خیزش سراسری ایرانیان که با کشته شدن مهسا امینی در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی تهران آغاز شد، بسیاری از معادلات و پیش‌بینی‌های جمهوری اسلامی را بر هم زد و حکومتی که بیش از چهار دهه موفق شده بود بازیگران زن سینما و تئاتر را حتی در رویدادهای بین‌المللی به رعایت حجاب اجباری وادار کند، به‌یک‌باره با موجی از سرکشی‌ها مواجه شد.
با شروع جنبش «زن، زندگی، آزادی» شماری از بازیگران زن در همراهی با معترضان، حجاب اجباری را کنار گذاشتند. تصاویر آنان در فضای مجازی و رسانه‌های بین‌المللی بازتاب وسیعی یافت و برای حکومت هزینه‌ساز شد.
حالا جمهوری اسلامی در بخش‌های مختلف از سازمان سینمایی گرفته تا «مجلس انقلابی» در تلاش است، با ارعاب و تهدید بازیگران زن را به رعایت حجاب مجبور کند. در این راستا، سازمان سینمایی به‌تازگی اعلام کرده است بازیگرانی که کشف حجاب کرده‌اند، اجازه کار ندارند.
اما اقدام‌های حکومتی به ممنوع‌الکاری بازیگران مخالف حجاب اجباری محدود نشد و نمایندگان مجلس هم با هدف پیشگیری از تکرار موارد مشابه، ماده‌ای را در لایحه موسوم به «حجاب و عفاف» تعریف کردند که بر مبنای آن، تهیه‌کنندگان سینما باید نقش گشت ارشاد برای بازیگران زن را برعهده بگیرند.
به گفته امیرحسین بانکی‌پور، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، تهیه‌کنندگان سینما و تلویزیون، موظف‌اند از بازیگران و مجریان آثارشان بابت التزام به قانون [رعایت حجاب اجباری] تا دو سال پس از پخش اثر مذکور، تعهد بگیرند. چنانچه تهیه‌کننده‌ای این کار را انجام ندهد و این ضمانت‌نامه را نگیرد، خودش جریمه خواهد شد؛ ضمن اینکه از پخش اثرش نیز جلوگیری می‌شود.
لایحه موسوم به حجاب و عفاف بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس و پشت درهای بسته بررسی و تصویب شد. در این لایحه که در صورت تایید در شورای نگهبان به قانون تبدیل می‌شود، برای مخالفان حجاب اجباری انواع مجازات‌ها در نظر گرفته شده است.
بر اساس این لایحه، فراجا مخالفان حجاب اجباری را جریمه و آن‌ها را به دادگستری معرفی می‌کند. قوه قضاییه هم موظف شده است مراکز رسیدگی به اتهام‌های مخالفان حجاب اجباری ایجاد کند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس به سایت سینما اعتماد گفت که مجازات در نظر گرفته شده «بسیار بازدارنده» است و به اطلاع‌رسانی عمومی نیاز دارد.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران قصد دارند اجرای لایحه حجاب و عفاف را از مهرماه آغاز کنند و آن‌طور که بانکی‌پور می‌گوید، پیش‌بینی کرده‌اند مخالفت با حجاب اجباری در فضاهای عمومی تا ماه آذر «تا حد زیادی» کاهش یابد. با این حال به نظر می‌رسد به‌رغم تهدیدهای مداوم، به نتیجه‌بخش بودن لایحه عفاف و حجاب چندان امیدی ندارند و به همین دلیل می‌کوشند با تبلیغات رسانه‌ای و ایجاد موج خبری فضای ارعاب در جامعه ایجاد کنند.
همچنین در تلاش‌اند از همراهی چهره‌های شناخته‌شده با خیزش مردمی جلوگیری کنند. طی روزهای اخیر، روح‌الله سهرابی، مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی، در سخنانی گفت ادامه فعالیت بازیگران مخالف حجاب اجباری که او آن‌ها را «هنجارشکن» نامیده، منوط به تایید «مراجع ذی‌صلاح» است. او در ادامه افزود چنانچه بازیگری پشیمان شود، می‌تواند فعالیت کند.
در جریان خیزش سراسری، بازیگرانی مانند کتایون ریاحی، آزاده صمدی، باران کوثری، لیلا بلوکات، افسانه بایگان، مریم بوبانی، پانته‌آ بهرام، شقایق دهقان و فاطمه معتمدآریا که از بازیگران شناخته‌شده سینمای ایران به شمار می‌روند، کشف حجاب کردند. قوه قضاییه هم در پاسخ به این اقدام بازیگران زن، برای شماری از آن‌ها از جمله افسانه بایگان، آزاده صمدی و لیلا بلوکات احکامی صادر کرد که موجی از واکنش‌ها را در پی داشت.
این هنرمندان به دلیل پوشش اختیاری علاوه بر حبس، ممنوع‌الخروجی، منع استفاده از تلفن هوشمند و جریمه نقدی، با اتهام داشتن «شخصیت ضداجتماعی» به حضور اجباری در مراکز روانشناسی و اخذ گواهی سلامت وادار شده‌اند
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۳۱ اگوست ۲۰۲۳