در هفته ای که گذشت، من یک نامه ای از یک دوستی مشفق دریافت کردم که اینطور می گفت: «برنامه های دوره جدید و امسال شما برای من مشکلی را پیش آورده که می‌خواهم بی پرده آن را با شما در میان بگذارم. و آن اینکه اغلب اعضاء حزب شما و حتی مخاطبان ویدویوهای حزب شما، فعال سیاسی هستند و به همین دلیل دنبال آن هستند که از برنامه های حزب شما بحث های سیاسی را بشنوند، حال آنکه برنامه های شما روز بروز بیشتر آموزشی و علمی می شود و حالت کلاس درس را پیدا می کند.
این ممکن است هم برای اعضاء و هم برای مخاطبان برنامه های شما مشکل آفرین باشد. در نتیجه گفتم که در جریان باشید». (پایان ایمیل این دوست) مطالب این رفیق شفیق، خیلی مرا به فکر فرو برد. من البته تصدیق می کنم که از خیلی جوانی معلم بوده ام و مدت ها در سطح دبیرستان و دانشگاه هم در ایران و هم در امریکا درس دادم و این امر ممکن است در ساختار برنامه های حزبی ما هم اثر گذاشته باشد، اما در عین حال در تمام این شش هفت سالی که حزب ما بوجود آمده سعی ما بر آن بوده است که از اعضاء حزب‌مان و حتی مخاطبان‌مان که مسلما به مسائل سیلاسی علاقمند هستند، والا وقت خودشان را صرف توجه به این برنامه‌ها نمی‌کردند، فعالان سیاسی ویژه‌ای را بسازیم که شایسته نام «فعال سیاسی»، آن هم در مقیاس بین‌المللی باشند.
شما ببینید در میان ملت‌های پیشرفته ضابطه‌هائی وجود دارد که بر اساس آن یک فرد را فعال سیاسی یا political activist می‌خوانند و در نتیجه وظیفه هر حزبی داشتن یک بخشی است که به آن معمولاً به آن می‌گویند کادر سازی یا بخش کادرسازی حزب. اگر در جستجوی تعریف فعال سیاسی در میان ملت‌های پیشرفته باشیم، می‌توانیم چندین صفت را در مورد آنها قائل بشویم، که من به سرعت مشخصات اصلی این صفات را توضیح می‌دهم: در یک جامعه پیشرفته، فعال سیاسی قبل از هر مهارتی (که به آنها هم خواهم پرداخت) باید دارای سواد سیاسی باشد. یعنی یک فعال سیاسی موثر حتماٌ باید درک عمیقی از موضوعاتی که از آنها دفاع می‌کند و همچنین زمینه سیاسی و اجتماعی که در آن فعالیت می‌کند، داشته باشد. و همواره و پیگیر به دنبال آموزش خود و دیگران در مسائل مربوطه به حوزه فعالیتش باشد و این کار بخصوص شامل آگاهی علمی، از علوم اجتماعی و بخصوص بخش جامعه شناسی سیاسی این علوم می شود. این شرط اول فعال سیاسی بودن است.
البته تعریف یک فعال سیاسی به همین جا ختم نمی شود و صفات دیگری هم وجود دارد که من آنها را یکی یکی برمی شمارم: مثل داشتن تفکر استراتژیک، به معنی چی؟ به معنی شناسائی موثرترین تاکتیک‌ها و همچنین اشراف به چگونگی استفاده از منابع و فرصت‌ها در راستای پیشبرد اهداف. همچنین داشتن اشتیاق و تعهد به کاری که بر عهده گرفته، داشتن شجاعت، صداقت، رفتار اخلاقی، داشتن مهارت‌های سازمانی و ارتباطی، داشتن انعطاف پذیری و سازگاری و بالاخره داشتن صبر و استقامت فراوان. فرنگی‌ها تنها به اشخاصی که همه این صفات را در عمل از خودشان مشان می‌دهند، فعال سیاسی می‌گویند. اما ما خیلی تقلیل می دهیم این مسئله را و به هر کسی که با اشتیاق و انرژی پرچم به دست می‌گیرد، می رود در تظاهرات شرکت می‌کند و شعارها را تکرار می‌کند، فعال سیاسی می‌گوییم. می خواهم بگویم که فعالیت سیاسی، آن هم در داخل نهادی به نام یک حزب، را نمی توان به شعار دادن و پرچم بلند کردن و شرکت در تظاهرات، که همه البته کارهای بسیار مهمی هستند، تقلیل داد. به همین دلیل هم بوده که ما از همان روزی که این حزب را بر پا کردیم، مسئله کادرسازی را در اولویت قرار دادیم. این کار در ابتدا بصورت جلسات داخلی انجام می گرفت و بسیاری از کسانی که حتی اکنون از حزب ما مستقل شده اند، دارند کار مستقل خودشان را انجام می دهند، تربیت شده این جلسات بوده اند. اما از چند سال پیش شورای مرکزی حزب تصمیم گرفت که این جلسات کادرسازی را علنی کند و بصورت برنامه های تلویزیونی در اختیار عموم قرار بدهد. اول بعنوان پادکست‌های حزب دو سالی رفتیم، اما از سه سال پیش نام برنامه علنی حزب ما شد «روزگار آلترناتیو» و ما طی ۵۰ برنامه توضیح دادیم که چرا اندیشیدن به ضرورت وجود آلترناتیو سکولار دموکرات در مقابل حکومت اسلامی اهمیت دارد و کوچه پس کوچه‌های این کار چیست؟ در سال گذشته ۲۰۲۳ هم مجموعه ۴۸ برنامه ای «برای یک زندگی معمولی» را ساختیم و ارائه دادیم و طی آن کوشیدیم نشان بدهیم که آن زندگی که «معمولی» می‌گوئیم، به آسانی به دست نمی آید و در هر زمینه‌ای که فکر کنیم مقتضیات خودش را دارد. بعد می رسیم به سال جاری ۲۰۲۴ که در این سال قصد داریم به تفکیک اصطلاحات مختلف و ارائه تعریف هر یک از آنها در علوم اجتماعی بپردازیم و یک زبانی را بسازیم که به کمک آن بتوانیم بفهمیم که چرا بعد از انقلاب مشروطه، بجای رسیدن به سکولار دموکراسی، به مرتجع ترین و عقب مانده ترین اشکال یک حکومت مذهبی رسیدیم. این هدف ما است.
در ۹ برنامه قبلی که طی دو ماه اول سال ۲۰۲۴ ضبط و پخش کردیم، در واقع داشتیم کار مقدماتی را برای رسیدن به همین هدف انجام می دادیم و من امیدوارم که در برنامه‌های آینده بتوانیم با ابزاری که می سازیم، به بررسی آنچه از مشروطه تا امروز اتفاق افتاده بپردازیم و از طرف دیگر به دوران از امروز تا آینده پس از حکومت اسلامی فکر کنیم. من قصد داشتم در برنامه امروز به گروه بندی و تقسیمات داخلی یک جامعه بپردازم و توضیح بدهم که این تقسیم بندی چرا و چگونه و چرا انجام می‌پذیرد؟ اما نامه‌ای که از این دوستم دریافت داشتم، باعث شد که سخن امروزم را به توضیح درباره اینکه یک فعال سیاسی چه ویژگی هائی دارد؟ اختصاص بدهم و موضوع تقسیم بندی های درونی یک جامعه را به برنامه‌های بعد موکول کنم. اما از شما هموندان داوطلب عزیزم در اطاق هم اندیشی تقاضا می کنم که به آنچه در مورد فعال سیاسی گفتم توجه کنید و همچنین تجربه های خودتان در این مورد فکر کنید و با توضیحات و حتی پرسش های خودتان، برنامه هم اندیشی ما را به صورت یک کوشش سازنده در راستای آفرینش فعال سیاسی واقعی دربیاورید.
ویدیوی کامل این برنامه در لینک زیر: