خبرگزاری رویترز روز جمعه ۲۴ مه (چهارم خرداد) با انتشار گزارشی به موضوع اختلاف‌نظر کشورهای اروپایی و ایالات متحده درباره نوع مواجهه با برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران پرداخت و به نقل از برخی دیپلمات‌ها نوشت که آمریکا و سه متحد اصلی اروپایی آن بر سر اینکه آیا باید با برنامه هسته‌ای تهران از طریق قطعنامه‌ای جدید در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مقابله کنند یا خیر، اختلاف نظر دارند. این اختلاف‌نظر در حالی است که تازه‌ترین جلسه شورای حکام ۱۰ روز دیگر آغاز خواهد شد.
رویترز به نقل از یک دیپلمات ارشد اروپایی نوشت: «تعامل با جمهوری اسلامی ایران بسیار دشوار و سطح تخلف‌های این کشور بی‌سابقه است. هیچ کاهشی در برنامه هسته‌ای تهران وجود ندارد و برای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز حسن نیت واقعی نشان نمی‌دهد.»
از آخرین باری که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شامل ۳۵ کشور قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی تصویب کرد، ۱۸ ماه می‌گذرد. در آن قطعنامه، به تهران دستور داده شد با تحقیقات آژانس در مورد ذرات اورانیوم یافت‌شده در سه سایت اعلام‌نشده فورا همکاری کند.
با آنکه تعداد سایت‌های موردبحث به دو مورد کاهش یافته، جمهوری اسلامی ایران هنوز درباره منشا ذرات اورانیوم یافت‌شده توضیح شفافی ارائه نکرده و تازه مشکلات دیگری نیز به وجود آورده، از جمله اینکه بسیاری از ناظران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از حضور در تیم بازرسی منع کرده است.
فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی مدت‌ها است که باعث نگرانی غرب شده است. تهران سه سال است که اورانیوم را با خلوص ۶۰ درصد غنی‌سازی می‌کند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده است که در صورت ادامه این روند، تهران اورانیوم غنی‌شده کافی برای تولید سه بمب هسته‌ای را خواهد داشت.
قدرت‌های غربی می‌گویند برای غنی‌سازی اورانیوم تا این سطح هیچ هدف غیرنظامی وجود ندارد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم تاکید دارد که هیچ کشور دیگری بدون هدف ساخت سلاح هسته‌ای، به غنی‌سازی تا این حد رو نیاورده است. با این حال، جمهوری اسلامی ایران همچنان اصرار دارد که اهدافش کاملا صلح‌آمیز است.
رویترز در ادامه نوشت که به رغم هشدارهای ارائه‌شده، به نظر می‌رسد ایالات متحده نمی‌خواهد در نشست اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دنبال صدور قطعنامه دیگری علیه جمهوری اسلامی باشد.
پیش از این در ماه مارس، قدرت‌های اروپایی شامل فرانسه، بریتانیا و آلمان با واشینگتن در مورد اینکه آیا باید به دنبال راه‌حلی در مواجهه با فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران باشند یا خیر، به توافق نرسیدند.
برخی معتقدند دلیل تمایل نداشتن دولت بایدن برای همکاری با متحدان اروپایی‌اش علیه فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی نزدیک بودن انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده است؛ اما استدلال مقام‌های آمریکایی این است که نمی‌خواهند مانند گذشته به تهران برای افزایش فعالیت‌های هسته‌ای بهانه بدهند.
در حالی که تنش‌ها در خاورمیانه به ویژه با ادامه عملیات نظامی اسرائیل در غزه افزایش یافته، اسرائیل و جمهوری اسلامی ماه گذشته برای اولین بار به یکدیگر حمله کردند و تل‌آویو بارها تهدید کرده است که به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله خواهد کرد. در چنین شرایطی، مرگ ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط هلی‌کوپتر هم اوضاع را پیچیده‌تر کرده است. رویترز به نقل از دو دیپلمات خبر داد که تهران این هفته به آژانس اعلام کرد تا زمانی که رئيس‌جمهوری جدید انتخاب نشود، با آژانس تعامل نخواهد کرد.
با وجود اختلاف نظر میان آمریکا و سه کشور اروپایی، یکی از دیپلمات‌های ارشد اروپایی به رویترز گفت که «پیش‌نویس قطعنامه علیه جمهوری اسلامی آماده شده اما هنوز برای اعضای هیئت مدیره ارسال نشده است». این دیپلمات تاکید کرد: «تحلیل ما این است که مرگ رئیسی چیزی را تغییر نمی‌دهد و لازم است که تصویب قطعنامه را جلو ببریم. البته آمریکایی‌ها با آن مخالف‌اند اما ما به گفت‌وگو برای متقاعد کردن آن‌ها ادامه می‌دهیم.»
مشخص نیست تصمیم نهایی کشورهای اروپایی و آمریکا درباره پیگیری صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی چه زمان اتخاذ خواهد شد. گزارش‌های سه ماهه بعدی آژانس بین‌المللی انرژی درباره فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران اوایل هفته آینده ارائه می‌شود و پیش‌نویس قطعنامه قدرت‌های غربی به یافته‌های آن گزارش بستگی دارد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۵ می ۲۰۲۴