سال ۱۴۰۲ برای ورزش ایران، سالی پر از ناکامی و حسرت بود. فوتبال، به عنوان محبوب‌ترین و پرهوادارترین رشته ورزشی ایران که بیشترین توجه و بودجه را به خود اختصاص می‌دهد، در دو تورنمنت مهم سال، جام جهانی ۲۰۲۲ قطر و جام ملت‌های ۲۰۲۳ آسیا، ناکامی تلخی را تجربه کرد.
پس از تحقیر در جام جهانی و دریافت شش گل از انگلیس و شکست مقابل آمریکا، کارلوس کی‌روش از تیم ملی ایران جدا شد و امیر قلعه‌نویی هدایت تیم را بر عهده گرفت. اما این تغییر، نتوانست طلسم ناکامی‌ها را بشکند و تیمی که ملی‌پوشانش خود را «نسل طلایی فوتبال ایران» می‌پندارند، در ۵ بازی جام ملتها، ۷ گل دریافت کردند. شاگردان پرمدعای قلعه‌نویی با ۳ گل مغلوب قطر شدند تا حسرت قهرمانی در جام ملتها برای ایران، به بیش از نیم قرن افزایش یابد.
بدتر آنکه، تیم ملی جایگاهش را در میان مردم نیز از دست داد و طرفدارانش جمعی از تماشاگران حکومتی شدند که پای ثابت مسابقات این تیم در ورزشگاه های قطر بودند.
قهر مردم با این تیم حکومتی، پس از افشای خبر دریافت حواله خودروهای میلیاردی به خشم تبدیل شد و صدای ورزشکاران سایر رشته ها را نیز درآورد.
پرسپولیس پس از ثبت دوگانه و فتح همزمان لیگ و جام حذفی در فوتبال داخلی، در لیگ قهرمانان آسیا در برابر شصت هزار تماشاگر خود مقابل الدحیل قطر شکست خورد و حذف شد. استقلال که پیش از آن به دلیل دروغگویی و بدهکاری و عدم دریافت مجوز حرفه ای، از لیگ قهرمانان جا ماند، و نساجی همچون پرسپولیس در همان مرحله گروهی حذف شد.
اما سپاهان در پی یک آبروریزی بزرگ، در خانه تحقیر شد. دیدار این تیم مقابل الاتحاد عربستان به دلیل مجسمه نیم تنه قاسم سلیمانی با باخت ۳-صفر ، جریمه نقدی و محکومیت از میزبانی برای نماینده اصفهان همراه شد. مجسمه ای که بیرون انداخته شد، جریمه ۲۰۰ هزار دلاری که پرداخت شد و خط قرمز های جمهوری اسلامی که محو شدند.
حمید سجادی که به عنوان ورزشی ترین وزیر ورزش، همه را ناامید کرد، کارنامه خوبی از خود به جا نگذاشت، و در حالی که به مهره‌ای بی اختیار و آلت دست سپاه و اطلاعات تبدیل شده بود، دو کارت زرد از مجلس دریافت کرد
حمید سجادی به رغم اینکه ادعا می کرد با قدرت به کارش ادامه می‌دهد، ناگهان از سمتش استعفا کرد و مسئول بسیج اداره تربیت بدنی ایلام که پله های ترقی را صدتا یکی، طی کرد، یعنی کیومرث هاشمی جایگزین او شد.
از ادعای همکاری در برگزاری جام جهانی تا ترمیم پله های آزادی
بر خلاف ده سال ادعای بی دلیل جمهوری اسلامی در همکاری برای برگزاری جام جهانی ۲۰۰۲ قطر، درشرایطی که این کشور کوچک حاشیه خلیج فارس بدون کوچکترین کمکی از سوی جمهوری اسلامی در فاصله یک‌سال جام جهانی۲۰۲۲ و جام ملت‌های ۲۰۲۳ را با موفقیت برگزار کرد، بازسازی سکوهای غربی ورزشگاه آزادی به سال چهارم کشیده شد و ترمیم پله‌های آن سوژه ای برای طنزپردازان گردید.
در بازیهای آسیایی هانگژو ، یکی از بدترین نتایج کاروان ورزش ایران به ثبت رسید و‌ایران در جدول مدالی با سه پله سقوط هفتم‌شد. در ۴۵ سال گذشته، تنها بازیهای ۲۰۰۲ بوسان بود که چنین نتیجه دور از انتظاری کسب شد. در هانگژو، اگر مدالهای روزهای پایانی کشتی نبود، شاید رکوردی تحقیرآمیز ثبت میشد.
در رقابتهای کشتی قهرمانی جهان در بلگراد، ستاره های ایران چون حسن یزدانی و محمدرضا گرایی قهرمانان المپیک ناکام ماندند. فرار رو به جلوی علیرضا دبیر رئیس فدراسیون‌کشتی، با تعویض محسن کاوه با پژمان درستکار کامل شد. وزنه برداری که نخستین رشته مدال آور ایران در المپیک است، با ۱۲ وزنه بردار در مسابقات جهانی عربستان سعودی شرکت کرد و تنها با دو‌مدال طلا و یک‌برنز به خانه بازگشت.
والیبال ایران در مسیر نزولی خود، پس از شکست در فینال رقابتهای قهرمانی آسیا در ارومیه مقابل ژاپن، از رسیدن به سهمیه المپیک۲۰۲۴ پاریس هم بازماند. والیبال در لیگ ملتها نیز سقوط آزاد کرد و سال ۱۴۰۲ را باجایگزینی محمدرضا داورزنی با میلادتقوی به پایان رساند. در بسکتبال ناکامی ادامه دار بود و‌پس از ناکامی در جام جهانی و عدم‌کسب سهمیه المپیک، شکست در یک چهارم نهایی بازیهای آسیایی مقابل فیلیپین، نشان داد فدراسیون تحت امر جواد داوری در سراشیبی سقوط است.
ناکامی در همه رده‌های سنی تنها در بسکتبال نبود و در هندبال هم علیرضا پاکدل و یارانش، از عمل به وعده ها عاجز بودند. تکرار رده ماقبل آخر هندبال زنان در قهرمانی جهان و عدم کسب سهمیه المپیک در رقابتهای مردان نشان از ناکامی داشت. تکواندو تحت مدیریت هادی ساعی، در بازیهای آسیایی برای اولین از کسب مدال طلا بازماند و بدترین نتیجه را ثبت کرد، در قهرمانی جهان در جمهوری چک ششم شد، و در رقابتهای گزینشی المپیک المپیک، قطره چکانی سهمیه گرفت.
سال عقب‌نشینی حکومت
پس از ۴۵ سال جمهوری اسلامی با فشار فیفا و ای. اف. سی. مجبور شد تا درب ورزشگاه های فوتبال را به روی زنان باز کند و دیدارهای لیگ‌برتر ایران با حضور اندک تماشاگران زن برگزار شود.پس از آنکه دختران و زنان ایران همچون دختر آبی برای ورود به ورزشگاه ها از جان خود گذشتند.
جالب آنکه یک مدرس حوزه علمیه به اسم رحمت الله بیگدلی زبان حال همه ورزشی ها شد و پرسید :اگر راه دادن خانم‌ها به استادیوم حرام شرعی بود چرا عقب نشینی کردید؟ اگر هم حرام نبود چرا سال‌ها با آن مخالفت کردید؟
اما افشاگری ورزشکار زن هنگ‌کنگی در رقابتهای دو و میدانی داخل سالن قهرمانی آسیا در تهران، درباره محدودیت های زنان ورزشکار در ایران، بازتاب گسترده ای در رسانه ها و‌شبکه های اجتماعی جهان پیدا کرد. این افشاگری چهره واقعی تبعیض جنسیتی در ورزش جمهوری اسلامی را عیان تر نمود.
همچون‌سالهای گذشته ۱۴۰۲ نیز سال فرار نخبگان ورزشی بود، محسن باباصفری دروازه بان تیم‌ملی هندبال، شکوفه صفری ملی پوش والیبال، پوریا ساوه‌شمشکی و مرجان کلهر ملی پوشان اسکی، عاطفه احمدی، پرچم‌دار بازیهای زمستانی، عرفان ناظمی ملی‌پوش المپین تکواندو مهرداد مردانی دارنده مدال برنز بازیهای آسیایی و مهسا پور‌رحمتی و محمد رحیمی ملی پوشان شمشیربازی به جمع ورزشکاران ترک دیار کرده پیوستند.
ورزش ایران با دلخوش کردن به درخشش بازیکنان بی ادعای تیم ملی فوتبال ساحلی، تک‌ستاره هایی چون فرزانه فصیحی در دو‌ومیدانی، امیرحسین زارع در کشتی، و هادی چوپان قهرمان مستر المپیا و‌آرنولد کلاسیک سال ۱۴۰۲ را به پایان رساند.
برگفته ای از سایت صدای امریکا بخش فارسی، ۱۹ مارس۲۰۲۴