آنتونی کاتبرتسون
دانشمندان علوم اعصاب ادعا کردند که رابط جدید مغز- رایانه (BCI) رکورد تازهای را برای تبدیل افکار به گفتار به ثبت رسانده است.
گروهی از دانشگاه استنفورد گفت این تراشه مغزی قادر است حداکثر ۶۲ کلمه را در دقیقه رمزگشایی کند و به فرد امکان میدهد با سرعتی نزدیک به مکالمه طبیعی ارتباط برقرار کند.
پژوهشگران این دستگاه را روی بیماری که از ارتباط غیرکلامی استفاده میکرد و به اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) مبتلا بود کار گذاشتند، که به آنها اجازه میداد با واژگان از پیش برنامهریزیشده که دارای ۱۲۵ هزار کلمه بودند، بیش از یک کلمه در ثانیه تولید کنند.
پژوهشگران در نسخه پیش از انتشار مقالهای با نام «پروتز عصبی گفتاری با کارایی بالا» نوشتند: «رابط مغز – رایانه (BCI) ما گفتار را با [سرعت] ۶۲ کلمه در دقیقه رمزگشایی کرد که ۳.۴ برابر سریعتر از رکورد قبلی هر نوع بیسیآی است و به سرعت مکالمه طبیعی (۱۶۰ کلمه در دقیقه) نزدیک میشود.»
«این نتایج مسیر عملی را برای به کارگیری رابط گفتاری داخل قشری مغز – رایانه برای بازگرداندن ارتباط سریع با افراد معلولی که قادر به تکلم نیستند، نشان میدهد.»
این سیستم بیسیآی با تجزیهوتحلیل حرکات جزئی صورت در زمانی که بیمار مبتلا به ایالاس تلاش میکرد واژگانی را با دهانش بسازد، و سپس رمزگشایی فعالیت عصبی مرتبط با کلمات کار میکرد.
دانشمندان دانشگاه استنفورد گفتند این نخستین بار است که یک رابط مغز – رایانه از سرعت سایر فناوریهایی که اکنون افرادی که دیگر قادر به تکلم نیستند از آن استفاده میکنند، مانند ردیابی چشم یا رویکردهای مبتنی بر صفحه کلید، بسیار فراتر رفته است.
سیستم بیسیآی با وجود این آزمایشهای موفقیتآمیز، هنوز پیش از آنکه جایگزینی مناسب برای روشهای فعلی محسوب شود، نیاز به اصلاح دارد.
پژوهشگران در این مقاله نوشتند که با میزان خطای حدود ۲۰ درصد، «این هنوز به لحاظ بالینی سیستم کامل و قابل اجرایی نیست».
این یکی از تلاشهای متعدد دانشگاهها و شرکتهای نوپا (استارتاپ) ازجمله ساینس کورپ (Science Corp) و نورالینک (Neuralink) ایلان ماسک برای توسعه دستگاههای بیسیآی است.
ماسک سال گذشته در یک رویداد اعلام کرد که نورالینک قصد دارد نخستین آزمایش انسانی دستگاهش را در سال ۲۰۲۳ آغاز کند، پیشتر آن را روی خوکها و میمونها آزمایش کرده بود. این میلیاردر فناوری ادعا میکند عملکرد این تراشه مغزی بسیار فراتر از بازگرداندن گفتار به بیمارانی است که قدرت تکلمشان را از دست دادهاند و «جریان داده با پهنای باند کامل» را به مغز ارائه میدهد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۹ ژانویه ۲۰۲۳