱۴۰۰: عبدالرحمن کودک ۵ ساله هنگام بازی در کنار هوتگ به درون آب افتاد و غرق شد.
۲٤ اردیبهشت ۱۴۰۱: ولی‌محمد چهار ساله هنگام بازی در کنار گودال آب به داخل آن سقوط کرد و جان خود را از دست داد. در همین روز دو دانش‌آموز به نام‌های مریم هوت و رقیه هوت به‌همراه معلم‌شان یاسمین هوت نیز با غرق شدن در هوتگ جان خود را از دست دادند. در این حادثه و به‌دنبال سقوط مریم و رقیه به داخل هوتگ، خانم معلم برای نجات دادن آنها به داخل هوتگ رفت و هر سه جان باختند.
۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۱: انس چهار ساله اهل روستای «بلوچی پایین» به داخل هوتگ افتاد و جان باخت.
۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۱: ساجده بخشان، ۹ ساله اهل روستای «زهرآپ» در یک هوتگ غرق شد.
۲ خرداد ۱۴۰۱: مریم که یک سال و چند ماه بیشتر نداشت بر اثر گیر افتادن در لوله کانال آب دچار خفگی شد و جان باخت.
۱۸ مرداد ۱۴۰۱: فرید سینگله، ۴ ساله فرزند شریف اهل روستای نالود از توابع بخش تلنگ شهرستان قصرقند در حال بازی داخل هوتگ غرق شد.
۱۸ مرداد ۱۴۰۱: ماریا ابروفراخ، ۲ساله فرزند زبیر اهل روستای سولدان از توابع باهوکلات دشتیاری درون گودال آب غرق شد.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۲۱ اگوست ۲۰۲۲