مجید محبی، مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان، می‌گوید به دلیل وقوع طوفان و ریزگردها در هوای منطقه سیستان ناشی از بادهای ۱۲۰ روزه، در پنج روز گذشته یک هزار و ۲۸۶ نفر به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مراجعه کرده‌اند.
محبی به ایرنا گفت: «در پی موج جدید وزش باد در منطقه سیستان از ۲۷ تیرماه تاکنون در پنج شهرستان زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز، یک هزار و ۲۸۶ نفر از مردم این منطقه راهی بیمارستان و مراکز درمانی شدند که از این تعداد ۷۵ نفر اکنون بستری‌اند. مشکل تنفسی، قلبی و چشمی از عمده مشکلات مردم در این مدت بوده است.»
در سال‌های اخیر، به دلیل بحران آب و خشکی پهنه‌های آبی، بادهای ۱۲۰روزه تابستان سیستان که به سرعت زیاد و ایجاد گردوغبار در هوا شهرت دارند، برای ساکنان استان سیستان و بلوچستان به معضلی جدی تبدیل شده‌اند؛ معضلی که هر روز دامنه آن گسترده‌تر می‌شود اما به نظر نمی‌رسد مقام‌های جمهوری اسلامی برای کاهش مخاطرات آن برنامه‌ای داشته باشند.
بروز خشکسالی، قطع آب رودخانه هیرمند و خشک شدن تالاب بین‌المللی هامون همگی میزان فرسایش و آسیب ناشی از بادهای ۱۲۰روزه در سیستان را بالا برده‌اند.
به گفته محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان، جمعه هفته گذشته وزش باد شدید با سرعت تا ۱۲۶ کیلومتربرساعت زابل را درنوردید و گردوغبار حاصل از آن شعاع دید افقی در ایستگاه هواشناسی این شهر را به ۴۰۰ متر کاهش داد.
حیدری افزود: در شهرستان زهک هم حداکثر سرعت باد به ۹۳ کیلومتر بر ساعت رسید و دید افقی را در ایستگاه هواشناسی به ۳۰۰ متر رساند.
او اضافه کرد که تا اواسط هفته جاری در شمال این استان، وزش شدید یا خیلی شدید باد در نقاط مستعد طوفان و گردوخاک به کاهش شدید میدان دید افقی و کیفیت هوا منجر خواهد شد.
در بادهای ۱۲۰ روزه سیستان که در سال‌های اخیر تا ۱۶۰ روز نیز ادامه داشته است، حداکثر سرعت باد در ماه تیر تا ۱۳۰ کیلومتر در ساعت و در موارد نادر به بیش از آن نیز می‌رسد. متوسط سرعت باد در ماه‌های تابستان حدود ۲۶ کیلومتر در ساعت و در ماه‌های زمستان ۱۳ کیلومتر در ساعت است.
فعالان سیاسی و اجتماعی در این منطقه در سال‌های اخیر بارها از بی‌اعتنایی مسئولان استانی و کشوری به تبعات طوفان شن و بادهای سنگین در سیستان و بلوچستان که در فصل تابستان سلامتی مردم را به خطر می‌اندازد، انتقاد کرده‌اند.
نماینده زابل در مجلس شورای اسلامی ایران اردیبهشت امسال، ضمن اشاره به افزایش چندبرابری مهاجرت مردم از منطقه سیستان به استان‌های شمالی و مرکزی ایران، خواستار مقابله با مشکلات آب‌وهوایی و زیست‌محیطی، رفع بحران آب و همچنین کاهش فقر و بیکاری گسترده در این استان شد.
طبق معاهده‌ای که سال ۱۳۵۱ و در زمان حکومت پهلوی میان ایران و افغانستان منعقد شد، سالانه می‌بایست ۸۲۰ میلیون مترمربع از آب هیرمند به سمت ایران جاری می‌شد، اما بدعهدی دولت افغانستان باعث شد این توافق اجرایی نشود. طی دو سال اخیر نیز حکومت طالبان با افتتاح سد کمال‌خان آب را به سمت گود زره منحرف کرد و جلو ورود آن را به ایران گرفت.
وزش باد در سیستان در تمام فصول سال ادامه دارد ولی شدیدترین بادها در تابستان می‌وزند. این باد در منطقه زابل به «باد لوار» به معنی گرم و خشک معروف و جهت آن شمالی یا شمال غربی است.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۳ جولای ۲۰۲۳