شیوع کوتاهی قد و لاغری در میان کودکان ساکن استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد هم به بحران کمبود و گرانی دارو و نابسامانی سیستم بهداشت و سلامت ایران اضافه شد.
به گزارش ایرنا، محمدتقی حسینی طباطبایی، دبیر هجدهمین همایش اورژانس‌ها و بیماری‌های شایع کودکان، با اعلام این خبر افزود که کوتاهی قد، کم‌وزنی و لاغری این کودکان ناشی از «سوءتغذیه» است.
حسینی طباطبایی از سوءتغذیه پیش‌رونده در استان‌های محروم ایران ابراز نگرانی کرد و گفت: «در حال حاضر، کمبود آهن و ویتامین آ در کودکان و زنان باردار بسیار شایع است.»
در سال‌های اخیر، سوءتغذیه در ایران در پی افزایش قیمت انواع کالاهای راهبردی و ناتوانی خانواده‌ها در تامین نیازهای غذایی اساسی به بحرانی تقریبا عمومی تبدیل شده است. احمد اسماعیل‌زاده، مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، مرداد ۱۴۰۱، درباره عواقب کاهش قابلتوجه مصرف لبنیات در ایران هشدار داد. در مهر همین سال، زهرا عبداللهی، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، هم اعلام کرد که هشت استان ایران با «ناامنی غذایی» مواجه‌اند؛ سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، هرمزگان، ایلام، کرمان، خراسان جنوبی و بوشهر هشت استانی اعلام شدند که با این بحران دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
به گفته عبداللهی، گرانی منابع اصلی پروتئین غذایی و ریزمغذی‌ها و گرایش مردم به مصرف بیشتر نان، برنج و سایر مواد نشاسته‌ای که ارزان‌تر اما فاقد ارزش غذایی کافی‌اند، از مهم‌ترین عوامل بروز این بحران به شمار می‌روند.
داده‌های مطالعاتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران نشان می‌دهد در همه دهک‌های درآمدی جامعه ایران، مصرف گوشت از نصف کمتر شده و مردم در سال ۱۳۹۸ به نسبت سال ۱۳۹۰ کمتر برنج، گوشت و لبنیات مصرف کرده‌اند. این آمار در سال ۱۴۰۱ همچنان روندی روبه‌کاهش دارد.
این وضعیت بغرنج تنها مختص گروه آسیب‌پذیر و فقیر جامعه ایران نیست و در این سال‌ها، همه دهک‌های درآمدی جامعه ایران تحت‌تاثیر تورم و افزایش قیمت‌ها کیفیت زندگی خود را کاهش داده‌اند.
در این مدت، سفره هفت دهک درآمدی جامعه ایران کوچک‌تر شده است و آن‌ها نتوانسته‌اند کالری موردنیاز خود را تامین کنند. بر اساس اعلام وزارت بهداشت، حداقل کالری موردنیاز روزانه هر فرد دو هزار و ۳۶۷ کالری است اما بر اساس گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر کرد، در سال ۱۳۹۷ فقط سه دهک درآمدی بالا توانسته‌اند کالری موردنیاز روزانه خود را دریافت کنند.
در این میان، کودکان از اصلی‌ترین گروه‌های آسیب‌پذیر به شمار می‌آیند که سوءتغذیه در کاهش رشد و سلامت جسمانی و میزان یادگیری آن‌ها نقش بسزایی ایفا می‌کند. کودکان نیازمند ساکن مناطق محروم ایران در شرایطی با مشکلات تغذیه‌ای ناشی از فقر مواجه‌اند که سهم آن‌ها از کمک‌های «کمیته امداد امام خمینی»، فقط ۱۰۰ هزار تومان در ماه است.
اختصاص مبلغ ۱۰۰ هزار تومان برای تامین نیازهای پروتئینی هر کودک در شرایطی است که قیمت‌ها به طور فزاینده در حال افزایش‌اند و میزان دسترسی خانواده‌ها به غذای سالم هم روزبه‌روز کمتر می‌شود.
بر اساس اعلام مقام‌های کمیته امداد، دست‌کم ۶۰ هزار کودک در ایران سوءتغذیه دارند؛ اما به نظر می‌رسد جمعیت این کودکان بیش از آمار‌های اعلام‌شده باشد. این جمعیت آسیب‌پذیر با تشدید بحران‌های اقتصادی و افزایش جمعیت حاشیه‌نشین به حدود ۲۰ میلیون نفر در مناطق مختلف ایران، به یکی از مصادیق آسیب‌های اجتماعی تبدیل شده‌اند.
کلانشهر‌های ایران در سال‌های اخیر با تعداد فزاینده کودکان کار، زباله‌گرد و دست‌فروش مواجه‌اند که بسیاری از آن‌ها تغذیه مناسبی ندارند. این دسته از کودکان با کمترین جیره غذایی و در شرایط بد آب‌وهوایی و در میان انواع آلودگی‌‌ها، ساعت‌ها در خیابان پرسه می‌زنند تا بخشی از هزینه‌های خانواده خود را تامین کنند. آن‌ها اغلب کودکانی بازمانده‌ازتحصیل‌اند که از حمایت‌های اجتماعی نظیر بیمه هم محروم‌اند و در مناسبات نابسامان خانواده و جامعه و دولت ایران تقریبا هیچ حق‌وحقوقی ندارند.
مقام‌های جمهوری اسلامی مدت‌ها است که ادعا می‌کنند به‌منظور حمایت از کودکان دچار سوءتغذیه و آسیب‌پذیر برنامه‌های مختلفی به اجرا گذاشته‌اند؛ اما گرانی‌های چند سال اخیر اجرای کامل این ادعاها و برنامه‌ها را زیر سوال برده است. این وخامت تا جایی پیش رفته که احمد اسماعیل‌زاده، مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت برای رفع عواقب کاهش قابلتوجه مصرف لبنیات در ایران از خیرین کمک خواسته است. اسماعیل‌زاده گفت: ««وقتی نوشیدنی مانند شیر که در مدارس مصرف می‌شد، کم می‌شود، بچه‌ها به سمت نوشیدنی‌های شیرین، آب‌میوه‌های صنعتی و شربت‌ها جذب می‌شوند.»
او هشدار داده بود که در صورت ادامه این روند، «کمبود کلسیم، کمبود پروتئین و مواد مغذی در کودکان خود را در قالب پوکی استخوان و کوتاه‌قدی» نشان خواهد داد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۵ نوامبر ۲۰۲۲