استانداری تهران و آذربایجان شرقی از تعطیلی ادارات، بانک‌ها، دانشگاه‌ها و مدارس استان تهران با هدف مدیریت مصرف گاز در روز شنبه خبر داده و استاندار خراسان شمالی نیز گفته است به خاطر کسری گاز، تعطیلات تا یکشنبه ادامه خواهد داشت.
گزارش‌ها از ایران همچنین از تعطیلی شهرک‌های صنعتی و قطعی برق برخی مناطق به خاطر کسری گاز خبر می‌دهد.
طی روزهای گذشته وضعیت مشابهی در چند استان دیگر ایران، از جمله گیلان، کردستان، سمنان، البرز، آذربایجان غربی اردبیل، و کهگیلویه و بویراحمد اتفاق افتاده بود که کماکان ادامه دارد.
در این میان، شرکت ملی گاز ایران، بزرگ‌ترین کشور دارنده ذخایر گازی جهان بعد از روسیه، گفت که «وارد شرایط بحرانی گاز شده‌ایم» و از مردم خواسته است بخاری‌ها را روزی ۶ ساعت خاموش کنند.
محمدرضا جولایی مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران روز جمعه ۲۳ دی‌ماه گفت اگر مردم در منازل یک بخاری را به مدت ۶ ساعت در روز خاموش کنند، روزانه ۴۰ تا ۵۰ میلیون متر مکعب در کل کشور صرفه‌جویی می‌شود.
این اظهارات در حالی است که بر اساس آمارهای وزارت نفت، بانک جهانی و آژانس بین‌المللی انرژی، به‌طور متوسط روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز تولیدی کشور در همان مرحله تولید آتش زده و تلف می‌شود که بالاترین رقم تلفات گاز در جهان بعد از روسیه و هم‌رده با عراق است. ارزش هدررفت این حجم از گاز نیز با توجه به قیمت‌های کنونی بازارهای جهانی، سالانه حدود ۱۴ میلیارد دلار است.
برای جلوگیری از تلفات گاز در مرحله تولید (مشعل‌سوزی) تنها نیاز به ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است که معادل سه هفته ارزش صادرات نفت ایران در دوران قبل از تحریم‌ها است. ایران طی دو دهه گذشته تلفات گاز در مرحله تولید را کاهش نداده است.
همچنین در مرحله انتقال و توزیع گاز، روزانه ۲۵ میلیون متر مکعب، معادل یک فاز پارس جنوبی نشتی و تلفات وجود دارد و شبکه فرسوده گاز کشور نیز سال‌هاست که نوسازی نشده است.
محمدرضا جولایی درباره رقم تولید و مصرف گاز در کشور گفته است در حال حاضر ۸۵۰ میلیون متر مکعب در روز گاز در کشور تولید می‌شود و طی ۲۴ ساعت گذشته مصرف بخش خانگی و تجاری (به همراه صنایع کوچک) به ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده است.
او به خبرگزاری ایلنا گفت «اکنون در مرز هشدار مصرف گاز قرار داریم».
مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز تصریح کرد ما باید رقم مصرف (در بخش خانگی، تجاری و صنایع کوچک) را به زیر ۵۷۰ میلیون متر مکعب در روز برسانیم تا از این اوضاع خارج شویم، یعنی باید ۱۰۰ میلیون متر مکعب کمتر از میزان کنونی مصرف داشته باشیم.
اظهارات او در حالی است که با احتساب تلفات گاز در مرحله تبدیل به برق در نیروگاه‌های که ۳۷ درصد برآورد شده و تلفات ۱۳ درصدی شبکه توزیع برق نیز روزانه دست‌کم ۱۰۰ میلیون متر مکعب تلفات گاز اتفاق می‌افتد.
در مجموع تلفات گاز ایران در مرحله تولید، انتقال و تبدیل به برق و توزیع آن، یعنی بدون اینکه به دست هیچ مصرف‌کننده‌ای برسد، تقریبا چهار برابر رقمی است که آقای جولایی برای حل مشکل کسری گاز کشور با خاموش کردن شش ساعتی بخاری‌ها مطرح کرده است.
او همچنین مدعی شد ایران در سال جاری روزانه ۲۰ میلیون متر مکعب افزایش تولید گاز داشته و مصرف گاز نیز ۳۰ میلیون متر مکعب رشد داشته است.
ایران در زمستان پارسال با کسری روزانه ۲۵۰ میلیون متر مکعب گاز مواجه بود، اما امسال کسری گاز بیشتر شده است.
این میزان از کسری گاز، معادل ۱.۵ برابر کل متوسط مصرف روزانه گاز ترکیه در سال ۲۰۲۲ است.
طی هفته‌های گذشته کسری گاز منجر به مازوت‌سوزی گسترده در صنایع و نیروگاه‌های برقی کشور شده که آلودگی شدید هوا را در پی داشته است.
با این‌حال، به رغم کسری گاز، آقای جولایی گفته است که هم‌اکنون روزانه ۲۵ تا ۳۰ میلیون متر مکعب صادرات گاز انجام می‌شود؛ رقمی که معادل سوزاندن روزانه ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر مازوت در صنایع و نیروگاه‌های کشور است.
او گفت در صورتی که مردم صرفه‌جویی کنند، صادرات گاز کشور دو برابر خواهد شد.
هم‌زمان مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی از تحویل ۱۷ میلیارد لیتر سوخت مازوت و گازوئیل به نیروگاه‌های برقی کشور در سال جاری خبر داد و گفت این رقم ۲ میلیارد متر مکعب بیشتر از پارسال است.
دقیقا معلوم نیست تا پایان سال نیروگاه‌های برقی چه میزان مازوت و گازوئیل بسوزانند، اما این رقم در کل سال ۱۳۹۹ حدود ۱۷ میلیارد لیتر بود که نسبت به سال ۱۳۹۶ تقریبا دو برابر شد. امسال احتمالا این رقم به بیش از ۲۲ میلیارد لیتر برسد.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا ، ۱۴ ژانویه ۲۰۲۳