با وجود تلاشهای هدفمند جمهوری اسلامی برای از بین بردن آیینهای ملی و باستانی، مردم ایران بار دیگر آیین باستانی چهارشنبهسوری را پاس داشتند و این مراسم را با همگرایی گسترده همراه با رقص، پایکوبی، آوازخوانی، شادمانی و سر دادن شعارهای اعتراضی علیه حکومت در نقاط مختلف کشور برگزار کردند.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، نهاد زیرمجموعه علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در آبانماه، نام شب یلدا و چهارشنبهسوری را در تقویم رسمی ایران به دو نام جعلی «روز ترویج فرهنگ مهمانی و پیوند با خویشان» و «روز تکریم همسایگان» تغییر داد اما مردم ایران با برگزاری باشکوه این دو آیین باستانی به حکومت اثبات کردند که هویت ملیشان را فراموش نمیکنند.
شهرهای مختلف ایران در شامگاه سهشنبه ۲۲ اسفند صحنه برگزاری آیین چهارشنبهسوری و پریدن مردم از روی آتش بودند. ویدیوها و تصاویری که از برگزاری این مراسم در رسانههای مختلف فراگیر شده است، نشان میدهد بسیاری از مردم از جمله ساکنان قم، ساوه، کرمانشاه، ارومیه، اصفهان، همدان، قزوین و اسلامآباد آیین باستانی چهارشنبهسوری را همراه با رقص و پایکوبی در کوچهها و خیابانها برگزار کردند.
ساکنان تهران نیز در مناطق مختلف این شهر از الهیه و اکباتان گرفته تا ستارخان به خیابانها آمدند و چهارشنبهسوری را جشن گرفتند. این مراسم در شهرهای مختلف استانهای کردنشین ایران نیز با شکوه بسیار برگزار شد.
بر مبنای گزارشهای محلی، آیین باستانی چهارشنبهسوری در برخی شهرها و محلههای تهران به صحنه اعتراض مردم علیه حکومت تبدیل شد و در میدان شهرداری رشت هم تعداد زیادی از حاضران شعار «آزادی، آزادی، آزادی» سر دادند. شرکتکنندگان در آیین باستانی چهارشنبهسوری در سنندج نیز با شعار «مرگ بر دیکتاتور» انزجارشان را از رهبر جمهوری اسلامی فریاد زدند و مراسم چهارشنبهسوری در بجنورد نیز با شعارهای «مرگ بر خامنهای» و «مرگ بر بسیجی» همراه بود. در کرج نیز شرکتکنندگان ترانه «برای» شروین حاجیپور را همخوانی کردند.
گزارشهای محلی نشان میدهد که نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی در برخی شهرها تجمعهای مردم را به هم زده و با ایجاد مزاحمت و برخورد خشونتآمیز مانع برگزاری مراسم شدهاند. در کرج، نیروهای سرکوب موتورسوار در جشن چهارشنبهسوری اختلال ایجاد کردند و جشن و پایکوبی مردم شیراز هم با برخورد خشونتآمیز ماموران متوقف شد. در سعادتآباد تهران، بسیجیها بین مردم گاز اشکآور زدند و در محله نارمک هم به مردم حاضر در جشن چهارشنبهسوری حمله کردند.
در این چهارشنبهسوری، خانوادههای برخی کشتهشدگان خیزش سراسری هم یاد عزیزانشان را گرامی داشتند. لیلی مهدوی، مادر سیاوش محمودی، نوجوان جانباخته خیزش سراسری، ویدیویی از برگزاری مراسم چهارشنبهسوری بر سر مزار فرزندش منتشر کرد. مرضیه آدینهزاده، خواهر ابوالفضل آدینهزاده، نوجوانی که در اثر اصابت گلولههای ساچمهای کشته شد، نیز با انتشار تصاویری از برادرش در چهارشنبهسوری سال ۱۴۰۰ در اینستاگرام نوشت: «هر مناسبتی که از راه میرسه، برای ما نفسگیره. جای خالی عزیز دلمون بیشتر از همیشه احساس میشه که آخ اگر بود چنین و چنان… برای همین آتش انتقام توی قلبمون بیش از پیش شعله میکشه.»
میثم پیرفلک، پدر کیان پیرفلک، کودک جانباخته اهل ایذه، هم در آخرین شب چهارشنبه سال ویدیویی از کیان را بازنشر کرد که در آن به نکات ایمنی چهارشنبهسوری اشاره میکند.
هنگامه چوبین، مادر آرتین رحمانی، نوجوان جانباخته اهل ایذه، نیز خطاب به فرزندش در اینستاگرام نوشت: ««ما چشم به راه روزی هستیم که در آخرین سور چهارشنبه از روی آتش بپریم و آزاد شویم؛ آنگونه که شما پریدید اما سوختید.»
آرتین رحمانی و کیان پیرفلک آبانماه ۱۴۰۱ در جریان سرکوب اعتراضهای مردمی در شهر ایذه هدف قرار گرفتند و کشته شدند.
امسال هم مراسم چهارشنبهسوری در ایران به دلیل اینکه جمهوری اسلامی از فراهم کردن امکانات برای برگزاری امن آن خودداری میکند، با حوادث متعددی همراه بود و دستکم ۱۴ کشته و شماری مصدوم به جا گذاشت.
چهارشنبهسوری آیین باستانی ایران است که در ایران باستان مرسوم بود. چهارشنبهسوری در شب آخرین چهارشنبه سال قبل از آغاز سال نو و نوروز، جشن خداحافظی با سیاهی و ظلمت و سلام به روشنایی و نور و مهمترین معنای نهفته در عمق آن امید است؛ امید برآمدن آفتاب و فرارسیدن بهار از اعماق سیاه زمستان.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۳ مارس۲۰۲۴