۸۰ درصد ماده اولیه مورد نیاز واحدهای سراسر کشور تولید نمی‌شود و گاز هشت واحد فولادی قطع است. این به معنای تعطیلی بخش وسیعی از صنعت فولاد است.
صنعت فولاد ایران در حالی با مشکلات ناشی از قطع گاز و برق دست و پنجه نرم می‌کند که طبق اسناد بالادستی باید ظرفیت واقعی تولید خود را به ۵۵ میلیون تن در سال برساند. محمدجعفر صالحی، معاون خرید ذوب‌آهن اصفهان اخیراً اعلام کرده که زیرساخت‌های کشور نظیر زیرساخت حمل و نقل و ظرفیت بنادر، هیچ سنخیتی با چنین هدفگذاری‌هایی ندارد. در حال حاضر ظرفیت اسمی صنعت فولاد کشور ۴۵ میلیون تن است که تنها ۳۰ میلیون تن آن به صورت واقعی محقق شده است. تولید سالانه فولاد در جهان بیش از ۲ میلیارد تن در سال است.
وحید یعقوبی، معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور در این‌باره به آفتاب‌نیوز گفته است: «یکی از تفاوت‌های ماهوی میان صنعت فولاد با دیگر صنایعی که گاز آن‌ها قطع شده یا با محدودیت شدید مواجه شده‌اند این است که در صنعت فولاد نمی‌توان از منابع جایگزین استفاده کرد، فناوری بسیاری از واحدهای صنعتی تولید فولاد کشور بر اساس احیای مستقیم است، بنابراین تنها سوختی که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد گاز است و مثلاً مانند نیروگاه‌ها نمی‌توانند از مازوت استفاده کنند، تنها چند واحد مانند ذوب آهن اصفهان به دلیل تفاوت فناوری مورد استفاده از این قاعده مستثنی هستند.»
یعقوبی گفته در دو سه سال اخیر وضعیت گاز در ایران به این شکل است که هر سال با برودت هوا گاز ورودی صنایعی مانند فولاد با محدودیت مواجه می‌شود. به گفته یعقوبی، واقعیت این است که قطع گاز شرکت‌های تولیدکننده فولاد، بر روی تولید ناخالص ملی تاثیر گذار است. همچنین با توجه به نقش مهم صنعت فولاد در کل سبد صنعتی کشور، درآمد‌های ارزی و میزان اشتغال نیز کاهش خواهد یافت، علاوه بر این، در زمینه تنظیم بازار محصولات فولادی در این چند هفته کمبود آهن اسفنجی بر روی قیمت‌ها تاثیر گذار بوده است.
در حال حاضر گاز ورودی واحدهای فولادی مستقر در نیمه شمالی کشور مانند اردبیل، آذربایجان شرقی، گلستان و دیگر استان‌های شمالی و زنجان و کردستان، با محدودیت یا محدودیت شدید مواجه شده است. مجتمع فولاد خراسان نیز ۲۰ روز است با قطعی گاز مواجه شده است. حتی در استان خوزستان نیز که به منابع گازی کشور بسیار نزدیک است، واحدهای فولادی با محدودیت بالا مواجه هستند.
یعقوبی با اشاره به اهمیت کارخانه‌های فولادی تولیدکننده آهن اسفنجی گفته قریب ۲۰ تا ۲۵ واحد تولیدکننده آهن اسفنجی در کشور وجود دارد که ۷۰ درصد گاز مصرفی صنعت فولاد در این واحد‌ها مصرف می‌شود. حدود ۱۵ _۱۶ واحد تولیدی که ۸۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز صنعت فولاد کشور را تامین می‌کنند با محدودیت شدید گاز ورودی مواجه شده‌اند.
تولید نشدن ۸۰ درصد ماده اولیه مورد نیاز واحدهای سراسر کشور به معنای تعطیلی فعالیت بخش وسیعی از صنعت فولاد است. گاز هشت واحد فولادی نیز کاملاً قطع شده است.
انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در روز‌های اخیر با ارسال نامه‌ای به مدیر شرکت ملی گاز از «قطعی و محدیت گاز واحدهای فولادی بدون هماهنگی قبلی و علی‌رغم قول‌های مساعد آن نهاد دولتی» گلایه کرده و خواستار رفع این محدودیت‌ها شده بودند.
لبافی رئیس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی، پس از قطع گاز فولاد خراسان گفته بود: بودجه فولاد خراسان ۱۳ هزار میلیارد تومان است و قطع گاز این صنعت در یک ماه بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان ضرر تولید ایجاد می‌کند.
دبیر انجمن سیمان ایران هم اخیرا اعلام کرده که به دلیل بحران کمبود گاز در کشور، ۵۰ کارخانه تولید سیمان به حالت نیمه تعطیل درآمده‌اند و حداقل گاز ورودی ۱۰ مجتمع بزرگ تولید پتروشیمی در کشور کاملاً قطع شده است. یکی از اعضای کمیسیون انرژی هم گفته دو سوم گاز تحویلی به نیروگاه‌های کشور نیز با سوخت مازوت یا گازوئیل جایگزین شده، اقدامی که به ادعای کارشناسان، تاثیر قابل توجهی بر آلودگی کشور داشته است.
وزارت نفت در سال‌های گذشته برای تامین نظر واحدهای پتروشیمی، بسیاری از نیروگاه‌های برق کشور را مجبور کرده است به جای گاز از مازوت استفاده کنند. سوزاندن مازوت در این نیروگاه‌ها به عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا در شهرهای ایران و افزایش سطح آلوده‌کننده اوزون به عنوان یکی از عوامل سرطان‌زاست.
ایران در سال گذشته ۸۵۰ میلیون متر مکعب گاز مصرف کرده است. وزارت نفت می‌گوید حداکثر تولید گاز در شرایط کنونی به ۶۰۰ میلیون متر مکعب کاهش یافته است. به این ترتیب ایران هم‌اکنون با ۲۵۰ میلیون متر مکعب کسری گاز مواجه است. بخش زیادی از این کسری گاز به دلیل افت تولید در پارس جنوبی و دیگر سایت‌های تولید گاز رخ داده است.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۲۷ دسامبر ۲۰۲۲