سلطه افراد گمنام و پول‌های کثیف بر بازار زعفران ایران

علی حسینی، عضو هیئت‌رئیسه شورای ملی زعفران، از سلطه برخی افراد بر بازار زعفران ایران با «پول‌های بادآورده» خبر داد و افشا کرد کشاورزان حدود شش ماه قبل، زعفران را با قیمت بسیار ارزان کیلویی ۳۰ میلیون تومان به «افراد گمنام» فروخته‌اند و آن‌ها همین محصول را با نرخ کیلویی ۱۱۰ میلیون تومان در بازار عرضه کرده‌اند.

عضو هیئت‌رئیسه شورای ملی زعفران با بیان اینکه در وضعیت کنونی، هیچ سودی از بازار زعفران نصیب کشاورزان نمی‌شود، تاکید کرد افرادی که به این شکل محصول کشاورزان را خریداری کرده‌اند، تولیدکننده، فروشنده و صادرکننده نیستند، بلکه برخی افراد با «پول‌های سیاه، بادآورده و کثیف‌»‌اند که زعفران تولیدی کشور را در انبارهایشان جمع‌آوری کردند و حال دارند به‌ تدریج آن را با قیمت‌های نجومی وارد کشور می‌کنند. به گفته این فعال اقتصادی، همین افراد نیز تصور کمبود زعفران و کسادی بازار آن را در جامعه ایجاد کرده‌اند.

علی حسینی، به خبرگزاری ایلنا گفت که ماجرای کمبود زعفران مربوط به امسال نیست و طی چند سال اخیر با تنش‌های گرمایی و سرمایی، تولید این محصول گاهی کاهش یافته اما اینکه گفته می‌شود، زعفران نداریم ادعایی نادرست است.

او از عرضه بیش از ۲۰۰ تن زعفران طی سال قبل خبر داد و گفت که به همین میزان هم زعفران از سال‌های پیش‌تر در انبارها موجود بود.

او با انتقاد از اینکه «محتکران» بازار زعفران را «اداره» می‌کنند، گفت که «دلالان» به گرانی این محصول دامن می‌زنند و مشخص نیست که نقطه پایان آن‌ها کجاست چون هر روز هم نرخ‌ها را افزایش می‌دهند. به گفته عضو هیئت‌رئیسه شورای ملی زعفران، هیچ نهادی بر بازار زعفران و عملکرد افرادی که زعفران را در انبارها احتکار کرده‌اند، نظارت نمی‌کند.

حسینی کاهش تقاضای زعفران در داخل کشور را تایید کرد ولی گفت که بازار این محصول در خارج کشور «بد» نیست. این فعال اقتصادی در عین حال اذعان کرد که در حال حاضر ایران تنها تولیدکننده زعفران در دنیا نیست و این وضعیتی که اکنون در داخل ایجاد شده، سیگنالی برای وارد میدان شدن رقبای منطقه‌ای و کشورهایی است که قابلیت افزایش تولید زعفران را دارند.

بر مبنای گزارش سایت اقتصادی اکو ایران، شرایط نابسامان، زعفران در ایران فقط به قیمت‌های نجومی آن در بازار محدود نیست. پیش‌تر اتحادیه صادرکنندگان زعفران ایران اعلام کرده بود که ماهانه دست‌کم ۱۰ تن زعفران به صورت قاچاق از مبادی غیررسمی خارج می‌شود. در این میان، دولت صادرکنندگان زعفران را وادار می‌کند که ارز حاصل از عرضه این محصول در بازار جهانی را با نرخ‌های تعیین‌شده بازگردانند تا مشمول جریمه نشوند.

اواخر فرودین‌ماه، فرشید منوچهری، دبیر شورای ملی زعفران با اشاره به سرنوشت مشابه زعفران، پسته و فرش ایران گفت که برخی کشورها از جمله افغانستان، چین، امارات متحده عربی و اسپانیا زعفران ایران را می‌خرند و آن را با بسته‌بندی جدید به خود ایران می‌فروشند. برخی کشورها مانند ترکیه هم زعفران ایران را به نام خودشان صادر می‌کنند.

پیش‌تر نیز حبیب‌الله مظفری، مشاور مدیریت صادرات زعفران، گفته بود که در حال حاضر پنج کشور اسپانیا، چین، افغانستان، امارات متحده عربی و هنگ‌کنگ فعالانه به عرصه تولید و صادرات زعفران وارد شده‌اند. همچنین چین و افغانستان هم در عرصه تولید زعفران مطرح‌اند و کشورهای اسپانیا، امارات متحده عربی و هنگ‌کنگ نیز در زمینه فروش و بازاریابی زعفران فعالیت می‌کنند.

مدیریت ناکارآمد، سخت‌گیری‌های گمرکی، تحریم‌ها و نبود امکان بازگشت درآمدهای ارزی به کشور از مهم‌ترین دلایل کاهش صادرات محصولات‌ غیرنفتی‌اند.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۵ آپریل ۲۰۲۴