مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بار دیگر از محدودتر شدن دسترسی بازرسان به فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی انتقاد کرد و در عین حال گفت توافق هسته‌ای موسوم به برجام عملا کنار گذاشته شده و توانایی‌های اتمی ایران هم دیگر شبیه ده سال پیش نیست.
رافائل گروسی روز جمعه ۱۰ فروردین به شبکه تلویزیونی پی‌بی‌اس گفت با وجودی که گزارش اخیر آژانس به کاهش ذخیره اورانیوم با غلظت بالا اشاره داشت اما «روند کلی افزایش مواد هسته‌ای با غنای بسیار بسیار بالا است».
ماه گذشته خبرگزاری رویترز گزارش داد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اعضای خود اطلاع داده است ذخیره‌سازی اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده در ایران ادامه دارد اما در ماه‌های اخیر از سرعت آن کاسته شده است.
رافائل گروسی در مصاحبه جدید خود با پی‌بی‌اس با تاکید بر اینکه «موضوع ایران یک موضوع بسیار پیچیده است» بار دیگر از محدودیت دسترسی بازرسان آژانس به فعالیت‌های هسته‌ای ایران انتقاد کرد.
او گفت: «ما [در ایران] بازرسی داریم اما نه در سطوح و عمقی که لازمه ماهیت مشکل است».
مدیرکل آژانس انرژی اتمی با بیان اینکه برجام در واقع کنار گذاشته شده و تنها یک پوسته خالی است گفت: «توافقنامه سال ۲۰۱۵ بر اساس تعداد معین و انواع خاصی از فناوری‌ها، ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها پیش‌بینی شده بود، اما این ده سال پیش بود… ایران اکنون سانتریفیوژهای بسیار سریع‌تر، کارآمدتر و فعال‌تری دارد».
او افزود که طرف‌ها در گفتارهایشان به بازگشت به برجام اشاره می‌کنند، «اما واقعیت این است که دیگر ایران سال ۲۰۲۴، ایران سال ۲۰۱۵ نیست».
برنامه جامع اقدام مشترک، موسوم به برجام، در سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) بین ایران و شش قدرت جهانی امضا شد.
کمتر از سه سال بعد، اردیبهشت ۱۳۹۷ دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا، خروج ایالات متحده از این توافق را اعلام کرد و از آن پس ایران تعهدات خود ذیل برجام را در چند گام کنار گذاشته است.
اقدام سال گذشته جمهوری اسلامی در عدم تمدید مجوز شماری از بازرسان آژانس، که آقای گروسی آنها را «زبده‌ترین بازرسان» خوانده بود به اختلافات بین تهران و کشورهای غربی دامن زد.
رافائل گروسی با اشاره به اینکه آژانس نمی‌خواهد «تجربه عراق» تکرار شود به پی‌بی‌اس گفت: اگر ایران همچنان تن به شفافیت و بازرسی ندهد «ما به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که … از دادن اطمینان معتبر مبنی بر اینکه ما دقیقا اطمینان داریم فعالیت‌های اتمی ایران به طور کامل صلح‌آمیز هستند خودداری خواهیم کرد».
او با اشاره به اینکه در اواخر دهه ۱۹۸۰ بدون آنکه بازرسان آژانس از عراق خبر داشته باشند و در حالی که همه فکر می‌کردند همه چیز خوب است گفت: «ما از آن تجربه غم‌انگیز آموختیم و نمی‌خواهیم به آن برگردیم. فکر نمی‌کنم به نفع کسی باشد. بنابر این تعطیل کردن بازرسی‌ها و اخراج بازرسان هرگز و هرگز ایده خوبی نیست».
محدود شدن بازرسی‌ها و یافت شدن آثار اورانیوم غنی‌شده در مکان‌های اعلام‌نشده از جمله اختلافات بین آژانس و جمهوری اسلامی بوده است.
با این حال رافائل گروسی اسفندماه گذشته از تصمیم خود برای سفر دوباره به تهران و پیگیری مذاکرات قبلی خبر داد.
با این حال بلافاصله پس از آن محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، با اشاره به «تراکم برنامه در اسفند» گفت این سفر در اردیبهشت‌ماه انجام می‌شود.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۳۰ مارس۲۰۲۴