تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم در دی ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که در نخستین ماه زمستان، بهای برخی اقلام خوراکی از جمله گوشت قرمز ظرف یک سال بیش از دو برابر شده و نسبت به سال گذشته در همین ماه، قیمت گوجه‌فرنگی ۱۰۷ درصد و قیمت کنسرو ماهی ۱۱۳ درصد افزایش یافته است.
بررسی متوسط بهای موادغذایی در دی ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که در گروه نان و غلات، رشته آشی با ۳.۴ درصد و ماکارونی با ٢.٢ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
در گروه لبنیات، تخم‌مرغ و انواع روغن، نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به شیر خشک با ۷.۸ درصد، تخم‌مرغ ماشینی با ١.٩ درصد و کره پاستوریزه با ۱.۷ درصد بود.
در گروه ميوه و خشكبار، برای هندوانه با ١٧.٢ درصد، انار با ١٣.٩ درصد و کشمش پلویی با ٧.٨ درصد بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل گزارش شده است.
در گروه سبزيجات و حبوبات، پیاز با ١٧.٧ درصد، قارچ با ۴.٩ درصد و فلفل دلمه‌ای با چهار درصد بیشتر از دیگر اقلام این گروه افزایش قیمت داشتند. در گروه قند و شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها نیز بیشترین افزایش قیمت مربوط به سس گوجه‌فرنگی، چای بسته‌ای خارجی و رب گوجه‌فرنگی بود.
در گروه گوشت قرمز، سفید و فراورده‌های گوشتی، نیز گوشت گوسفند با ۱۰.۹ درصد، گوشت گاو یا گوساله با ٣.٩ درصد و کنسرو تن ماهی با ٣.١ درصد بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل را ثبت کردند. گزارش‌های میدانی آشکار می‌کنند که در حال حاضر بهای یک کیلو گوشت قرمز در ایران از ۶۰۰ هزار تومان عبور کرده است و در برخی فروشگاه‌ها تا بیش از ۷۰۰ هزار تومان هم به فروش می‌رسد.
هم‌زمان با افزایش سرسام‌آور قیمت گوشت قرمز، سرانه مصرف آن در ایران نیز به‌شدت در حال کاهش است. مسعود رسولی، دبیر انجمن صنعت گوشت، روز ۱۱ بهمن در گفت‌وگو با سایت انتخاب، از کاهش تقاضا برای گوشت خبر داد و افزود ایران از نظر مصرف سرانه گوشت در پایین‌ترین ردیف‌‌های جدول کشورها قرار دارد.
دبیر انجمن صنعت گوشت سرانه مصرف گوشت در ایران را بین چهار تا پنج کیلو اعلام کرد و گفت که استاندارد جهانی مصرف سالانه ۳۰ کیلو گوشت برای هر فرد است.
پیش از او مهدی سروی، کارشناس اندیشکده اقتصاد مقاومتی، هم در یک برنامه تلویزیونی گفته بود که میانگین مصرف گوشت سه دهک پایین جامعه در ایران دو کیلو در سال یا حتی کمتر از آن است.
مرور قیمت کالاهای اساسی از دو دهه پیش تاکنون آشکار می‌کند که قیمت تمام کالاهای خوراکی طی ۲۰ سال چندین برابر شده، در حالی که نرخ دستمزد و میزان درآمد خانواده‌ها تغییر محسوسی نکرده است. به‌عنوان مثال، در سال ۱۳۸۳ بهای یک کیلو گوشت قرمز در ایران در محدوده قیمتی ۴۵ هزار تومان بود که این رقم در سال ۱۳۹۹، با رشدی فزاینده از کیلویی ۱۰۰ هزار تومان نیز فراتر رفت. این شیب صعودی در سه سال اخیر نیز به شکل معناداری ادامه یافت تا آنجا که امروز بهای یک کیلو گوشت قرمز از نیم میلیون تومان بیشتر است.
علاوه بر گوشت، بهای دیگر کالاهای خوراکی نیز به‌طور فزاینده‌ای افزایش یافت و به همین میزان، مصرف آن هم کم شد. بررسی‌های سایت فرارو نشان می‌دهد که افزایش قیمت برخی کالاهای خوراکی از نرخ تورم هم بیشتر بود؛ زیرا این کالاها در دی‌ماه ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه در سال قبل از آن، بیش از ۴۰ درصد افزایش قیمت داشتند، در حالی که طبق ادعای مرکز آمار ایران، در دی ۱۴۰۲ تورم نقطه‌به‌نقطه شهری ۴۰.۱ درصد بود.
گوشت قرمز، کنسرو ماهی، گوجه‌فرنگی، قارچ، ماهی قزل‌آلا، کشمش پلویی، هندوانه، مرغ، نوشابه گازدار، پسته، فلفل دلمه‌ای، مغز بادام درختی، چای خارجی، شکر، شیرینی خشک، انار، کدوسبز و مغز گردو کالاهای خوراکی بودند که افزایش قیمت آن‌ها بیشتر از نرخ تورم بود. در این میان، افزایش عجیب قیمت پیاز هم قابل‌توجه است؛ زیرا بهای این کالای خوراکی در دی ۱۴۰۲ از کیلویی ۱۷ هزار و ۹۸۴ تومان به ۲۱ هزار و ۱۶۵ تومان رسید که تقریبا ۱۸ درصد افزایش نشان می‌دهد.
به‌طورکلی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در طول سال گذشته، خانوارهای شهرنشین بیش از ۷۰ درصد درآمدشان را برای خرید اقلام غیرخوراکی و خدمات صرف کرده‌اند. این در حالی است که سهم خوراکی‌ها در هزینه خانوارها در سال گذشته ۲۱.۱ درصد بوده است.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نرخ فقر در ایران طی یک دهه اخیر از ۱۹ درصد به بیش از ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. در حالی که داده‌های آماری نهادهای رسمی جمهوری اسلامی نیز از افزایش سرسام‌آور نرخ کالاها و خدمات و بحران اشتغال و دستمزد حکایت دارند، ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی به‌‌تناوب ادعای «کنترل نرخ تورم» و «رسیدن به قله» را مطرح می‌کند. پیش از او علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی هم گفته بود که نظام در حال رسیدن به قله است و مشکلات کنونی همان دشورای‌های مرحله آخر این صعود است.
پیش‌تر مسعود خوانساری، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران در واکنش به ادعاهای رئیس دولت سیزدهم گفته بود: «در حالی که چهار دهک درآمدی جامعه زیر خطر فقر قرار دارند، تورم بالای ۴۰ درصد است و اقلام مصرفی مردم بالای ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند، معلوم نیست رئیسی از کدام قله سخن می‌گوید.»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۷ فوریه ۲۰۲۴