عزالدین ابوعیشه
اسرائیل از طرح تازه‌ای برای عملیات نظامی علیه جنبش حماس در نوار غزه و بازگشت به سیاست ترور رهبران جناح‌های مسلح در غزه پرده برداشت. این امر باعث شد نیروهای سیاسی مقابله با این تهدیدها را به‌طور جدی آغاز کنند و برای یک درگیری احتمالی جدید آماده شوند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با بیان اینکه اسرائیل قصد دارد به نوار غزه حمله کند، گفت: «جنبش حماس به‌خوبی می‌داند که ما با تمام ابزارها علیه تلاش‌ها‌ی آن برای ایجاد تروریسم مبارزه می‌کنیم و برای جلوگیری از گسترش تهدید، به نوار غزه یا هر جای دیگری که لازم باشد، حمله خواهیم کرد.»
سیاست ترور
در آخرین جلسه کابینه امنیتی اسرائیل، اعضای این مجلس به نتانیاهو و یوآو گالانت، وزیر دفاع، اختیارات کامل دادند تا در مورد هدف قرار دادن حماس در نوار غزه اقدام کنند و در این زمینه هر تصمیمی لازم می‌دانند، اتخاذ کنند. به باور ناظران، این امر چراغ سبزی برای اجرای عملیات نظامی تلقی می‌شود.
پس از پایان این نشست، نتانیاهو ساختار عملیات نظامی را که قصد دارد در نوار غزه انجام دهد، تشریح کرد و آن را «سیاست ترور» نامید. به گفته ناظران امور نظامی، نتانیاهو، صالح العاروری معاون دفتر سیاسی حماس، را هدف اصلی قرار داده است؛ به‌ویژه زمانی که گفت «ما کسانی را که از عملیات علیه ما حمایت مالی می‌کنند یا در سازماندهی و حمایت از عملیات ضداسرائیل نقش ایفا می‌کنند، خواهیم کشت. کسانی هم که موج خشونت علیه اسرائیل را رهبری می‌کنند، بهای سنگینی خواهند پرداخت».
به این ترتیب، ارتش اسرائیل با توجه به تنش‌های امنیتی فزاینده و احتمال عملیات نظامی، برنامه‌هایی را برای مرحله پیش رو بین نوار غزه و اسرائیل طراحی کرده است. این در حالی است که اغلب براوردهای کنونی ارتش اسرائیل بر محور مبارزه با جنبش «حماس» متمرکز است.
اسرائیل در دو سال گذشته دو نبرد مسلحانه علیه جنبش جهاد اسلامی در نوار غزه انجام داد اما از سال ۲۰۲۱ تاکنون هیچ عملیات نظامی علیه جنبش حماس انجام نداده است.
به باور کارشناسان امنیتی، در پی افزایش تهدیدها، وضعیت امنیتی بین گروه‌های فلسطینی و تل‌آویو با شتاب بسیاری به وخامت گرایید و تل‌آویو به منظور افزایش فشارهای اقتصادی و مردمی بر حماس، برخی اقدام‌های تنبیهی علیه نوار غزه اتخاد کرد که برجسته‌ترین آن توقف افزایش جریان نیروی کار از نوار غزه به اسرائیل است.
تنش امنیتی
در مقابل، جنبش حماس نیز تهدیدهایی مختلفی را در نوار غزه علیه اسرائیل آغاز کرد که مهم‌ترین آن افزایش شلیک موشک‌های دوربرد آزمایشی با کلاهک‌های انفجاری بزرگ، از سرگیری تظاهرات و درگیری‌های مردمی در نزدیکی دیوار مرزی بین نوار غزه و اسرائیل و بلند کردن تصاویری از صالح العاروری، فرمانده نظامی این سازمان، بود، در حالی که لباس نظامی بر تن داشت و تفنگی در کنارش گذشته بود.
جنبش حماس تاکید می‌کند که تهدید اسرائیل به اجرای عملیات نظامی اقدامی مبتنی بر سیاست ترور است و حماس از این‌گونه تهدیدها باکی ندارد. ماجد حسن، یکی از رهبران حماس، گفت: «هرگونه عملیاتی که هدف از آن ترور سران این سازمان باشد، با پاسخ نظامی شدیدی مواجه خواهد شد و اجرای این سیاست برای اسرائیل عواقب فاجعه‌باری خواهد داشت.»
ماجد افزود: «ما اجرای سیاست ترور را بعید نمی‌دانیم، اما این سیاست به شکست جناح‌های فلسطینی منجر نمی‌شود و حتی در صورت عملی کردن این سیاست، نتانیاهو نمی‌تواند مقاومت را از بین ببرد، بلکه مقاومت شدت می‌گیرد.»
او در ادامه گفت: «حماس تنها نیست، بلکه همه نیروهای سیاسی کنار حماس ایستاده‌اند و ما در میدان عمل از قدرت و همبستگی بسیاری برخورداریم و توانایی مقابله با حملات اسرائیل را داریم؛ بنابراین، اگر تل‌آویو برای از سرگیری ترورها تصمیمی اتخاذ کند، هزینه سنگینی خواهد پرداخت.»
به گفته ماجد حسن، جنبش حماس بر این باور است که هدف قرار دادن رهبران جناح‌های فلسطینی یا ورود به نبردی جدید در غزه «دلیلی بر شکست و ناامیدی اسرائیل در مواجهه با چالش‌های پیش روی دولت نتانیاهو است».
او خاطرنشان کرد: «از گذشته‌های دور تاکنون، هر زمان که اسرائیل در مقابله با مبارزات فلسطینیان ناکام می‌ماند، به اجرای سیاست ترور باز می‌گردد. افزون بر این، تاریخ ثابت کرده که ترورها و حتی عملیات نظامی اسرائیل علیه نوار غزه و گروه‌های فلسطینی در جلوگیری از گسترش مقاومت همواره شکست خورده است و تل‌آویو متوجه می‌شود که در ایجاد معادله بازدارندگی موفق نیست؛ به‌ویژه اینکه ادامه این سیاست جناح‌های فلسطینی را به‌طور فزاینده‌ای به سمت گزینه نظامی سوق می‌دهد.»
تشدید تنش به دلیل اقدام‌های تحریک‌آمیز
در همین حال، رسانه‌های اسرائیلی بسیج افکار عمومی جامعه اسرائیل علیه جنبش «حماس» را کلید زده‌اند. شبکه تلویزیونی کان اسرائیل در همین راستا اعلام کرد: «ارتش اسرائیل اجرای عملیات نظامی در نوار غزه علیه جنبش حماس را که در عملیات مقاومت علیه اسرائیل دست دارد، بررسی می‌کند.»
الیور لوی، کارشناس امور فلسطین، به شبکه کان گفت: «نتانیاهو حماس را تحریک کرد؛ به‌ویژه زمانی که گفت کسانی را که در فرستادن افراد برای اجرای حملات علیه اسرائیل دست دارند، از بین خواهد برد و آن‌ها را به پرداخت هزینه سنگینی وادار خواهد کرد.»
او افزود: «نتانیاهو با این جمله جرقه درگیری را زد و آرامش نسبی را که مدت طولانی بین دو طرف حاکم بود، به تنش تبدیل کرد و باعث شد سطح تهدیدها از سوی رهبری حماس افزایش یابد. اکنون بعید نیست که به‌زودی با صدای شلیک موشک از خواب بیدار شویم، به‌ویژه اینکه همه نشانه‌ها حاکی از رفتن به سمت این گزینه است».
الیور لوی گفت: «بلند کردن تصاویر العاروری با لباس نظامی، تشدید آزمایش موشکی و سوق دادن معترضان تظاهرات خشونت‌آمیز به سمت مرز، بی‌دلیل و تصادفی نیست، بلکه نشانه‌هایی است مبنی بر اینکه فصل اوج‌گیری تنش‌ها در حال آغاز است.»
در واقع، نتانیاهو تصمیم برای حمله نظامی به غزه را ناشی از این امر دانست که اسرائیل با تهدید تروریسم مواجه است و در پس این تهدید جنبش حماس قرار دارد؛ افزون بر اینکه پس از هر عملیاتی که در اسرائیل انجام می‌شود، حماس مسئولیت آن را بر عهده می‌گیرد. در نتیجه می‌توان گفت که اسرائیل در حال حاضر با چنان وضعیت دشواری روبرو است که از سال ۲۰۰۴ تاکنون شاهد نبوده است.
با این حال، مصطفی ابراهیم، ناظر سیاسی، در شرایط فعلی احتمال آغاز هرگونه عملیات نظامی علیه اسرائیل را رد می‌کند؛ زیرا به باور او، شرایط بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی اسرائیل ممکن است به‌طور موقت مانع هرگونه حمله احتمالی به غزه شود، اما «در صورت افزایش تعداد عملیات‌ها در اسرائیل، نتانیاهو در رفتن به سمت گزینه جنگ هیچ تردیدی نخواهد کرد».
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۷ سپتامبر ۲۰۲۳