کوهستان دره برفی؛ قربانی جدید کوه‌خواری در استان خوزستان

عملیات معدن‌کاوی در کوهستان دره برفی که یک منطقه حفاظت‌شده طبیعی است، با مجوز اداره‌کل صنعت و معدن و موافقت اداره‌کل منابع طبیعی و محیط زیست استان خوزستان آغاز می‌شود. بر اساس گزارش‌های محلی، کوهستان دره برفی به معدن سنگ واگذار شده و قرار است این دره پوشیده از درختان بلوط و بادام و گون محل احداث کارخانه سنگ، شن و ماسه باشد و این کوه را برای کشیدن جاده تکه‌تکه کنند.

صدور مجوز احداث معدن در این منطقه در حالی است که فعالان محیط زیست پیش‌تر پیشنهاد داده بودند در کوهستان دره برفی ژئوپارک (گستره‌هایی با مرزهای آشکار و پهنه کافی در برگیرنده چند پدیده زمین‌شناختی کمیاب و جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی ارزشمند) احداث شود. در هفته‌های اخیر نیز ساکنان محلی و کنشگران محیط زیست به صورت فردی و گروهی به احداث معدن در این منطقه اعتراض کردند. با این حال، اداره‌کل محیط‌ زیست استان خوزستان ضمن دفاع از معدن‌کاوی در کوهستان دره برفی ادعا کرد که این مجوز با ۲۱ شرط صادر شده است و معدن سنگ تنها در سه هکتار از این اراضی طبیعی احداث می‌شود.

حمیدرضا فلاح، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خوزستان، نیز با انداختن توپ به زمین دو سازمان‌ منابع طبیعی و محیط زیست، به روزنامه پیام ما گفت: «طبق روال صدور مجوز معدن از همه دستگاه‌های مرتبط استعلام گرفتیم و آن‌ها هم موافقت کردند و پاسخ مثبت دادند.»

کوهستان دره برفی در بخش مرکزی شهرستان دزپارت در شمال شرق استان خوزستان قرار دارد. نام این دره برگرفته از برفاب‌هایی است که از کوه سفید جاری می‌شوند و به سد کارون۳ می‌رسند.

انجمن دوستداران محیط‌ زیست و طبیعت خوزستان با استناد به ارزیابی‌های میدانی و مستند به مطالعات، پیامدهای واگذاری ۱۱ هکتار از اراضی دره برفی به کارخانه سنگ را جبران‌ناپذیر توصیف و تاکید کردکه این اقدام با اهداف اکولوژیکی و اجتماعی طرح ملی مدیریت یکپارچه حوضه آبخیز کارون و اسناد و قوانین حفاظت از محیط زیست مغایرت دارد.

گفته می‌شود سیلاب‌های دره برفی بعد از کارون، بزرگ‌ترین سیلاب‌های فصلی این حوزه‌اند و هرگونه دستکاری در بافت طبیعی اراضی آبراه دره برفی (محل احداث کارخانه سنگ‌شکن) می‌تواند کل اکوسیستم این رودخانه را به هم بزند.

انجمن دوستداران محیط زیست و طبیعت خوزستان در نامه‌‌ای به مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان، هشدار داد که «بندهای طبیعی چند میلیون مترمکعبی مستقر در دره برفی از بزرگ‌ترین بندهای طبیعی سنگی در شهرستان دزپارت‌اند که همچون دژی از تخریب و فروپاشی هزاران هکتار اراضی محافظت می‌کنند. با انفجار و برداشت سنگ و مصالح از این گذرگاه و آبراه، تمامی بافت طبیعی دچار تغییرات بازگشت‌ناپذیر و تخریب وسیع در پایین‌دست می‌شود».

هم‌زمان با ابراز نگرانی‌ها از احداث معدن در عرصه طبیعی استان خوزستان، از صدور مجوز احداث معدن در عرصه‌های طبیعی دامغان نیز خبرهایی به گوش می‌رسد و گفته می‌شود برای معدن‌کاوی در دریاچه نمک یا کویر حاج علیقلی در جنوب دامغان که یک جاذبه گردشگری طبیعی به شمار می‌رود، مجوز صادر شده است.

کنشگران محیط زیست پیش‌تر نیز درباره از سرگیری فعالیت معدن بوکسیت شاهوار در منطقه طبیعی شاهوار در شهرستان شاهرود ابراز نگرانی کرده بودند. فعالیت‌های این معدن از حدود یک دهه پیش با تلاش بسیار فعالان متوقف شد اما اکنون زمزمه‌های شروع‌ به‌ کار دوباره آن شنیده می‌شود.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۳ آپریل ۲۰۲۴