مرگ مبهم جوان ۱۸ ساله مخالف جمهوری اسلامی؛‌ قتل حکومتی یا خودکشی؟

کمپین «فعالین بلوچ» روز پنجشنبه ۱۲ بهمن‌ماه خبر داد که یک جوان ۱۸ ساله و دانشجو به نام سپهر شیرانی که روز سه‌شنبه هفته گذشته به دست ماموران امنیتی در زاهدان بازداشت شده بود، در اثر شکنجه‌های سنگین در بازداشتگاه نهادهای اطلاعاتی به قتل رسیده است.

به گزارش این رسانه حقوق‌بشری، سپهر شیرانی فرزند علی، اهل شهرستان فنوج و ساکن زاهدان بوده است که بنابر تحقیقات اعضای خانواده‌اش، «به دلیل فعالیت‌های مجازی» تحت بازداشت و بازجویی اداره اطلاعات مرکز استان سیستان‌وبلوچستان قرار گرفت و در نهایت «در اثر شدت شکنجه‌ها کشته شد».

پس از انتشار این گزارش که برخی دیگر از وب‌سایت‌های حقوق‌بشری و فعالان رسانه‌ای در منطقه بلوچستان نیز پوشش داده‌اند، دادستان عمومی و انقلاب زاهدان شامگاه پنجشنبه در گفت‌وگو با عصرهامون، ضمن تکذیب بازداشت سپهر شیرانی به دست ماموران اداره اطلاعات این شهر یا هر دستگاه امنیتی دیگر، مدعی شد که علت مرگ این دانشجوی ۱۸ ساله «خودکشی» بوده است.

مهدی شمس‌آبادی همچنین تاکید کرد که سپهر شیرانی تا پیش از مرگ، «هیچ‌گونه سابقه زندان و بازداشت نداشته» است و افزود: «والدین این جوان روز سه‌شنبه در تماس با ارگان‌های انتظامی از مفقودشدن فرزندشان خبر دادند و براساس اطلاعات اولیه، علت فوت این فرد خودکشی اعلام شده است.»

اما وب‌سایت حال‌وش که اخبار مربوط به منطقه بلوچستان را پوشش می‌دهد با رد ادعای دادستان زاهدان درباره علت مرگ سپهر شیرانی، اعلام کرد که «خانواده این نوجوان جان‌باخته بلوچ هم‌اکنون تحت فشار دستگاه‌های امنیتی قرار دارند» و سپس نوشت:‌ «طبق اطلاعات موثق منابع حال‌وش، سپهر روز سه‌شنبه دهم بهمن حوالی ساعت ۴ بعدازظهر از منزل خود خارج و تلفنش خاموش شده است و سپس با پرس‌وجو و پیگیری، خانواده‌اش از بازداشت سپهر به دست ماموران اطلاعات سپاه زاهدان اطمینان حاصل کردند.»

در ادامه این گزارش آمده است: «علت بازداشت، فعالیت در فضای مجازی اعلام شد و گفته بودند که پس از پرسش سوالاتی، او را آزاد می‌کنیم، اما بامداد روز گذشته حوالی ساعت ۴:۳۰ صبح، پیکر بی‌جان سپهر در حالی که از ناحیه سر هدف گلوله قرار گرفته بود، در پشت‌بام منزل آپارتمانی‌شان پیدا شد. خانواده او هیچ اطلاعی نداشتند که سپهر چطور بدون اطلاع از بازداشت اداره اطلاعات سپاه آزاد شده است و از حضور او که چگونه به پشت بام خانه رفته هم هنوز بی‌اطلاع‌اند. همچنین پیش‌تر ماموران امنیتی در خصوص فعالیت در فضای مجازی و حضور در انتظامات مسجد مکی و حمایت از اعتراضات جمعه‌های زاهدان، به سپهر تذکر و هشدار داده بودند، اما او توجهی به این تذکرات نکرده بود.»

حال‌وش همچنین به نقل از منابع نزدیک به خانواده سپهر شیرانی می‌گوید نیروهای اداره اطلاعات سپاه در زاهدان خانواده این جوان جان‌باخته را تحت فشار امنیتی قرار داده‌اند تا «روایت جعلی نهادهای امنیتی را در خصوص مرگ فرزندشان بپذیرند و سکوت کنند» و تاکنون از تحویل پیکر سپهر به خانواده‌اش هم خودداری کرده‌اند.

در همین حال، صفحه اینستاگرامی منتسب به سپهر شیرانی نشان می‌دهد که این دانشجو از زمان آغاز اعتراضات سراسری شهروندان بلوچ در تاریخ پنجم مهرماه سال گذشته، مطالب متعددی را در انتقاد از کشتار وسیع معترضان و سرکوب‌های حکومتی منتشر کرده است و بارها ضمن بازنشر اخبار رسانه‌های فارسی‌زبان خارج ایران، خود را پیرو مولوی عبدالحمید، امام جماعت مسجد مکی زاهدان و منتقد اصلی علی خامنه‌ای در میان شهروندان اهل تسنن، معرفی کرده است.

هنوز هیچ‌یک از مقامات امنیتی و اطلاعاتی در استان سیستان‌وبلوچستان درباره علت جان باختن سپهر شیرانی واکنشی نشان نداده‌اند.

نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی در روز هشتم مهرماه ۱۴۰۱ که به «جمعه خونین زاهدان» معروف شد، ۱۱۵ نفر از مردم استان سیستان‌وبلوچستان را که از تجاوز جنسی فرمانده انتظامی چابهار به یک دختر بلوچ خشمگین بودند، در زاهدان به رگبار بستند و صدها تن دیگر را نیز زخمی یا بازداشت کردند. شهروندان معترض در سراسر استان سیستان‌بلوچستان تا ماه‌ها بعد از این اتفاق، هر هفته در روزهای جمعه و پس از اقامه نماز جماعت، به برپایی اعتراضات خیابانی روی آوردند و علیه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و مقامات سپاه پاسداران شعار دادند.

در جریان این اعتراضات چندماهه نیز شمار دیگری از جوانان منتقد و معترض در استان سیستان‌وبلوچستان با شلیک نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی کشته شدند و در بسیاری از این موارد، دستگاه‌های قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران علت جان باختن این شهروندان را دلایلی ساختگی همچون «خودکشی» یا «حادثه رانندگی» اعلام کرده‌اند.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲ فوریه ۲۰۲۴