شهبانو فرح پهلوی در مصاحبه‌ای مفصل با در نشریه یوروپین کانسرواتیو (The European Conservative) منتشر شده است به سال‌های قبل از انقلاب ۵۷ و وضعیت امروز ایران می‌پردازد.
شهبانو با اشاره به چشم‌اندازی که شاه برای آینده ایرانی پیشرفته داشت، گفت متاسفانه این اتفاق نیفتاد، و آنچه اکنون در کشور ما تحت حکومت این رژیم رخ می‌دهد وحشتناک است، مردم ایران لایق این شرایط نیستند.
این نشریه در ادامه اشاره کرد که ایران همیشه کشوری پادشاهی بوده است و ۲۵ قرن تاریخ ایران، تاریخ شاهان و ملکه‌هایش است، و از شهبانو پرسید آیا ایرانی بدون این ارتباط با گذشته و تاریخش از طریق نهاد سلطنت ممکن است؟
شهبانو در پاسخ گفت شاهزاده رضا پهلوی آنچه برای مردم ایران می‌خواهد و به آن معتقد است آزادی، دموکراسی، آزادی زنان، حفظ هویت ملی ایران، و حفظ تمامیت ارضی ایران است. و بعد، اگر ایرانیان روزی آزاد شوند، بستگی به آن‌ها خواهد داشت که انتخاب کنند چه می‌خواهند.
او در ادامه افزود: «این واقعا همان چیزی است که ما، از جمله من، می‌خواهیم. البته که من به سلطنت اعتقاد دارم و نظام‌های سلطنتی در جهان مثال‌زدنی بوده‌اند. اما آنچه ما واقعا می‌خواهیم، همان‌طور که پسرم می‌گوید، آزادی و یکپارچگی کشور است. این به مردم بستگی دارد که تصمیم بگیرند چه می‌خواهند. از جانب خانواده سلطنتی، آنچه ما می‌خواهیم پایان این رژیم است.»
شهبانو در پاسخ به این سوال که آیا به آینده ایران خوش‌بین است و ایران را در ۱۰، ۱۵، ۲۰، و ۵۰ سال آینده در کجا می‌بیند، گفت: «من یک ایران آزاد می‌بینم. من آن زمان آن‌جا نخواهم بود. اما ایرانی آزاد می‌بینم که مردم از آن بازدید می‌کنند و این کشور، مردم، و فرهنگش را تحسین می‌کنند. قدرت من در این است که مثبت بیندیشم، نه منفی.»
در ادامه از شهبانو سوال شد کشوری با چنین تاریخ غنی‌ــ قدیمی‌ترین کشوری که موجودیتی مداوم داشته است‌ــ چه درس‌هایی برای جهان دارد؟
شهبانو در پاسخ گفت: «ایران چیزهای زیادی به جهان داده است. تمام حرف‌هایی را که درباره ایران زده‌اند به یاد نمی‌آورم. در آمریکا، در خیابان‌ها، در سازمان ملل، و سایر جاها نوشته شده است. و اکنون، ایرانیان بیشتر و بیشتری می‌خواهند بدانند که ایران چه بود، زیرا بسیاری از ایرانیانی که پس از انقلاب اسلامی به دنیا آمدند نمی‌دانند که ایران در گذشته چطور بود. این مسئله به‌ویژه در آمریکا صدق می‌کند. برخی افراد حتی نمی‌دانند ایران چیست. هیچ ایده‌ای ندارند. البته، اروپایی‌ها بیشتر در مورد ایران می‌دانند.»
شهبانو در ادامه صحبت درباره فرهنگ و هنر، اشاره کرد که بنیادی فرهنگی در کشور پرتغال تاسیس کرده است، به‌دلیل هزاران کتاب، صدها نقاشی اهدایی مردم، اشیاء و هزاران عکسی که در اختیار دارد. شهبانو در ادامه افزود: «نمی‌خواستم در آمریکا باشد. در فرانسه هم دشوار بود. دوستی به من گفت چرا در پرتغال نباشد؟ بنابراین، در پرتغال تاسیس شد. من کمک‌های مردم را جمع‌آوری می‌کنم. بنیاد ایجاد شده است، و یکی از دانشگاه‌های لیسبون اتاق بزرگی برای بنیاد در اختیارم قرار داده است.»
شهبانو با اشاره به شایعه مخالفان خاندان پهلوی در مورد میلیاردها دلاری که شاه داشته است، گفت: «من چنین پولی ندارم. اگر چنین پولی داشتم، این‌جا ننشسته بودم. در ایران بودم. اکنون باید اندکی کمک جمع‌آوری کنم تا این بنیاد را واقعا به راه بیندازم و تمام این‌ها را به پرتغال بفرستم: همان‌طور که گفتم، کتاب‌ها، نقاشی‌ها، تصاویر، و غیره. امیدوارم پیش از آنکه این جهان را ترک کنم، بتوانم این کار را انجام دهم.»
شهبانو در پاسخ به این سوال که آیا این بنیاد را به چشم سفارت بزرگ و دائمی ایران در بقیه جهان می‌بیند، گفت: «بله. بله، زیرا مردم کشورم برایم کتاب یا آثار دیگری می‌فرستند، و از آن‌ها می‌شود استفاده مفید کرد. در واقع، یکی از پروژه‌هایی که داریم کمک به جوانان پرتغالی است تا زبان فارسی و تاریخ ایران را فرا بگیرند. و وقتی این سازمان را داشته باشیم، آن‌ها ایده‌هایی برای کمک به تعمیق روابط ایران با بقیه جهان خواهند داشت.»
شهبانو در پایان مصاحبه گفت: «امیدوارم پیش از آنکه این جهان را ترک کنم، بتوانم این کار را انجام دهم. اما امیدوارم حتی پس از من، فرزندانم یا پسرم این کار را انجام دهد.»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۶ جولای ۲۰۲۴