فرهاد بیضایی، محقق حوزه کوه‌خواری و کارشناس حوزه اقتصاد مسکن در ایران، در گفت‌گو با خبرگزاری رکنا اعلام کرد که سازمان اوقاف و امور خیریه که تحت نظارت مستقیم علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، فعالیت می‌کند، بزرگ‌ترین علت تغییر کاربری زمین‌های کوهستانی و «کوه‌خواری» در منطقه لواسان تهران است.
او گفت: «در چند سال اخیر بزرگ‌ترین تغییر کاربری‌ها در لواسانات به درخواست اداره اوقاف و همراهی شهرداری صورت گرفت. کوه‌خواری و تخریب باغ‌ها در تهران و مناطق حاشیه‌ای پایتخت از حدود سه دهه قبل اوج گرفت که دلیل اصلی آن هم ضعف قانونی در کمیسیون‌های ماده ۵ و ماده ۱۰ و همچنین اولویت روابط بر ضوابط قانونی در شهرداری‌ها است. سیاست‌گذاری‌هایی که از دهه ۱۳۸۰ در تهران شکل گرفت، باعث تخریب باغ‌ها شد، زیرا از سال ۱۳۸۰ به بعد بسیاری از فضای سبزها و باغ‌های تهران از بین رفتند و تقریبا باغی در تهران باقی نماند.»
اشاره این کارشناس به دوران مدیریت ۱۴ ساله محمود احمدی‌نژاد و محمدباقر قالیباف بر شهرداری تهران است که بر مبنای آمارهای دولتی، حجم قابل‌توجهی از سرانه فضای سبز کسر و برای تغییر کاربری صدها باغ به برج‌های مسکونی مجوز صادر شد.
فرهاد بیضایی همچنین با تاکید بر اینکه بسیاری باغ‌ها را نهادهای حکومتی و شخصیت‌های حقوقی تخریب کرده‌اند، افزود: «تامین مالی شهرداری‌ها و منافع زیادی که از این راه عاید مدیریت شهری تهران و شهرداری‌های دیگر می‌شود، مهم‌ترین انگیزه‌ای است که این فرایند را تشدید می‌کند. همچنین ضعف قوانین و دست‌اندازی نهادهای عمومی از دیگر مواردی است که کوه‌خواری، زمین‌خواری و تخریب باغ‌ها را افزایش می‌دهد. یکی از بزرگ‌ترین تغییر کاربری‌ها در لواسان هم در چند سال اخیر و بر اثر زدوبند اداره اوقاف و شهرداری لواسان اتفاق افتاد.»
در بسیاری از پرونده‌های افشاشده از کوه‌خواری، زمین‌خواری و اشغال مناطق جنگلی یا ساحلی در دهه‌های اخیر هم ردپای نهادهای تحت نظارت علی خامنه‌ای، سازمان‌های دولتی یا چهره‌های وابسته به نظام جمهوری اسلامی دیده شده است. از جمله فروردین ماه سال جاری که پس از انتشار خبر قطع چهار هزار درخت در منطقه الیمات نور از جنگل‌های هیرکانی مازندران، ایندیپندنت فارسی به مستنداتی دست یافت که نشان داد «هلدینگ گردشگری جوانمرد» به‌عنوان عامل اصلی جنگل‌خواری در این منطقه و قطع هزاران درخت، متعلق به ماجد علم‌الهدی، فرزند احمد علم‌الهدی، نماینده علی خامنه‌ای در استان خراسان رضوی و امام‌جمعه مشهد، است.
در اردیبهشت هم ارسال تصاویر و مستنداتی از بابلسر برای ایندیپندنت فارسی افشا کرده بود که مدیران ستاد اجرایی فرمان امام، دیگر نهاد تحت مدیریت علی خامنه‌ای، در سواحل این شهر در زمین‌خواری‌های گسترده و پروژه‌های غیرقانونی ساخت برج‌های مسکونی در زمین‌های ساحلی دست داشته‌اند.
اکنون فرهاد بیضایی هم با اشاره به نبود قوانین کامل و محدودکننده برای جلوگیری از کوه‌خواری یا تخریب باغ‌ها در مناطق شهری، ادامه داد: «تنوع در مسکن‌سازی و عرضه سکونتگاه‌های متفاوت از مواردی است که در تمام دنیا مرسوم است ولی در کشور ما به آن اهمیت داده نمی‌شود. دولت خود را به یک نوع برنامه‌ریزی مسکن محدود کرده و فرایند مسکن‌سازی متنوع به صورت قانونی محدود است. در نتیجه افرادی که با این مورد مواجه می‌شوند، برای رسیدن به خواسته‌شان به سمت زدوبندهای غیرقانونی می‌روند. در کنار اقدام‌های سلبی در حوزه مسکن، حتما باید برای پاسخ دادن به تقاضاهایی که با منافع عمومی در تعارض نیستند، اقدام شود.»
در یکی از جنجالی‌ترین موارد کوه‌خواری در لواسان تهران که تصویر منتشرشده از آن تراشیدن عجیب بخشی از کوهستان به منظور ساخت ویلایی چندطبقه را نشان می‌داد، اداره منابع طبیعی استان تهران اعلام کرد با وجود آنکه این ساختمان در محدوده منابع طبیعی قرار دارد، «اما سند آن در گذشته صادر شده است و نمی‌توانیم آن را نابود کنیم». آنچه بار دیگر سخن بسیاری از مدافعان محیط زیست درباره پشت‌پرده این پروژه و نفوذ سیاسی مالکان و صرف هزینه هنگفت برای دریافت غیرقانونی مجوز ساخت این بنا را مطرح می‌کند. زیرا بر اساس اصل ۴۵ قانون اساسی ایران، کوه‌ها، رودخانه‌ها، جنگل‌ها و سایر منابع طبیعی، جزو منابع ملی به‌حساب می‌آیند و ساخت‌وساز و تغییر کاربری آن‌ها ممنوع است.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۰ ژوئن ۲۰۲۴